อุดมการณ์แห่งพระโพธิสัตว์กับเส้นทางการแสวงบุญของครูบาเจ้าศรีวิชัย ตนบุญแห่งล้านนาสู่การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงศาสนาในลำปาง
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอุดมการณ์แห่งพระโพธิสัตว์กับเส้นทางการแสวงบุญของครูบาเจ้าศรีวิชัย ตนบุญแห่งล้านนาสู่การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงศาสนาในลำปาง โดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์และการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมเป็นการศึกษาประวัติศาสตร์และศิลปกรรมที่เกี่ยวกับแนวคิดทางศาสนาของครูบาเจ้าศรีวิชัย และนำไปสู่การจัดการท่องเที่ยวตามเส้นทางการแสวงบุญในลำปาง ผลการศึกษาพบว่า การแสวงบุญของครูบาเจ้าศรีวิชัยโดยการนำมวลชนไปบูรณะศาสนสถานสำคัญในลำปางซึ่งมีพุทธตำนานหรือสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์เกิดจากอุดมการณ์แห่งพระโพธิสัตว์ที่ต้องการสั่งสมบุญบารมีเพื่อปรารถนาที่จะขอเป็นพระพุทธเจ้าในอนาคต เส้นทางการแสวงบุญนี้ได้ถูกพัฒนาเป็นเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงศาสนาในลำปางชื่อ “ลำปางรอยทางบุญ” โดยการคัดเลือกวัดสำคัญที่มีสิ่งดึงดูด เช่น สถาปัตยกรรมที่สวยงาม ปูชนียสถานศักดิ์สิทธิ์ และเงาพระธาตุ รวมถึงสถานที่ท่องเที่ยวในลักษณะอื่นเพื่อสร้างความหลากหลายทางการท่องเที่ยว และจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาทางเศรษฐกิจในท้องถิ่นด้วย
Downloads
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กฤษณา หงษ์อุเทน. (2564). อนุสาวรีย์ครูบาเจ้าศรีวิชัย ณ เชิงดอยสุเทพ จังหวัดเชียงใหม่ : ปิดตำนานปาฏิหาริย์แห่งอมตะวาจาของครูบาศรีวิชัย. วารสารวิจิตรศิลป์, 12(2), 223-256.
คณปกรณ์ จันทร์สมบูรณ์. (2567). ค่าวซอตำนานแลส้างวัดสวนดอกไม้นครเชียงใหม่ : หลักฐานศาสนศรัทธาภาคประชาชนในการบูรณะวัดสวนดอก พ.ศ. 2474. วารสารภาษา-จารึก, 1(1), 155-180.
ชินชัย แก้วเรือน. (2565). วิธีการสร้างศรัทธาในทางพระพุทธศาสนาของครูบาศรีวิชัย. วารสารศาสตร์แห่งพุทธ, 1(1), 33-47.
ณีรนุช แมลงภู่. (2565). จากภูมิทัศน์อันศักดิ์สิทธิ์สู่เส้นทางท่องเที่ยวทัวร์ไหว้พระกับเศรษฐกิจการเมืองของการท่องเที่ยวเชิงพุทธศาสนา. วารสารสังคมวิทยามานุษยวิทยา, 41, 9-41.
ธนพร เรือนคำ, พระครูสมุห์ธนโชติ จิรธมฺโม, และ ประทีป พืชทองหลาง. (2564). การท่องเที่ยวเชิงพุทธตามคัมภีร์ใบลานพระเจ้าเลียบโลกในจังหวัดเชียงใหม่. วารสารปณิธาน, 7(2), 203-232.
นวัชโรจน์ อินเต็ม, พระมหาฐิติพงษ์ วรทสี (ผาสุก), และ เสริมศิลป์ ศุภเมีสกุล. (2562). บทบาทการเชื่อมโยงภูมิภาคของครูบาเจ้าศรีวิชัย. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์ มจร.วิทยาเขตแพร่, 5(1), 149-164.
ประทีป พืชทองหลาง, เพราพิลาส ประสิทธิ์บุรีรักษ์, และ ญาตาวีมินทร์ พืชทองหลาง. (2561). วัดงาม นาม มงคล : แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงศาสนาของวัดนามมงคลในเขตอำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่. วารสารภาษา ศาสนาและวัฒนธรรม, 7(1), 212-242.
พระครูโสภณวีรบัณฑิต, พระมหาธนวุฒิ ญาณโสภโณ (อินทนนท์), และ พระปลัดศิวนัฐ เมธีปัชโชโต (ทนันศรี). (2568). ปัญญาล้านนาสู่ปัญญาสากล ตามวิถีครูบาเจ้าศรีวิชัย. วารสาร มจร.หริภุญชัยปริทรรศน์, 9(1), 328-342.
พระนฤพันธ์ ญาณิสสโร. (2562). วิถีครูบา : แนวคิดและกลไกการพัฒนาสังคมแบบมีส่วนร่วม.วารสารศิลปการจัดการ, 3(3), 205-222.
