Strengthening the Grassroots Economics for Sustainable Development
Keywords:
Grassroots economic, Community resources, Post-modernization eraAbstract
Under the influence of globalization, nations worldwide have pursued development primarily through material wealth creation, aiming for modernization. The capitalist economic development model, which integrates "material power" referred to in political economy as "productive forces" has prioritized macro-level global economic and industrial growth. Success has been conventionally measured by Gross Domestic Product (GDP) and per capita income, leading to significant economic expansion at the national level. However, this approach has also resulted in adverse effects on grassroots economies, with subsequent social and environmental repercussions. In response, alternative development paradigms have emerged, emphasizing a new economic model that strengthens local economies by fostering self-reliance through the sustainable use of local resources, biodiversity, traditional knowledge, and indigenous wisdom, in conjunction with scientific and technological advancements and innovations. This value-creation approach aligns economic activities with community lifestyles, such as forming local economic networks to generate supplementary income or utilizing biological resources to develop high-value products under the Bio-Circular-Green (BCG) Model. The goal is to cultivate capable local entrepreneurs who can produce high-value goods and services while leveraging local wisdom-driven innovations. Furthermore, collaboration among governmental, private, and civil society sectors plays a crucial role in empowering local communities to manage their resources effectively, ensuring a robust grassroots economy in line with national policy directives.
References
กรมการพัฒนาชุมชน. (2546). คู่มือการดำเนินงานหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์. กรุงเทพฯ: กรมการพัฒนาชุมชน.
กฤตชญาภัค อุ่นเสรี. (2554). ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน AEC: ASEAN Economic Community. กรุงเทพฯ: สถาบันดำรงราชานุภาพ สำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย.
คณะอนุกรรมการยุทธศาสตร์เศรษฐกิจฐานราก. (2559). คู่มือการส่งเสริมการพัฒนา“ระบบเศรษฐกิจ ฐานราก”. สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน). กรุงเทพฯ: กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.
จิรภัทร์ พรพรหมประทาน. (2562). การเคลื่อนไหวของแนวคิดการพัฒนาทางเลือกในประเทศไทย. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต, 15(1), 139–153.
ชล บุนนาค. (2564). SDG Insights | Transformative Partnership และทุนทางสังคม กับอนาคตของสังคมไทยในโลกยุค (หลัง) โควิด-19. สืบค้นเมื่อ 10 กรกฎาคม 2567, จาก https://www.sdgmove.com/2021/05/29/sdg-insights-transformative-partnership-social-capital-th-after-covid19/
ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร. (2550). สัญวิทยา, โครงสร้างนิยม, หลังโครงสร้างนิยมกับการศึกษารัฐศาสตร์. กรุงเทพฯ: วิภาษา.
นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2543). คนจนกับนโยบายทำให้จนของรัฐ. กรุงเทพฯ: คณะกรรมการเผยแพร่และส่งเสริมงานพัฒนา.
นภาภรณ์ หะวานนท์. (2548). การเสริมสร้างทุนทางสังคมเพื่อชุมชนเข้มแข็ง. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
บัวพันธ์ พรหมพักพิง. (2556). แนวคิดและทฤษฎีการพัฒนา: จากความมั่งคั่งทางวัตถุสู่ความอยู่ดีมีสุขประชาชาติ. ขอนแก่น: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ประชาคมวิจัยด้านเศรษฐกิจชีวภาพ เศรษฐกิจหมุนเวียนและเศรษฐกิจสีเขียว (2561). สมุดปกขาว BCG in Action การพัฒนาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม ของประเทศไทยเพื่อเศรษฐกิจชีวภาพ เศรษฐกิจหมุนเวียนและเศรษฐกิจสีเขียว Bio-Circular-Green Economy. กรุงเทพฯ: วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.
ประเวศ วะสี. (2558). วิธีการและกลไกยุทธศาสตร์ประชารัฐสร้างความเข้มแข็งเศรษฐกิจฐานรากบนหลักการเศรษฐกิจพอเพียง. นนทบุรี: หมอชาวบ้าน.
พัฒนพงศ์ สุกิจปาณีนิจ. (2552). ทุนทางสังคมกับการพัฒนาประเทศ. ภาคนิพนธ์ เศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์ และบริหารธุรกิจ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
พัชรี บอนคำ. (2562). OITA–One Village One Product โออิตะ จังหวัดเล็ก ๆ ในญี่ปุ่น ต้นแบบ หนึ่งชุมชนหนึ่งผลิตภัณฑ์. สืบค้นเมื่อ 10 สิงหาคม 2567, จาก https://urbancreature.co/oita-ovop-japan/
พัทธมน บุณยราศรัย. (2562). ปัจจัยความสำเร็จของผลิตภัณฑ์โอทอปไทย. ดุษฎีนิพนธ์ สาขาบริหารธุรกิจ. เชียงราย: มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง.
