การประเมินศักยภาพของชุมชนในการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ และวัฒนธรรม กรณีศึกษา ชุมชนบ้านท่าล้ง จังหวัดอุบลราชธานีและชุมชนบ้านท่าวัด จังหวัดสกลนคร

บทคัดย่อ

          การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาศักยภาพของชุมชนในการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศและวัฒนธรรม และให้ได้ข้อมูลที่จะเป็นแนวทางในการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศและวัฒนธรรมต่อไป ซึ่งในการศึกษาครั้งนี้มีพื้นที่ศึกษา 2 พื้นที่ คือ พื้นที่บ้านท่าล้ง ตำบลห้วยไผ่ อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานีและพื้นที่บ้านท่าวัด ตำบลเหล่าปอแดง อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร

          ในการศึกษาในครั้งนี้ได้ดำเนินการศึกษาโดยใช้แบบสอบถามจากกลุ่มตัวอย่างครัวเรือนและการสัมภาษณ์จากกลุ่มผู้นำชุมชน เจ้าหน้าที่ของภาครัฐที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ ผู้ประกอบการร้านค้า ผู้ให้บริการโฮมสเตย์ และประชาชนในพื้นที่ศึกษาผลจากการศึกษาพบว่า พื้นที่ชุมชนบ้านท่าล้งและบ้านท่าวัด ทั้งสองพื้นที่นั้นมีค่าเฉลี่ย (    ) เรื่องการท่องเที่ยวเชิงนิเวศอยู่ในระดับมากทั้งสองพื้นที่ และค่าคะแนนร้อยละ เรื่องการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมอยู่ในระดับมากทั้งสองพื้นที่เช่นกัน 

          จึงสรุปได้ว่าพื้นที่ศึกษาทั้งสองพื้นที่ มีศักยภาพในการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศและวัฒนธรรม และประเด็นที่ควรปรับปรุงคือ การส่งเสริมให้ประชาชนในพื้นที่เข้ามามีส่วนร่วมในกิจกรรมการท่องเที่ยวเพิ่มมากขึ้น และมีข้อเสนอแนะต่อภาครัฐทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับชาติให้มีการวางแผนพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวที่มีความชัดเจนและสอดคล้องกัน แนวทางการพัฒนามี 2 แนวทางคือ การพัฒนาระดับชุมชน ควรมีการส่งเสริมให้ประชาชน เอกชนและผู้นำชุมชนมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ เปิดเวทีสาธารณะให้ชุมชนกำหนดทิศทางการพัฒนาพื้นที่ โดยมีหน่วยงานภาครัฐสนับสนุนในการวางแผนทั้งในด้านแผนที่ ศักยภาพ และการเชื่อมโยงกับแหล่งท่องเที่ยวอื่นและการทำงานเชิงรุกของภาครัฐและระดับภูมิภาค การพัฒนาระดับภูมิภาค ควรมีศึกษาและส่งเสริมการท่องเที่ยวที่มีการเชื่อมโยงกันเป็นเส้นทางการท่องเที่ยวโดยใช้จุดเชื่อมต่อในมิติของการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่มีเรื่องราว (story ) หรือวิถีชีวิตริมโขงเพื่อให้เกิดจุดท่องเที่ยวในระดับภูมิภาค