Guidance on Thai Mass Media Reporting Practices in Critical Situations: A Case Study of Search and Rescue Operations in Tham Luang Cave
Article Sidebar
Published:
Jun 30, 2020
Keywords:
News reporting process in digital context Mass media News reporting process in diCoverage in crisis situations Factors affecting the development of news reports
Main Article Content
Abstract
The objectives of this study are to analyze the process of news report in digital context of Thai mass media in critical situations and to investigate the factors affecting development in news report of Thai mass media in critical situations. The case of this study is Tham Luang Cave Rescue. This study is a qualitative research using in-depth interview with the samples: the press from Thairath News Show and Evening News (Khao Kham), Thai PBS, academics, mass media professional organizations and online media.
The result of the study shows that the press from mass media collects information from various ways: from traditional media, new media, online media, audience interest and informed sources combining with the press’s knowledge and information. The process of news selection before giving presentation is delicate and will be examined more particularly in contents which will be published via online media. The process of publication, lastly, the editor will check the interest of target group on social media to set the matching topics following the audience.
The result supports the conceptual framework of the study that the factors affecting development in digital context of Thai mass media in critical situations composed of 1) policy and ethical framework in news report in critical situations allow mass media to have freedom in news presentation on different aspects, and to emphasize on fact-checking before giving presentation; 2) Knowledge, creativity, and experience in news report of mass media lead to interesting and distinctive news points; 3) Readiness in technology helped in outstanding work efficiency; 4) Mass media pays attention to target group in each platform under economic pressure, and 5) Opinion of target group reflects what mass media presents and plans to hit the audience interest.
Article Details
How to Cite
Kowitwongsa, K., & Oranop Na Ayutthaya, C. (2020). Guidance on Thai Mass Media Reporting Practices in Critical Situations: A Case Study of Search and Rescue Operations in Tham Luang Cave. Journal of Communication and Integrated Media, 8(1), 128–160. retrieved from https://so03.tci-thaijo.org/index.php/masscomm/article/view/241816
Section
Research article
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธ์ที่ผู้เขียนบทความต้องยอมรับ
References
ภาษาไทย
กันยากร สุจริตเนติการ และ พจนา ธูปแก้ว. (2560). ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อการเป็นวิทยุดิจิทัลของสถานีวิทยุกระจายเสียงสถาบันการศึกษา. จาก file:///C:/Users/Lenovo/Downloads/107662-Article%20Text-273829-1-10-20171229%20(8).pdf. สืบค้นเมื่อวันที่ 6 สิงหาคม 2561.
ก้าวโรจน์ สุตาภักดี. (2561). Media Talk: ทางเลือกทางรอดคนสื่อยุค 4.0 แนวทางการปรับตัวเพื่อให้อยู่ได้ในปัจจุบัน. จาก https://www.ryt9.com/s/iq43/2903254. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 กันยายน 2561.
กิตติทัศน์ บำเหน็จพันธุ์.(2553). ให้สัมภาษณ์ในหนังสือ สื่อในวิกฤติ หรือ วิกฤติในสื่อ. สมาคมนักข่าววิทยยุและโทรทัศน์ไทย.
กรมสุขภาพจิต.(2555). แนวปฏิบัติการช่วยเหลือด้านสุขภาพจิตในภาวะวิกฤต : กรณีภัยพิบัติจากธรรมชาติ. กรุงเทพฯ : บียอนด์ พับลิสชิ่ง.
กองบรรณาธิการจุลสารราชดำเนิน.(2560). 7ประเด็นบทเรียน ถ้ำหลวง การข่าวในภาวะฉุกเฉิน . จาก http://www.tja.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=4752:7-&catid=168:2018-05-09-12-47-39. สืบค้นเมื่อวันที่ 16 ธันวาคม 2561.
ขวัญชนก ใจเสงี่ยม.(2558). การบริหารงานของสถานีโทรทัศน์ดิจิทัลช่องวอยซ์ทีวี. คณะวารสารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
คันธรัตน์ มณีโชติ.(2551). กลยุทธ์การจัดการสื่อสารในภาวะวิกฤต:กรณีศึกษาองค์การเภสัชกรรม . วารสารศาตรมหาบัณฑิต(การจัดการสื่อสารองค์กร) คณะวารสารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
คู่มือการปฏิบัติงานของสื่อมวลนด้านการสื่อสารในภาวะวิกฤต.(2563). แนวทางการปฏิบัติงานของสื่อมวลชนในภาวะวิกฤต. กรมประชาสัมพันธ์.
ชลลดา ปัณณราช.(2540). บทบาทของการประชาสัมพันธ์ในวิกฤตการณ์ขององค์กรธุรกิจ. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. บัณฑิตวิทยาลัย.
ฐิวากร ศรีลิโก.(2554). บทบาทหน้าที่ของสื่อกับการช่วยเหลือสังคมในภาวะภัยธรรมชาติเพื่อส่งเสริมภาพลักษณ์องค์กร : กรณีศึกษาครอบครัวข่าว 3 สถานีวิทยุโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน.
ฐปณีย์ เอียดศรีชัย.(2561). บทเรียนในสนามข่าวหน้าถ้ำหลวง มธ.ถอดประสบการณ์สื่อเกาะติสถานการณ์กู้ภัย. จาก https://www.matichon.co.th/local/news_1069526. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2561.
ฐิตินันท์ พงษ์สุทธิ์รักษ์,ระยุทธ กาญจน์ชูฉัตร.(2547). บุคลากรสื่อไทย:สภาพปัญหาและแนวทางการพัฒนา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. นิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
ณัฐวดี พูลอำไภย์.(2556). การสื่อสารในภาวะวิกฤตของสภากาชาดไทย. คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
ดำรง เกียรติมาลา. การรายงานข่าว ‘หมูป่า’ บทบาทสื่อ และ ‘กรอบ’ จากรัฐ-สังคม. จาก https://www.matichon.co.th/local/news_1069526. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2561.
ศุภกรณ์ เวชชาชีวะ. คนเปลี่ยน สื่อปรับ รุก-รับอย่างไร. จาก https://www.isranews.org/isranews-article/22508-media_22508.html. สืบค้นเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม 2561.
ณัฐวิคม พันธุวงศ์ภักดี.(2561). ถอดบทเรียนกรณีถ้ำหลวง สะท้อนวิธีคิดของไทยในการรับมือกับภัยพิบัติ. จาก https://thestandard.co/lesson-learned-for-13-missing-youth-in-tham-luang/. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 ตุลาคม 2561.
เทพชัย หย่อง.(2555). คู่มือการรายงานข่าวภัยพิบัติธรรมชาติ. กรุงเทพฯ : ภาพพิมพ์
ธนบดี ครองยุติ.(2555). การสื่อสารภาวะวิกฤตอุทกภัยของกรมป้องกันและบรรเทาสาธารภัย. นิเทศศาสตร์มหาบัณฑิต สุโขทัยธรรมมาธิราช.
นิพนธ์ นาคสมภพ.(2560). ภาระและหน้าที่สื่อมวลชนในการปฏิรูปประเทศ. จาก http://www.thaibja.org/?p=3689. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 ตุลาคม 2561.
นีลสัน.(2561). ช่องข่าวฮอต คนดูเกาะติดพาหมูป่ากลับบ้าน-เรือล่ม พาเรตติ้งทีวีพุ่ง. จากhttps://positioningmag.com/1177999. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2561.
ประดิษฐ์ เรืองดิษฐ์.(2556). คนเปลี่ยน สื่อปรับ รุก-รับอย่างไร. จาก https://www.isranews.org/isranews-article/22508-media_22508.html. สืบค้นเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม 2561.
พิจิตรา สึคาโมโต้.(2561). ถ้ำหลวง ปรากฏการณ์ปราบเซียนงานข่าวไทย ..จาก https://thestandard.co/tham-luang-cave-rescue-report-show-potential-press/. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 มกราคม 2562.
