คุณภาพชีวิตและสภาพการทำงานของแรงงานรับเหมาช่วง ในนิคมอุตสาหกรรมภาคตะวันออก

บทคัดย่อ

การศึกษามีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตและสภาพการทำงานของแรงงานรับเหมาช่วง ตลอดจนแนวทางในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของแรงงานรับเหมาช่วงในนิคมอุตสาหกรรมภาคตะวันออก ซึ่งเป็นการวิจัยแบบผสม โดยใช้วิธีการศึกษาแบบดำเนินการควบคู่กันไป สำหรับการศึกษาเชิงปริมาณ เก็บรวบรวบข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามจากแรงงานรับเหมาช่วงในนิคมอุตสาหกรรมภาคตะวันออก ในจังหวัดฉะเชิงเทรา ชลบุรี และระยอง จำนวน 771 คน ใช้การสุ่มแบบกำหนดโควต้า จังหวัดละ 257 คน ส่วนของการศึกษาเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยสัมภาษณ์แรงงานรับเหมาช่วง จำนวน 3 คน และผู้ปฏิบัติงานทางด้านการจัดการทรัพยากรมนุษย์ จำนวน 3 คน

ผลการศึกษาพบว่า คุณภาพชีวิตของแรงงานรับเหมาช่วงในนิคมอุตสาหกรรมภาคตะวันออกโดยรวมและรายด้าน ได้แก่ ด้านร่างกาย ด้านจิตใจ ด้านความสัมพันธ์ทางสังคม และด้านสิ่งแวดล้อม อยู่ในเกณฑ์มีคุณภาพชีวิตกลาง ๆ และแรงงานรับเหมาช่วงมีสภาพการทำงานที่ดำเนินการตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 แต่อย่างไรก็ตาม ยังมีประเด็นที่ยังไม่ได้ดำเนินการมากกว่าร้อยละ 10 ที่ผู้ประกอบการต้องเร่งดำเนินการแก้ไขปรับปรุง ได้แก่ สิทธิลาพักผ่อนประจำปี การลาพักผ่อนโดยรับค่าจ้าง ลากิจ ลาป่วย และลาคลอดโดยได้รับค่าจ้าง ความเท่าเทียมในการรับค่าจ้างและผลประโยชน์ การฝึกอบรมและการพัฒนาความรู้ การปรับสถานภาพการจ้าง ความเสี่ยงในสถานที่ทำงานในการเกิดโรค ความเสี่ยงของสถานที่ทำงานในการเกิดอุบัติเหตุ สำหรับแนวทางในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของแรงงานรับเหมาช่วงในนิคมอุตสาหกรรมภาคตะวันออก บริษัทผู้ว่าจ้างต้องให้ความสำคัญกับการสร้างแรงจูงใจในการทำงานให้กับแรงงานรับเหมาช่วง และการสร้างความเท่าเทียมในการทำงาน