การวิเคราะห์ภาพสะท้อนทางสังคมที่ปรากฏในบทสู่ขวัญตามวัฒนธรรมไทยกับลาว

บทคัดย่อ

              การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาภาพสะท้อนทางสังคมด้านความเชื่อในบทสู่ขวัญตามวัฒนธรรมล้านนาและล้านช้าง 2) เพื่อศึกษาภาพสะท้อนทางสังคมด้านวิถีชีวิตในบทสู่ขวัญตามวัฒนธรรมล้านนาและล้านช้าง และ 3) เพื่อศึกษาภาพสะท้อนทางสังคมด้านค่านิยมในบทสู่ขวัญตามวัฒนธรรมล้านนาและล้านช้าง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลจากบทสู่ขวัญตามวัฒนธรรมล้านนาในประเทศไทย จำนวน 63 บท และรวบรวมบทสู่ขวัญตามวัฒนธรรมล้านช้างในประเทศลาว จำนวน 60 บท

              ผลการวิจัยพบว่า ภาพสะท้อนทางสังคมที่ปรากฏในบทสู่ขวัญตามวัฒนธรรมล้านนากับล้านช้าง ได้แก่
1) ภาพสะท้อนทางสังคมในด้านความเชื่อ ประกอบด้วย ความเชื่อเรื่องขวัญ ความเชื่อเรื่องผี ความเชื่อเรื่องสิ่งศักดิ์สิทธิ์
ความเชื่อเรื่องนรก สวรรค์ ความเชื่อเรื่องความเป็นมงคล อัปมงคล และความเชื่อเรื่องกฎแห่งกรรม มีความคล้ายคลึงกัน
ทั้งสองวัฒนธรรม สิ่งที่แตกต่างกันอย่างเห็นได้ชัด คือ เรื่องจำนวนของขวัญ บทสู่ขวัญตามวัฒนธรรมล้านนาในประเทศไทย กล่าวถึงจำนวนของขวัญว่ามีเพียง 32 ขวัญเท่านั้น แต่บทสู่ขวัญตามวัฒนธรรมล้านช้างในประเทศลาว ได้กล่าวถึงจำนวนของขวัญว่ามี 30 32 และ 90 ขวัญ 2) ภาพสะท้อนทางสังคมในด้านวิถีชีวิต ประกอบด้วย วิถีชีวิตด้านการประกอบอาชีพ
วิถีชีวิตด้านการบริโภค วิถีชีวิตด้านการเลี้ยงดูบุตร และวิถีชีวิตด้านการปฏิสัมพันธ์กับเพื่อนบ้าน มีความคล้ายคลึงกันทั้งสองวัฒนธรรมเป็นอย่างมาก แสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิตชนบทในสมัยก่อนได้อย่างเด่นชัดในทุกด้าน 3) ภาพสะท้อนทางสังคม
ในด้านค่านิยม ประกอบด้วย ค่านิยมด้านความกตัญญูกตเวที ค่านิยมด้านการยกย่องเกียรติยศชื่อเสียง เงินทอง ค่านิยม
ด้านการแต่งกาย ค่านิยมด้านการเคารพผู้อาวุโสและค่านิยมด้านการศึกษา มีความคล้ายคลึงกันทั้งสองวัฒนธรรม สิ่งที่แตกต่างกันคือ ค่านิยมในการศึกษาสมัยใหม่ที่ปรากฏในบทสู่ขวัญตามวัฒนธรรมล้านช้าง เนื่องจากการเปิดประเทศของลาว
มีการอนุญาตให้ประชาชนลาวสามารถเดินทางไปเรียนในต่างประเทศได้