การกำหนดคำบังคับในคดีปกครอง

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นการค้นคว้าวิจัยเอกสาร (Documentary Research) ในประเด็นปัญหาเกี่ยวกับการกำหนดคำบังคับในคดีปกครอง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักการและแนวความคิดพื้นฐานเกี่ยวกับวิธีพิจารณาคดีปกครองและการกำหนดคำบังคับในคดีปกครองไทย รวมทั้งประเทศฝรั่งเศสและประเทศเยอรมนี เพื่อเสนอแนวทางในการกำหนดคำบังคับในคดีปกครองที่เหมาะสม ศาลปกครองมีอำนาจกำหนดคำบังคับตามขอบเขตด้านเนื้อหาและระยะเวลาตามมาตรา 72 แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 ทำให้ศาลไม่สามารถกำหนดเนื้อหาในลักษณะอื่นได้จนกลายเป็นข้อจำกัดอำนาจของศาล และขอบเขตด้านระยะเวลาไม่ได้กำหนดเกณฑ์สำหรับการใช้ดุลพินิจที่เหมาะสม ส่งผลให้หลายกรณีการกำหนดคำบังคับของศาลเป็นต้นเหตุให้ฝ่ายปกครองไม่สามารถปฏิบัติให้เป็นไปตามคำบังคับได้ จากการศึกษาวิจัย ได้เสนอแนวทางการแก้ไข ดังนี้ ประการแรก แก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 72 แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 ให้ศาลปกครองมีขอบเขตด้านเนื้อหาในการกำหนดคำบังคับเพิ่มขึ้น ในลักษณะที่เป็นคุณแก่ผู้ฟ้องคดีได้ และให้มีเกณฑ์การกำหนดผลในขอบเขตด้านระยะเวลาการเพิกถอนย้อนหลังเฉพาะกรณีการฝ่าฝืนต่อกฎหมายอย่างร้ายแรงเท่านั้น โดยต้องดุลยภาพระหว่างความเชื่อโดยสุจริตของบุคคลกับประโยชน์สาธารณะ เป็นสำคัญ ประการที่สอง ให้มีการจัดตั้งคณะกรรมการวินิจฉัยข้อพิพาทเกี่ยวกับการปฏิบัติให้สอดคล้องกับผลของคำพิพากษา เพื่อทำหน้าที่วินิจฉัยชี้ขาดปัญหากรณีไม่สามารถปฏิบัติตามคำบังคับในคำพิพากษาของศาลปกครอง