พีรพัฒนต์ คำเกิด.(2556).เอกสารประกอบวิชา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อชีวิตและสังคม. จากhttps://nsru4000111ajpee.files.wordpress.com/2013/10/e0b89ae0b897e0b897e0b8b5e0b988-5-e0b8
a0e0b8b1e0b8a2e0b89ee0b8b4e0b89ae0b8b1e0b895e0b8b4.pdf. สืบค้นเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน 2561.
มาลี บุญศิริพันธ์.(2555). คู่มือการรายงานข่าววิกฤตและภัยพิบัติแห่งชาติ. กรุงเทพฯ : ภาพพิมพ์.
รุจน์ โกมลบุตร.(2554). สื่อกำลัง "จมน้ำ". คู่มือการรายงานข่าวภัยพิบัติธรรมชาติ. กรุงเทพฯ : ภาพพิมพ์.
รุ่งมณี เมฆโสภณ.(2553). ให้สัมภาษณ์ในหนังสือ สื่อในวิกฤติ หรือ วิกฤติในสื่อ. สมาคมนักข่าววิทยยุและโทรทัศน์ไทยเรตติ้งทีวี เดือนมิถุนายน.(2561). 25อันดับเรตติ้งทีวี. จาก https://positioningmag.com/1177290. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 มกราคม 2562.
เรตติ้งทีวี เดือนกรกฏาคม.(2561). ช่วงข่าวฮอตคนดูเกาะติดพาหมูป่ากลับบ้าน-เรือล่มพาเรตติ้งพุ่ง. จาก https://positioningmag.com/1177999. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 มกราคม 2562.
วีณา แก้วประดับ.(2548). บทบาทของสื่อวิทยุโทรทัศน์ต่อการเสนอข่าวในสถานการณ์วิกฤต. คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
วัสยศ งามขำ.(2558).การประสานงานสื่อในการจัดการภัยพิบัติ. คณะรัฐศาสตร์ หาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
วิสุทธิ์ มั่งมี.(2549). กระบวนการผลิตข่าวภัยพิบัติทางสถานีโทรทัศน์ไอทีวี ศึกษากรณี ภัยพิบัติสึนามิ. วารสารศาสตรมหาบัณฑิต(การบริหารสื่อสารมวลชน).มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย.(2558). สรุปสาระงานเสวนา เรื่องเหตุราชประสงค์…สื่อและสังคมได้บทเรียนอะไร. จากhttp://www.tja.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=3879:2016-01-20-02-27-29&catid=32:rachdmenin-talk&Itemid=25. สืบค้นเมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน 2561.
สถาบันวิชาการสื่อสาธารณะ.(2555). คู่มือการรายงานข่าวภัยพิบัติธรรมชาติ. กรุงเทพฯ : ภาพพิมพ์.
สราธร บุญสิทธิ์.(2561). การสื่อข่าวในภาวะวิกฤต:กรณีศึกษาข่าวความช่วยเหลือทีมฟุตบอลหมูป่าอะคาเดมี่ ที่ถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน จ.เชียงราย. วารสารสถาบันวิชาการป้องกันประเทศ.กรุงเทพฯ : อรุณการพิมพ์.
สรรพัชญ์ เจียระนานนท์(2547).บทบาทหน้าที่ของสื่อมวลชนในยุคที่ใคร ๆ ก็ (อยากเป็นสื่อได้). มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา. จาก http://www.presscouncil.or.th/wp-content/uploads/2018/10/611001%E0%B8%9A%
E0%B8%97%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%83%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B9%86-%E0%B8%81%E0%B9%87%E0%B9%80.pdf. สืบค้นเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2561.
สปริงนิวส์ออนไลน์.(2561). ส.นักข่าว ขอความร่วมมือสื่อ นึกถึงจริยธรรมในการรายงานข่าวถ้ำหลวง. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2562.
สกุลศรี ศรีสารคาม.(2554).สื่อสังคม(Social Media) กับการเปลี่ยนแปลงกระบวนการสื่อข่าว. มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
สกุลศรี ศรีสารคาม.(2557).จริยธรรมการใช้สื่อออนไลน์และสื่อสังคมในกระบวนการสื่อข่าวของสื่อไทยในยุคดิทิทัล. สถาบันอิศรา มูลนิธิพัฒนาสื่อมวลชนแห่งประเทศไทย.