พิทยา ว่องกุล. (2550). ธุรกิจชุมชน-วิสาหกิจชุมชนแบบองค์รวมที่ยั่งยืน. กรุงเทพฯ: บริษัท เอดิสันเพรส จำกัด.
พระครูใบฎีกาอภิชาติ พรสุทธิชัยพงศ์, พระมหาอานนท์ ศรีชาติ และพระมหาสุรชัย พุดชู. (2565). การเสริมสร้างความเข้มแข็ง ของเศรษฐกิจฐานรากและยกระดับเศรษฐกิจ สังคม และสร้างความมั่นคงทางรายได้. วารสารศิลปะการจัดการ, 6(2), 932–948.
ไพรรินทร์ พฤตินอก. (2554). กองทุนหมู่บ้าน: ทุนทางสังคมในฐานะกระบวนการขับเคลื่อนกองทุนหมู่บ้านโนนสังข์. Veridian E-Journal Silpakorn University, 5(3), 126-148.
วรวุฒิ โรมรัตนพันธ์. (2548). ทุนทางสังคม กระบวนทัศน์ใหม่ในการจัดการสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพฯ: โครงการส่งเสริมการสร้างตำรา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ศิริพร ยอดกลมศาสตร์. (2550). “เงิน” ไม่ใช่เป้าหมายของการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน. กรุงเทพฯ: เอดิสันเพรส.
ศศิธร ทองจันทร์. (2559). การบริหารกิจการบ้านเมืองแบบร่วมมือกันกับการขับเคลื่อนนโยบายภาครัฐไทย กรณีศึกษา โครงการความร่วมมือเพื่อแก้ไขปัญหาความยากจน จังหวัดพิษณุโลก. การค้นคว้าอิสระตาม รัฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารรัฐกิจ. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุนิดา เกียรติวัฒนวิศาล. (2565). ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสู่การพัฒนาอยางยั่งยืน. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ แห่งรัตนโกสินทร์, 4(3), 1-18.
สุวัฒน์ กิขุนทุด. (2559). รวมพลังขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานรากสร้างชุมชน “มั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืน”. สถาบันพัฒนาองค์กร ชุมชน (องค์การมหาชน). กรุงเทพ: กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.
สรรเสริญ วงศ์ชะอุ่ม. (2554). การวางแผนพัฒนาประเทศ. กรุงเทพฯ: ศูนย์การพิมพ์เพชรรุ่ง.
สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน. (2559). ก้าวสู่ทศวรรษ สภาองค์กรชุมชน เปิดพื้นที่กลาง สร้างนโยบายสาธารณะ. กรุงเทพฯ: สหมิตรพริ้นติ้งแอนด์พับลิสซิ่ง.
สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน. (2564). เศรษฐกิจฐานราก. สืบค้นเมื่อ 25 มิถุนายน 2567,
จาก https://web.codi.or.th/development_project/20201125-20029/
สำนักงานศูนย์วิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. (2563). รายงานประจำปี 2562 สำนักงานศูนย์วิจัย และให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
อมรวิชช์ นาครทรรพ, จุฬากรณ์ มาเสถียรวงศ์ และชิตชยางค์ ยมาภัย. (2551). การศึกษาในวิถีชุมชน: การสังเคราะห์ประสบการณ์ในชุด โครงการวิจัยด้านการศึกษากับชุมชน. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
อโศก พลบำรุง. (2566). แนวคิดการประสานความร่วมมืออย่างมีธรรมาภิบาล (Collaborative Governance). สืบค้นเมื่อ 25 มิถุนายน 2567, จาก https://pmua.or.th/wp-content/uploads/2023/10/5.-แนวคิดความร่วมมือภาคีเสริมพลัง.pdf
Danthanin, M. (2008). Self-reliant community economy: Concepts and strategies. Department of Provincial Administration. Bangkok: Ministry of Interior.
Office of the National Economic and Social Development Board. (2017). The Twelfth National Economic and Social Development Plan (2017-2021). Office of the National Economic and Social Development Board.
Pieterse, N. J. (2009). Development Theory. Publish in Association with Theory, Culture and
Society (2nd ed.). Sage Publication.
Rostow, W. W. (1960). The stages of economic growth: A non-communist manifesto. Cambridge: Cambridge University Press.
Sengupta, Hindol. 2021. The Future of the Economy Depends on Compassion. Fortune India. May 18, 2021. Retrieved June 25, 2024, form https://www.fortuneindia.com/polemicist/why-the- future-of-the-economy-depends-on-compassion/105485.
Transformative Partnership – Stakeholder Health. (2013). Stakeholder Health. August 28, 2013. Retrieved June 25, 2024, form https://stakeholderhealth.org/transformative-partnership/.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Roi Et Rajabhat University

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารมหาวิทยาลัยราชภัฎร้อยเอ็ด
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยราชภัฎร้อยเอ็ด และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว