การสร้างความปรองดองระหว่างสยามและท้องถิ่นหลังความขัดแย้งกรณีกบฏผู้มีบุญอีสาน พุทธศักราช 2444–2455

บทคัดย่อ

   บทความนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาปัจจัยพื้นฐานที่ส่งผลให้เกิดเหตุการณ์กบฏผู้มีบุญอีสาน 2) เพื่อศึกษาถึงเหตุการณ์กบฏผู้มีบุญอีสาน 3) เพื่อศึกษาวิธีการสร้างความปรองดองระหว่างสยาม และท้องถิ่นหลังความขัดแย้งกรณีกบฏผู้มีบุญอีสานโดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ในการศึกษา ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพภูมิศาสตร์ส่งผลให้คนอีสานมองความมั่นคงของชีวิตคือความมั่นคงของจารีต เมื่อรัฐสยามเริ่มใช้ระบบราชการสมัยใหม่ทำให้ระบบจารีตเดิมเปลี่ยนแปลงไป ส่งผลประการหนึ่งให้เกิดการกบฏขึ้น 2) ราษฎรที่ประกาศตนเป็นผู้มีบุญบางกลุ่มไม่มีแนวคิดในการแย่งชิงอำนาจการปกครอง แต่ถูกทางการปราบปรามอย่างรุนแรง 3) วิธีการสร้างความปรองดองของสยามคือการให้การศึกษาแก่คนในท้องถิ่นแล้วดึงคนเหล่านั้นเข้ามาอยู่ในระบบราชการ พร้อมเปลี่ยนโลกทัศน์ให้ชาวสยามและชาวอีสานเอง มองคนอีสานเป็นคนว่านอนสอนง่าย โดยใช้ศาสนาเป็นเครื่องมือในการสร้างโลกทัศน์ดังกล่าว