สกุลศรี ศรีสารคามและคณะ. (2559). การส่งเสริมแนวทางการใช้ข้อมูลจากสื่อออนไลน์ในกระบวนการรายงานข่าวในยุคเทคโนโลยีหลอมรวม.คณะนิเทศศาสตร์ สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์.
สุรพงษ์ โสธนะเสถียร.(2523). การสื่อสารกับสังคม,กรุงเทพฯ:โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุภาพร โพธิ์แก้ว.(2555). สื่อสารข้อมูลในข่าวภาวะวิกฤต.กรุงเทพฯ : ภาพพิมพ์.
เสรี วงษ์มณฑา.(2561). การสื่อสารกรณีวิกฤติ. จาก https://www.thaipost.net/main/detail/13397. สืบค้นเมื่อวันที่ 4
พฤศจิกายน 2561.
สำนักงานราชบัณฑิตยสภา.(2551). ภัยพิบัติ หรือ พิบัติภัย. จากhttp://www.royin.go.th/?knowledges=%E0%B8%A0%
E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4-%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD-%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%9A
%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%A2. สืบค้นเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2561.
ศิปปชัย กุลนุวงศ์.(2561). การรายงานข่าว ‘หมูป่า’ บทบาทสื่อ และ ‘กรอบ’ จากรัฐ-สังคม. จากhttps://www.matichon.co.th/local/news_1069526. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2561.
ศุภกรณ์ เวชชาชีวะ.คนเปลี่ยน สื่อปรับ รุก-รับอย่างไร. จาก
https://www.isranews.org/isranews-article/22508-media_22508.html. สืบค้นเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม 2561.
ศุภศิลป์ กุลจิตต์เจือวงศ์. แนวทางการพัฒนาสิ่งพิมพ์ออนไลน์ในยุคดิจิทัล. จาก file:///C:/Users/Lenovo/Downloads/94416-Article%20Text-234738-1-10-20170727%20(2).pdf. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2561.
อัจฉรา ปัณฑรานุวงศ์.(2561). เมื่อสื่ออาชีพต้องปรับตัว : บทเรียนการสื่อสารจากกรณีวิกฤติการณ์ทีมหมูป่า13 ชีวิตติดถ้ำหลวง. จาก https://www.isranews.org/isranews-article/67909-open01-67909.html. สืบค้นเมื่อวันที่ 1 มกราคม 2562.
อดิศักดิ์ ลิมปรุ่งพัฒนกิจ.(2561). ให้สัมภาษณ์ผ่าน เรื่อง ทางรอดวิกฤติสื่อปิดตัว! ไม่ใช่แค่ปรับแต่ต้องเปลี่ยน. จากเดลินิวส์ออนไลน์. จาก https://www.dailynews.co.th/article/620673. สืบค้นเมื่อวันที่ 31 ตุลาคม 2561.
กันยากร สุจริตเนติการ และ พจนา ธูปแก้ว. (2560). ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อการเป็นวิทยุดิจิทัลของสถานีวิทยุกระจายเสียงสถาบันการศึกษา. จาก file:///C:/Users/Lenovo/Downloads/107662-Article%20Text-273829-1-10-20171229%20(8).pdf. สืบค้นเมื่อวันที่ 6 สิงหาคม 2561.
ก้าวโรจน์ สุตาภักดี. (2561). Media Talk: ทางเลือกทางรอดคนสื่อยุค 4.0 แนวทางการปรับตัวเพื่อให้อยู่ได้ในปัจจุบัน. จาก https://www.ryt9.com/s/iq43/2903254. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 กันยายน 2561.
กิตติทัศน์ บำเหน็จพันธุ์.(2553). ให้สัมภาษณ์ในหนังสือ สื่อในวิกฤติ หรือ วิกฤติในสื่อ. สมาคมนักข่าววิทยยุและโทรทัศน์ไทย.
กรมสุขภาพจิต.(2555). แนวปฏิบัติการช่วยเหลือด้านสุขภาพจิตในภาวะวิกฤต : กรณีภัยพิบัติจากธรรมชาติ. กรุงเทพฯ : บียอนด์ พับลิสชิ่ง.
กองบรรณาธิการจุลสารราชดำเนิน.(2560). 7ประเด็นบทเรียน ถ้ำหลวง การข่าวในภาวะฉุกเฉิน . จาก http://www.tja.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=4752:7-&catid=168:2018-05-09-12-47-39. สืบค้นเมื่อวันที่ 16 ธันวาคม 2561.
ขวัญชนก ใจเสงี่ยม.(2558). การบริหารงานของสถานีโทรทัศน์ดิจิทัลช่องวอยซ์ทีวี. คณะวารสารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
คันธรัตน์ มณีโชติ.(2551). กลยุทธ์การจัดการสื่อสารในภาวะวิกฤต:กรณีศึกษาองค์การเภสัชกรรม . วารสารศาตรมหาบัณฑิต(การจัดการสื่อสารองค์กร) คณะวารสารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
คู่มือการปฏิบัติงานของสื่อมวลนด้านการสื่อสารในภาวะวิกฤต.(2563). แนวทางการปฏิบัติงานของสื่อมวลชนในภาวะวิกฤต. กรมประชาสัมพันธ์.
ชลลดา ปัณณราช.(2540). บทบาทของการประชาสัมพันธ์ในวิกฤตการณ์ขององค์กรธุรกิจ. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. บัณฑิตวิทยาลัย.
ฐิวากร ศรีลิโก.(2554). บทบาทหน้าที่ของสื่อกับการช่วยเหลือสังคมในภาวะภัยธรรมชาติเพื่อส่งเสริมภาพลักษณ์องค์กร : กรณีศึกษาครอบครัวข่าว 3 สถานีวิทยุโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน.
ฐปณีย์ เอียดศรีชัย.(2561). บทเรียนในสนามข่าวหน้าถ้ำหลวง มธ.ถอดประสบการณ์สื่อเกาะติสถานการณ์กู้ภัย. จาก https://www.matichon.co.th/local/news_1069526. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2561.
ฐิตินันท์ พงษ์สุทธิ์รักษ์,ระยุทธ กาญจน์ชูฉัตร.(2547). บุคลากรสื่อไทย:สภาพปัญหาและแนวทางการพัฒนา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. นิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
ณัฐวดี พูลอำไภย์.(2556). การสื่อสารในภาวะวิกฤตของสภากาชาดไทย. คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
ดำรง เกียรติมาลา. การรายงานข่าว ‘หมูป่า’ บทบาทสื่อ และ ‘กรอบ’ จากรัฐ-สังคม. จาก https://www.matichon.co.th/local/news_1069526. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2561.
ศุภกรณ์ เวชชาชีวะ. คนเปลี่ยน สื่อปรับ รุก-รับอย่างไร. จาก https://www.isranews.org/isranews-article/22508-media_22508.html. สืบค้นเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม 2561.
ณัฐวิคม พันธุวงศ์ภักดี.(2561). ถอดบทเรียนกรณีถ้ำหลวง สะท้อนวิธีคิดของไทยในการรับมือกับภัยพิบัติ. จาก https://thestandard.co/lesson-learned-for-13-missing-youth-in-tham-luang/. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 ตุลาคม 2561.
เทพชัย หย่อง.(2555). คู่มือการรายงานข่าวภัยพิบัติธรรมชาติ. กรุงเทพฯ : ภาพพิมพ์
ธนบดี ครองยุติ.(2555). การสื่อสารภาวะวิกฤตอุทกภัยของกรมป้องกันและบรรเทาสาธารภัย. นิเทศศาสตร์มหาบัณฑิต สุโขทัยธรรมมาธิราช.
