การเปรียบเทียบต้นทุนและผลตอบแทนจากการผลิตเกลือสินเธาว์ แบบตากและแบบต้ม ตำบลบ้านชัย อำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการผลิตและเปรียบเทียบต้นทุน ผลตอบแทน และปัญหาการผลิตเกลือสินเธาว์แบบตากและแบบต้ม ของเกษตรกรตำบลบ้านชัย อำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม จากเกษตรกรผู้ผลิตเกลือแบบตากและแบบต้ม จำนวน 30 ครัวเรือน และ 55 ครัวเรือนตามลำดับ แล้วนำข้อมูลไปวิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า เกษตรกรกลุ่มผู้ผลิตเกลือสินเธาว์แบบตากและแบบต้มมีอายุเฉลี่ย 43.87 ปี และ 37.20 ปี ตามลำดับ ส่วนใหญ่จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนต้น มีสมาชิกในครัวเรือนเฉลี่ย 3-4 คน มีประสบการณ์ในการผลิตเกลือเฉลี่ย 5-6 ปี โดยกลุ่มผู้ผลิตเกลือตากมีพื้นที่ผลิตเฉลี่ย 6.5 ไร่ และส่วนใหญ่ใช้เงินทุนส่วนตัว ขณะที่กลุ่มผู้ผลิตเกลือต้มส่วนใหญ่กู้ยืมจากธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร ปริมาณการผลิตเกลือตากและเกลือต้มเฉลี่ย 1,960 ตันต่อปี และ 272.29 ตันต่อปี ต้นทุนการผลิตรวมเฉลี่ย 288.23 บาทต่อตัน และ 1,420.82 บาทต่อตัน ราคาขายเฉลี่ย 450 บาทต่อตัน และ 2,298.18 บาทต่อตัน และผลตอบแทนสุทธิ 161.77 บาทต่อตัน และ 877.36 บาทต่อตันตามลำดับ จากผลวิจัยทำให้พบว่าผลตอบแทนสุทธิของการผลิตเกลือต้มสูงกว่าการผลิตเกลือตากถึงร้อยละ 81.5 การขายเกลือของทั้ง 2 กลุ่มมีพ่อค้าคนกลางมารับซื้อ โดยเกลือตากจะถูกนำไปใช้ในภาคอุตสาหกรรม ส่วนเกลือต้มนำไปใช้เพื่อการบริโภค และยังพบว่าปัญหาหลักของการผลิตเกลือสินเธาว์คือขั้นตอนการผลิตใช้ระยะเวลานาน และปัจจัยการผลิตมีราคาแพง