การบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศสุขภาพในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) จังหวัดนนทบุรี

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศด้านสุขภาพในโรงพยาบาลช่วยปรับปรุงการดูแลผู้ป่วยโดยรับรองความถูกต้อง ปลอดภัย และเข้าถึงบันทึกทางการแพทย์ได้ ช่วยปรับปรุงกระบวนการทำงาน ลดข้อผิดพลาด และปรับปรุงการสื่อสารระหว่างผู้ให้บริการด้านการดูแลสุขภาพ ส่งผลให้การตัดสินใจและผลลัพธ์ของผู้ป่วยดีขึ้น การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศสุขภาพของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ในจังหวัดนนทบุรี (2) เพื่อศึกษาระบบข้อมูลสารสนเทศด้านสุขภาพโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ในจังหวัดนนทบุรี และ (3) เพื่อเป็นแนวทางพัฒนาการบริหารจัดการระบบข้อมูลสารสนเทศด้านสุขภาพของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ในจังหวัดนนทบุรี

ระเบียบวิธีการวิจัย: การศึกษานี้ใช้ วิธีวิจัยแบบผสมผสาน (mixed methods research) โดยรวบรวมข้อมูลจากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ในจังหวัดนนทบุรี จำนวน 30 แห่ง ประกอบด้วย วิจัยเชิงปริมาณ ผ่านแบบสอบถามกลุ่มตัวอย่างผู้ใช้บริการ 400 คนจาก รพ.สต. ที่มีจำนวนผู้ป่วยมากที่สุด เพื่อประเมินความคิดเห็นเกี่ยวกับการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศสุขภาพ และ วิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้การศึกษาเอกสาร เช่น ยุทธศาสตร์ eHealth ของกระทรวงสาธารณสุข และการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง จำนวน 25 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถามเชิงปริมาณ และ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง สำหรับการเก็บข้อมูลเชิงลึก โดยกระบวนการเก็บรวบรวมข้อมูลใช้การแจกแบบสอบถามแก่ผู้ใช้บริการผ่าน รพ.สต. และนัดหมายสัมภาษณ์ผ่านช่องทางต่าง ๆ การวิเคราะห์ข้อมูลดำเนินการโดยใช้ สถิติเชิงพรรณนา เช่น ความถี่ ร้อยละ และค่าเฉลี่ย สำหรับข้อมูลเชิงปริมาณ และ การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis) สำหรับข้อมูลเชิงคุณภาพ เพื่อนำเสนอผลวิจัยในเชิงพรรณนาให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์การศึกษา

ผลการวิจัย: ผลการดำเนินงานอยู่ในระดับปานกลางในหลายด้านซึ่งมีค่าเฉลี่ย ดังนี้ ด้านโครงสร้างและแผนเทคโนโลยีสารสนเทศ (3.43), ด้านเทคโนโลยี (3.43), ด้านบุคลากร (3.27), ด้านกระบวนการ (3.39), ด้านการควบคุม (3.37) และด้านการวัดผล (3.43) ข้อมูลสารสนเทศอยู่ในระดับปานมาก (3.55) การวิจัยเชิงคุณภาพเป็นการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้บริหารและบุคลากร 25 คน พบว่า ระบบ JHCIS              และแอปพลิเคชัน Smart OSM ช่วยจัดเก็บข้อมูลสุขภาพและติดตามผลสุขภาพผู้ป่วย แต่มีข้อจำกัดด้านบุคลากร ความซับซ้อนของระบบ และการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต ปัญหาอื่น ๆ ได้แก่ การขาดบุคลากรที่มีทักษะด้านเทคโนโลยี ความซับซ้อนของระบบ การขาดงบประมาณ และการจัดการที่ไม่เป็นระบบ  ความไม่ชัดเจนของนโยบายที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงระบบจาก JHCIS เป็น Hosp U ซึ่งเกิดปัญหาการถ่ายโอนข้อมูลและการขาดการฝึกอบรม การแก้ปัญหาจำเป็นต้องมีนโยบายชัดเจน การพัฒนาบุคลากร  และสนับสนุนทรัพยากรที่จำเป็น ระบบ e-Claim ถูกเสนอเป็นทางเลือกที่ช่วยลดความซับซ้อนในการจัดการข้อมูลและเพิ่มความโปร่งใสในการบริหารจัดการด้านสาธารณสุข

สรุปผล: ผลการศึกษาเน้นย้ำถึงประสิทธิภาพปานกลางของการจัดการไอทีด้านสุขภาพ โดยมีจุดแข็งในด้านคุณภาพของข้อมูล แต่มีความท้าทายในด้านบุคลากร ความซับซ้อนของระบบ และข้อจำกัดด้านทรัพยากร การแก้ไขปัญหาเหล่านี้ด้วยนโยบายที่ชัดเจน การพัฒนาบุคลากร และโครงสร้างพื้นฐานที่ดีขึ้น ถือเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการข้อมูลด้านสุขภาพและการปรับปรุงการบริหารสาธารณสุข