นิพนธ์ นาคสมภพ.(2560). ภาระและหน้าที่สื่อมวลชนในการปฏิรูปประเทศ. จาก http://www.thaibja.org/?p=3689. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 ตุลาคม 2561.
นีลสัน.(2561). ช่องข่าวฮอต คนดูเกาะติดพาหมูป่ากลับบ้าน-เรือล่ม พาเรตติ้งทีวีพุ่ง. จากhttps://positioningmag.com/1177999. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2561.
ประดิษฐ์ เรืองดิษฐ์.(2556). คนเปลี่ยน สื่อปรับ รุก-รับอย่างไร. จาก https://www.isranews.org/isranews-article/22508-media_22508.html. สืบค้นเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม 2561.
พิจิตรา สึคาโมโต้.(2561). ถ้ำหลวง ปรากฏการณ์ปราบเซียนงานข่าวไทย ..จาก https://thestandard.co/tham-luang-cave-rescue-report-show-potential-press/. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 มกราคม 2562.
พีรพัฒนต์ คำเกิด.(2556).เอกสารประกอบวิชา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อชีวิตและสังคม. จากhttps://nsru4000111ajpee.files.wordpress.com/2013/10/e0b89ae0b897e0b897e0b8b5e0b988-5-e0b8
a0e0b8b1e0b8a2e0b89ee0b8b4e0b89ae0b8b1e0b895e0b8b4.pdf. สืบค้นเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน 2561.
มาลี บุญศิริพันธ์.(2555). คู่มือการรายงานข่าววิกฤตและภัยพิบัติแห่งชาติ. กรุงเทพฯ : ภาพพิมพ์.
รุจน์ โกมลบุตร.(2554). สื่อกำลัง "จมน้ำ". คู่มือการรายงานข่าวภัยพิบัติธรรมชาติ. กรุงเทพฯ : ภาพพิมพ์.
รุ่งมณี เมฆโสภณ.(2553). ให้สัมภาษณ์ในหนังสือ สื่อในวิกฤติ หรือ วิกฤติในสื่อ. สมาคมนักข่าววิทยยุและโทรทัศน์ไทยเรตติ้งทีวี เดือนมิถุนายน.(2561). 25อันดับเรตติ้งทีวี. จาก https://positioningmag.com/1177290. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 มกราคม 2562.
เรตติ้งทีวี เดือนกรกฏาคม.(2561). ช่วงข่าวฮอตคนดูเกาะติดพาหมูป่ากลับบ้าน-เรือล่มพาเรตติ้งพุ่ง. จาก https://positioningmag.com/1177999. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 มกราคม 2562.
วีณา แก้วประดับ.(2548). บทบาทของสื่อวิทยุโทรทัศน์ต่อการเสนอข่าวในสถานการณ์วิกฤต. คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
วัสยศ งามขำ.(2558).การประสานงานสื่อในการจัดการภัยพิบัติ. คณะรัฐศาสตร์ หาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
วิสุทธิ์ มั่งมี.(2549). กระบวนการผลิตข่าวภัยพิบัติทางสถานีโทรทัศน์ไอทีวี ศึกษากรณี ภัยพิบัติสึนามิ. วารสารศาสตรมหาบัณฑิต(การบริหารสื่อสารมวลชน).มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย.(2558). สรุปสาระงานเสวนา เรื่องเหตุราชประสงค์…สื่อและสังคมได้บทเรียนอะไร. จากhttp://www.tja.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=3879:2016-01-20-02-27-29&catid=32:rachdmenin-talk&Itemid=25. สืบค้นเมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน 2561.
สถาบันวิชาการสื่อสาธารณะ.(2555). คู่มือการรายงานข่าวภัยพิบัติธรรมชาติ. กรุงเทพฯ : ภาพพิมพ์.
สราธร บุญสิทธิ์.(2561). การสื่อข่าวในภาวะวิกฤต:กรณีศึกษาข่าวความช่วยเหลือทีมฟุตบอลหมูป่าอะคาเดมี่ ที่ถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน จ.เชียงราย. วารสารสถาบันวิชาการป้องกันประเทศ.กรุงเทพฯ : อรุณการพิมพ์.
