การวิเคราะห์ความคุ้มค่าในการใช้รถบรรทุกไฟฟ้า สำหรับการขนส่งชิ้นส่วนยานยนต์ กรณีศึกษา บริษัทผลิตชิ้นส่วนยานยนต์แห่งหนึ่ง

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อเปรียบเทียบต้นทุนการดำเนินการระหว่างรถบรรทุกไฟฟ้าประเภท 6 ล้อกับรถบรรทุกดีเซลที่ใช้ในกระบวนการขนส่งชิ้นส่วนยานยนต์ 2) เพื่อวิเคราะห์ความคุ้มค่าและจุดคุ้มทุนของการใช้รถบรรทุกไฟฟ้าในระยะยาวเปรียบเทียบกับการใช้รถบรรทุกดีเซล สำหรับการขนส่งชิ้นส่วนยานยนต์ โดยใช้กรณีศึกษาจากบริษัทโลจิสติกส์ในนิคมอุตสาหกรรมอมตะซิตี้ จังหวัดระยอง กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงกรณีเฉพาะ (Case Study Research) โดยมุ่งวิเคราะห์ข้อมูลจากบริษัทผู้ให้บริการโลจิสติกส์รายหนึ่ง ซึ่งดำเนินการขนส่งชิ้นส่วนยานยนต์ภายในนิคมอุตสาหกรรมอมตะซิตี้ จังหวัดระยอง เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ใช้การเลือกหน่วยวิเคราะห์แบบเจาะจง (Purposive Sampling) ซึ่งให้บริการขนส่งแก่โรงงานผลิตชิ้นส่วนยานยนต์ใน 42 เส้นทาง เป็นระยะเวลา 3 ปี วิเคราะห์ผลโดยการศึกษาข้อมูลต้นทุนจากการดำเนินงานจริง ได้แก่ ค่าเช่ารถรายเดือน ค่าพลังงาน และต้นทุนแฝงอื่น ๆ โดยจำแนกเส้นทางออกเป็น 4 กลุ่มตามลักษณะการใช้งาน และวิเคราะห์เปรียบเทียบความคุ้มค่าระหว่างรถทั้งสองประเภท ด้วย 3 เกณฑ์หลัก ได้แก่ ต้นทุนเฉลี่ยต่อเที่ยว จุดคุ้มทุน และแนวโน้มต้นทุนสะสมรายเดือน

ผลการศึกษาพบว่า รถบรรทุกไฟฟ้ามีต้นทุนเฉลี่ยต่อเที่ยวต่ำกว่ารถดีเซลในเส้นทางที่มีความถี่การใช้งานสูง และระยะทางไม่เกิน 120 กิโลเมตร โดยประหยัดได้เฉลี่ย 129–517 บาทต่อเที่ยว หรือร้อยละ 8–28 และสามารถคืนทุนได้ทันทีตั้งแต่เริ่มใช้งานในกลุ่มเส้นทางที่ 1–3 ขณะที่กลุ่มเส้นทางที่ 4 ซึ่งมีลักษณะวิ่งน้อย ระยะทางไกล และไม่มีโครงสร้างพื้นฐานการชาร์จ รถบรรทุกไฟฟ้ามีต้นทุนสูงกว่า (มากกว่า 1,300 บาทต่อเที่ยว) และไม่คืนทุนภายใน 3 ปี ผู้วิจัยเสนอว่า การเลือกใช้รถบรรทุกควรสอดคล้องกับลักษณะเส้นทาง และควรใช้การวิเคราะห์ต้นทุนเชิงลึกร่วมด้วย เช่น จุดคุ้มทุน และต้นทุนสะสม พร้อมพิจารณานโยบายสนับสนุนภาครัฐ เช่น การให้เครดิตภาษีเพื่อเพิ่มความคุ้มค่าในระยะยาว