กระบวนการค้นหาอัตลักษณ์ชุมชนเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนให้โดดเด่น บ้านสุขสำราญ ตำบลท่าเกษม อำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว
คำสำคัญ:
อัตลักษณ์ชุมชน, ผลิตภัณฑ์ชุมชน, การพัฒนาผลิตภัณฑ์, บ้านสุขสำราญบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อค้นหาอัตลักษณ์ของชุมชนบ้านสุขสำราญ ตำบลท่าเกษม อำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว 2) เพื่อนำอัตลักษณ์มาใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนบ้านสุขสำราญ ตำบลท่าเกษม อำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว ให้มีเอกลักษณ์ที่โดเด่น ซึ่งเป็นกระบวนการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ ประชากรในบ้านสุขสำราญ ตำบลท่าเกษม อำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว คัดเลือกผู้ให้ข้อมูลด้วยวิธีเฉพาะเจาะจง คือ ผู้นำชุมชน ผู้ผลิตสินค้าชุมชน และสมาชิกในครัวเรือนจำนวน 12 คน เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูลทั้งหมดจากการลงพื้นที่
ผลการวิจัย พบว่า 1) อัตลักษณ์ของชุมชนบ้านสุขสำราญชุมชนมีอัตลักษณ์เด่นที่ยึดโยงกับ ศาลประจำหมู่บ้าน ซึ่งเป็นศูนย์รวมจิตใจและเป็นส่วนสำคัญของวิถีชีวิตชุมชน โดยอัตลักษณ์นี้ถูกถ่ายทอดออกมาในรูปแบบ “สี” ที่มีความหมายเฉพาะเพื่อสื่อถึงจิตวิญญาณของชุมชน ดังนี้ สีแดง แทนความเชื่อและความศรัทธา, สีน้ำเงิน แทนความสุขุม รอบคอบ, สีเขียว แทนความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรและธรรมชาติ, สีเหลือง แทนความสุขและความร่มเย็น 2) แนวทางการพัฒนาอัตลักษณ์สู่ผลิตภัณฑ์สีสัญลักษณ์ทั้ง 4 สี ถูกนำมาใช้ในการออกแบบลวดลาย ผ้าทอพื้นบ้าน และผลิตภัณฑ์อื่น ๆ เพื่อสะท้อนความเป็นเอกลักษณ์ของชุมชน ซึ่งแนวทางนี้เปิดโอกาสให้ชาวบ้านได้มีส่วนร่วมในการสืบค้นและสร้างความหมายร่วมกันของอัตลักษณ์ ทำให้สามารถพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ให้มีความเฉพาะตัว เพิ่มคุณค่าและความน่าสนใจของสินค้า รวมถึงสื่อถึงเรื่องราวและวัฒนธรรมของชุมชนผ่านสีสันและลวดลาย พร้อมทั้งสร้างความภาคภูมิใจ ส่งเสริมความร่วมมือระหว่างคนในชุมชน อีกทั้งยังมีศักยภาพในการขยายผลไปสู่การพัฒนาชุมชนในด้านอื่น ๆ ได้ ซึ่งจากการค้นหาอัตลักษณ์ของชุมชน จะช่วยพัฒนาผลิตภัณฑ์โดยบ่งบอกถึงวิถีการดำเนินชีวิต นำไปสู่การสร้างรายได้ให้ชุมชนในอนาคตได้ เช่น การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและกิจกรรมการอนุรักษ์ทรัพยากรท้องถิ่นของชุมชนบ้านสุขสำราญ
References
กนกกาญจน์ สุดดี และ สมพร มณีวงศ์. (2563). การพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนท้องถิ่นผ่านกระบวนการวิจัยเชิงคุณภาพ: กรณีศึกษาจังหวัดราชบุรี. วารสารวิจัยและพัฒนา, 14(3), 102-115.
นิตยา พัฒนพงษ์ และ ชัยยศ สมานศรี. (2563). การออกแบบผลิตภัณฑ์ชุมชนเพื่อสร้างเอกลักษณ์และมูลค่าเพิ่มจากภูมิปัญญาท้องถิ่น: กรณีศึกษาจังหวัดเพชรบุรี. วารสารนวัตกรรมและการพัฒนา, 8(2), 115-128.
ศิรินันท์ ประจวบวงศ์ และ สมฤดี ประยูรสมบัติ. (2565). การพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนท้องถิ่นโดยการใช้ทุนทางวัฒนธรรม: กรณีศึกษาในจังหวัดเชียงใหม่. วารสารการบริหารจัดการและการพัฒนา, 12(3), 45-59.
Aaker, D. A. (1996). Building strong brands. Free.
Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. In J. Richardson (Ed.), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education (pp. 241-258). Greenwood.
Howkins, J. (2001). The creative economy: How people make money from ideas. Penguin.
Juran, J. M. (1992). Juran's quality control handbook. McGraw-Hill.
Kotler, P., & Keller, K. L. (2016). Marketing management (15th ed.). Pearson Education.
Prahalad, C. K., & Ramaswamy, V. (2004). The future of competition: Co-creating unique value with customers. Harvard Business Press.
Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of social media. Business Horizons, 53(1), 59-68.
Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. Simon & Schuster.
UNESCO. (2001). Universal declaration on cultural diversity.
