จรรยาบรรณธุรกิจขายตรงโลกและข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องในประเทศไทย
คำสำคัญ:
จรรยาบรรณ, ธุรกิจขายตรง, คุ้มครองผู้บริโภค, กฎหมายขายตรง, การตลาดดิจิทัลบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเกี่ยวกับธุรกิจขายตรงมีบทบาทสำคัญต่อเศรษฐกิจของหลายประเทศ เนื่องจากเป็นการจำหน่ายสินค้าผ่านตัวแทนโดยตรงถึงผู้บริโภค ธุรกิจขายตรงจึงต้องการความน่าเชื่อถือและความโปร่งใสในการดำเนินงาน ซึ่งจรรยาบรรณธุรกิจขายตรงโลกได้เข้ามากำหนดแนวทางที่โปร่งใสและเป็นธรรม จรรยาบรรณนี้ช่วยสร้างมาตรฐานให้ธุรกิจและตัวแทนขายสามารถปฏิบัติหน้าที่อย่างมีจรรยาบรรณ เช่น การเปิดเผยข้อมูลที่ถูกต้อง การปฏิบัติต่อผู้บริโภคอย่างซื่อสัตย์ และการหลีกเลี่ยงกลยุทธ์ที่ทำให้เกิดความเข้าใจผิด ในประเทศไทย กฎหมายที่เกี่ยวข้อง เช่น พระราชบัญญัติการขายตรงและการตลาดแบบตรง พ.ศ. 2545 และพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522 มีบทบาทในการควบคุมการดำเนินธุรกิจขายตรง โดยกำหนดข้อบังคับที่ช่วยปกป้องสิทธิของผู้บริโภค นอกจากนี้ การไม่ปฏิบัติตามจรรยาบรรณและกฎหมายอาจส่งผลให้ธุรกิจต้องเผชิญบทลงโทษทางกฎหมาย เช่น การปรับหรือจำคุก จรรยาบรรณธุรกิจขายตรงโลกยังเน้นให้ธุรกิจปฏิบัติตามหลักการ เช่น การไม่ใช้กลยุทธ์หลอกลวง การเปิดเผยสถานภาพของตัวแทนขาย และการให้ข้อมูลสินค้าอย่างครบถ้วน นอกจากนั้น ในยุคสื่อออนไลน์ปัจจุบัน ยังมีกฎหมายว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2560 ที่ควบคุมการโฆษณาที่เกินจริงหรือบิดเบือน การปฏิบัติตามจรรยาบรรณและข้อกำหนดทางกฎหมายนี้ช่วยให้ธุรกิจขายตรงสามารถสร้างความเชื่อมั่นในระยะยาวและเป็นกรอบการดำเนินธุรกิจที่โปร่งใส
References
กัญญรัตน์ หงส์วรนันท์. (2555). การแสดงความรับผิดชอบต่อสังคม: กลยุทธ์และโอกาสขององค์กรธุรกิจประเทศกำลังพัฒนาในสังคมพลวัต. วารสารนิเทศศาสตร์ธุรกิจบัณฑิตย์, 6(2), 83-112.
เครือรัตนา กิ่งสกุล. (2558). ความรู้ของประชาชนเกี่ยวกับกฎหมายคุ้มครองผู้บริโภค. วารสารการปกครองท้องถิ่น, 8(3), 76–88.
ฐานเศรษฐกิจ. (2566). ตลาดขายตรง 207.3 พันล้านดอลลาร์ โตต่อเนื่อง. https://www.thansettakij.com/business/marketing/609347
เดอะพาวเวอร์เน็ตเวิร์คนิวส์. (2566). ตลาดขายตรงไทยปี 2566 คาดมูลค่า 6 หมื่นล้านบาท. https://www.thepowernetworknews.com/49109
ทวีเกียรติ มีนะกนิษฐ์. (2559). คำอธิบายกฎหมายอาญาภาคความผิด. วิญญูชน.
ธีรวัฒน์ จันทรสมบูรณ์. (2564). ขายตรงและตลาดแบบตรง: หลักกฎหมายและสาระสำคัญ (พิมพ์ครั้งที่ 3). นิติธรรม.
นนทวัชร์ นวตระกูลพิสุทธิ์. (2563). กฎหมายคุ้มครองผู้บริโภค (พิมพ์ครั้งที่ 2). โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
นพดล นิ่มหนู. (2565). หลักการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล: ศึกษาเปรียบเทียบพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 กับพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 41(3), 1–24.
นิติพัฒน์ วุฒิบุญยสิทธิ์. (2555). แนวทางแก้ไขปรับปรุงกฎหมายขายตรงและตลาดแบบตรง: ศึกษากรณีการประกอบธุรกิจขายตรง. วารสารมหาวิทยาลัยปทุมธานี, 4(3), 86–96.
พรรษิษฐ์ บุญเทพประทาน, บุญเอื้อ บุญฤทธิ์. (2562, ตุลาคม). ประสิทธิผลของนโยบายการคุ้มครองผู้บริโภคตามพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522. วารสารเกษมบัณฑิต, 20, 1-15.
ภูเชษฐ์ เผดิมปราชญ์. (2558). รูปแบบการกำกับดูแลธุรกิจขายตรงเพื่อคุ้มครองผู้บริโภค. วารสารสหวิทยาการวิจัย: ฉบับบัณฑิตศึกษา, 4(3), 66–73.
สมาคมการขายตรงไทย. (2554). จรรยาบรรณธุรกิจขายตรงโลก. ใน คู่มือจรรยาบรรณธุรกิจขายตรง (หน้า 80).
สราวุธ ปิติยาศักดิ์. (2561). คำอธิบายพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 และ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2560 (พิมพ์ครั้งที่ 2). นิติธรรม.
สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค. (2564). พระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522 มาตรา 22 และ 23. https://www.ocpb.go.th/news_view.php?nid=11970
สุษม ศุภนิตย์. (2553). คำอธิบายกฎหมายเกี่ยวกับการตลาด (พิมพ์ครั้งที่ 2 แก้ไขเพิ่มเติม). วิญญูชน.
Keep, W. W., & Vander Nat, P. J. (2014). Multilevel marketing and pyramid schemes in the United States: An historical analysis. Journal of Historical Research in Marketing, 6(2), 188–210.
Koehn, D. (2001). Ethical issues connected with multi-level marketing schemes. Journal of Business Ethics, 29(1-2), 153–160.
Schwartz, M. S. (2002). A code of ethics for corporate code of ethics: Setting the tone for ethical behavior. Journal of Business Ethics, 41(1), 27-43. https://doi.org/10.1023/A:1021393904930
World Federation of Direct Selling Associations [WFDS]. (2023). Global Code of Ethics. https://wfdsa.org/ethics/
