การอนุรักษ์ภูมิปัญญาการทอผ้าฝ้ายบ้านหนองกุงจารย์ผาง กรณีศึกษา : กลุ่มถักทอไท บ้านหนองกุงจารย์ผาง ตำบลหนองเรือ อำเภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำภู
คำสำคัญ:
การอนุรักษ์, ภูมิปัญญาท้องถิ่น, การทอผ้าฝ้ายบทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นการทอผ้าฝ้ายของชุมชนบ้านหนองกุงจารย์ผาง 2) เพื่อหาแนวทางในการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นการทอผ้าฝ้ายของชุมชนบ้านหนองกุงจารย์ผาง กลุ่มเป้าหมาย แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คัดเลือกกลุ่มเป้าหมายจำนวน 10 คน ดังนี้ ผู้นำอย่างเป็นทางการและกลุ่มผู้ปฏิบัติงาน โดยใช้แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างและไม่มีโครงสร้างตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้าและนาเสนอแบบพรรณนาวิเคราะห์
ผลการศึกษา พบว่า ความเป็นมาของภูมิปัญญาท้องถิ่นการทอผ้าฝ้ายของชุมชนบ้านหนองกุงจารย์ผาง เริ่มจากการทอผ้าฝ้ายเพื่อใช้สอยภายในครอบครัวและประสบการณ์ในการทอผ้าฝ้าย คือ การอบรมจากกลุ่มถักทอไทและหลังจากเข้ารับการอบรมแล้วได้นำความรู้ที่ได้รับไปถ่ายทอดให้ชุมชนใกล้เคียง ในปัจจุบันได้พัฒนาการการทอผ้าเพื่อให้มีความโดดเด่น และเป็นเอกลักษณ์ของชุมชน ซึ่งชุมชนมีแนวทางการอนุรักษ์ภูมิปัญญาโดยการถ่ายทอดความรู้จากประสบการณ์ในการทอผ้า โดยใช้การบอกเล่าและการให้ผู้เรียนลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง มีการจัดตั้งกลุ่มอาชีพการทอผ้าฝ้ายในชุมชน มีการส่งเสริมการสร้างเครือข่ายและขอความร่วมมือจากผู้นำชุมชนในการส่งเสริมให้เกิดเครือข่ายเพื่อเกื้อกูลสินค้าของกลุ่มผู้ผลิตในชุมชนและชุมชนข้างเคียง นอกจากนี้ควรมุ่งส่งเสริมโดยการปลูกจิตสำนึกคนในท้องถิ่นโดยเฉพาะเยาวชนในชุมชน
เอกสารอ้างอิง
ทรงพล ต่วนเทศ. (2555). การศึกษาภูมิปัญญาการทอผ้าพื้นเมืองของคนไทยเชื้อสายลาวครั่งในจังหวัดสุพรรณบุรี ชัยนาท และอุทัยธานี. วิทยานิพนธ์ การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาศิลปศึกษา. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ทองคำ ภูมิชัยโชติ. บ้านเลขที่ 40 หมู่ที่ 6 บ้านหนองกุงจารย์ผาง ตำบลหนองเรือ อำเภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำภู. (4 เมษายน 2560). สัมภาษณ์.
ทับทิม พันแน่น. บ้านเลขที่ 139 หมู่ที่ 6 บ้านหนองกุงจารย์ผาง ตำบลหนองเรือ อำเภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำภู. (4 เมษายน 2560). สัมภาษณ์.
ทัศนา แสวงศักดิ์. (2549). ความสัมพันธ์ระหว่างสถานศึกษากับชุมชนตามแนวปฏิรูปการศึกษา. กรุงเทพฯ: ภาควิชาบริหารการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ภัทรวดี อัคลา. (2558). 2 nd National and International Graduate Conference. 25 กันยายน 2558. KU Home.
วัฒนา จูฑะวิภาต. (2555). ผ้าทอกับชีวิตคนไทย. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
วิภาวี กฤษณะภูติ. (2555). การจัดการกลุ่มวิสาหกิจชุมชน: การเรียนรู้จากกลุ่มอาชีพทอผ้าไหมและทอผ้าฝ้ายในจังหวัดขอนแก่น. วารสารคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 30(1), 165–188.
ศิริญญา หาญไชยชนะ. (2545). เส้นสายลายไหม. กรุงเทพฯ: กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ.
สกุล เพ็งดวงใหญ่. บ้านเลขที่ 55 หมู่ที่ 6 บ้านหนองกุงจารย์ผาง ตำบลหนองเรือ อำเภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำภู. (5 เมษายน 2560). สัมภาษณ์.
สมนึก อินเอี่ยม. บ้านเลขที่ 43/6 หมู่ที่ 6 บ้านหนองกุงจารย์ผาง ตำบลหนองเรือ อำเภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำภู. (4 เมษายน 2560). สัมภาษณ์.
ส่วย จันทร์เติม. บ้านเลขที่ 28 หมู่ 6 บ้านหนองกุงจารย์ผาง ตำบลหนองเรือ อำเภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำภู. (5 เมษายน 2560). สัมภาษณ์.
สุมิตรา อภิชัย. (2549). ความสำเร็จของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดเชียงใหม่. วิทยานิพนธ์ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารการพัฒนา. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยแม่โจ้.
สารานุกรมไทย สาหรับเยาวชน เล่ม 15. (2543). ผ้าไทย. กรุงเทพฯ: ด่านสุทธาการพิมพ์.
หนูกันต์ ศรีหะ. บ้านเลขที่ 23 หมู่ที่ 6 บ้านหนองกุงจารย์ผาง ตำบลหนองเรือ อำเภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำภู. (6 เมษายน 2560). สัมภาษณ์.
Brundage, D.H. and D. Mackeracher. (1980). Adult learning Principles and their. Application to program Planning. Toronto : the Ontario Institute for Studies In Education.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารมหาวิทยาลัยราชภัฎร้อยเอ็ด
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยราชภัฎร้อยเอ็ด และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