สรรพัชญ์ เจียระนานนท์(2547).บทบาทหน้าที่ของสื่อมวลชนในยุคที่ใคร ๆ ก็ (อยากเป็นสื่อได้). มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา. จาก http://www.presscouncil.or.th/wp-content/uploads/2018/10/611001%E0%B8%9A%
E0%B8%97%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%83%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B9%86-%E0%B8%81%E0%B9%87%E0%B9%80.pdf. สืบค้นเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2561.
สปริงนิวส์ออนไลน์.(2561). ส.นักข่าว ขอความร่วมมือสื่อ นึกถึงจริยธรรมในการรายงานข่าวถ้ำหลวง. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2562.
สกุลศรี ศรีสารคาม.(2554).สื่อสังคม(Social Media) กับการเปลี่ยนแปลงกระบวนการสื่อข่าว. มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
สกุลศรี ศรีสารคาม.(2557).จริยธรรมการใช้สื่อออนไลน์และสื่อสังคมในกระบวนการสื่อข่าวของสื่อไทยในยุคดิทิทัล. สถาบันอิศรา มูลนิธิพัฒนาสื่อมวลชนแห่งประเทศไทย.
สกุลศรี ศรีสารคามและคณะ. (2559). การส่งเสริมแนวทางการใช้ข้อมูลจากสื่อออนไลน์ในกระบวนการรายงานข่าวในยุคเทคโนโลยีหลอมรวม.คณะนิเทศศาสตร์ สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์.
สุรพงษ์ โสธนะเสถียร.(2523). การสื่อสารกับสังคม,กรุงเทพฯ:โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุภาพร โพธิ์แก้ว.(2555). สื่อสารข้อมูลในข่าวภาวะวิกฤต.กรุงเทพฯ : ภาพพิมพ์.
เสรี วงษ์มณฑา.(2561). การสื่อสารกรณีวิกฤติ. จาก https://www.thaipost.net/main/detail/13397. สืบค้นเมื่อวันที่ 4
พฤศจิกายน 2561.
สำนักงานราชบัณฑิตยสภา.(2551). ภัยพิบัติ หรือ พิบัติภัย. จากhttp://www.royin.go.th/?knowledges=%E0%B8%A0%
E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4-%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD-%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%9A
%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%A2. สืบค้นเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2561.
ศิปปชัย กุลนุวงศ์.(2561). การรายงานข่าว ‘หมูป่า’ บทบาทสื่อ และ ‘กรอบ’ จากรัฐ-สังคม. จากhttps://www.matichon.co.th/local/news_1069526. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2561.
ศุภกรณ์ เวชชาชีวะ.คนเปลี่ยน สื่อปรับ รุก-รับอย่างไร. จาก
https://www.isranews.org/isranews-article/22508-media_22508.html. สืบค้นเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม 2561.
ศุภศิลป์ กุลจิตต์เจือวงศ์. แนวทางการพัฒนาสิ่งพิมพ์ออนไลน์ในยุคดิจิทัล. จาก file:///C:/Users/Lenovo/Downloads/94416-Article%20Text-234738-1-10-20170727%20(2).pdf. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2561.
อัจฉรา ปัณฑรานุวงศ์.(2561). เมื่อสื่ออาชีพต้องปรับตัว : บทเรียนการสื่อสารจากกรณีวิกฤติการณ์ทีมหมูป่า13 ชีวิตติดถ้ำหลวง. จาก https://www.isranews.org/isranews-article/67909-open01-67909.html. สืบค้นเมื่อวันที่ 1 มกราคม 2562.
อดิศักดิ์ ลิมปรุ่งพัฒนกิจ.(2561). ให้สัมภาษณ์ผ่าน เรื่อง ทางรอดวิกฤติสื่อปิดตัว! ไม่ใช่แค่ปรับแต่ต้องเปลี่ยน. จากเดลินิวส์ออนไลน์. จาก https://www.dailynews.co.th/article/620673. สืบค้นเมื่อวันที่ 31 ตุลาคม 2561.