พระพิชัย ปิยสีโล (อินต๊ะซาว). (2561). การสร้างพลังชุมชนของครูบาศรีวิชัย [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหารังสรรค์ ธีรวฑฺฒโน, พิสิฏฐ์ โคตรสุโพธิ์, และ สมหวัง แก้วสุฟอง. (2561). คุณค่าบทสวดบารมีตามแนวครูบาศรีวิชัย. วารสารพุทธศิลปกรรม, 1(1), 98-111.
พระมหาสมเจต สมจารี (หลวงกัน). (2564). แนวคิดพระโพธิสัตว์ในฐานะรากฐานทางปรัชญาสังคมและการเมือง. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 8(2), 21-36.
พระมหาอังคาร ญาณเมธี. (2567). มรดกทางวัฒนธรรมล้านนา : การศึกษาคติการสร้างผลงานของครูบาเจ้าศรีวิชัย. วารสารพุทธศิลปกรรม, 7(1), 101-117.
เพ็ญสุภา สุขคตะ. (2562). ครูบาเจ้าศรีวิชัย เป็นบุคคลสำคัญของโลกต่อองค์การยูเนสโก. วารสาร มจร.หริภุญชัยปริทรรศน์, 3(2), 106-118.
เพลินพิศ สังข์บุญลือ และ ส่งเสริม แสงทอง. (2563). พระโพธิสัตว์กับการสร้างบารมี. วารสารปรัชญาอาศรม, 2(1), 1-12.
ไพโรจน์ ไชยเมืองชื่น, พรพิมล อริยะวงษ์, และ นริศรา หงสกุล. (2564), พัฒนาการทางสังคมและวัฒนธรรมในเขตเมืองเก่านครลำปาง. วารสารสาระศาสตร์ : วารสารสถาปัตยกรรมและการออกแบบ, 4(2), 341-327.
ไพโรจน์ ไชยเมืองชื่น, ทักษิณา บุญบุตร, ภักดีกุล รัตนา, เพียงกานต์ นามวงศ์, ศิริขวัญ ปัญญาเรียน, พรพิมล อริยะวงษ์, และ เอมอร พิพัฒน์วัฒนะโยธิน. (2566). ลำปางรอยทางบุญ. วนิดาการพิมพ์.
ภักดีกุล รัตนา และ ไพโรจน์ ไชยเมืองชื่น. (2566). การศึกษาคุณลักษณะของครูบาเจ้าศรีวิชัยในฐานะต้นแบบพลเมืองโลกด้านจริยธรรมและคุณธรรม. วารสารสังคมศาสตร์บูรณาการ มหาวิทยาลัยมหิดล, 10(1), 127-157.
มนวัธน์ พรหมรัตน์. (2560). ขบวนการครูบาศรีวิไชย : เงินตรา บุญบารมีบนความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจของล้านนา. วารสารมนุษยศาสตร์สาร, 18(2), 84-103.
สมจันทร์ ศรีปรัชยานนท์, พระมหาสุพัตร์ วชิราวุโธ, ปาณิสรา เทพรักษ์, และ เบญญาดา กระจ่างแจ้ง. (2565ก). วัด 9 ศรี : การท่องเที่ยวบนคติความเชื่อแห่งเส้นทางบุญในจังหวัดลำปาง. วารสารสันติศึกษา ปริทรรศน์ มจร, 10(3), 1299-1314.
สมจันทร์ ศรีปรัชยานนท์, พระมหาสุพัตร์ วชิราวุโธ, ประทีป พืช ทองหลาง, สหัทยา วิเศษ, และ ปาณิสรา เทพรักษ์. (2565ข), แนวทางการพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวตามความเชื่อของวัดท่องเที่ยวในจังหวัดลำปาง. วารสารบัณฑิตแสงโคมคำ, 7(3), 500-512.
สมาคมชาวลำพูน. (2561ก). ครูบาเจ้าศรีวิชัย : สิริชีวประวัติ หลักธรรมคำสอนและมงคลบารมี. พี.พี.เค.การพิมพ์.
สมาคมชาวลำพูน. (2561ข). ครูบาเจ้าศรีวิชัย : ตามรอยการปฏิสังขรณ์ก่อสร้างปูชนียสถานโบราณวัตถุจังหวัดลำปาง เชียงราย พะเยา แพร่ แม่อ่องสอน ตากและสุโขทัย. พี.พี.เค.การพิมพ์.
สุวพันธ์ จันทรวรชาต. (2560). อิทธิพลศิลปะรัตนโกสินทร์ในงานบูรณปฏิสังขรณ์วิหารของครูบาศรีวิชัย. วารสารสถาบันวัฒนธรรมและศิลปะ, 18(2), 17-24.
สุวิญ รักสัตย์. (2559). ภาวะผู้นำของพระโพธิสัตว์. วารสารบัณฑิตศาส์น มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย, 14(2), 36-45.
โสภา ชานะมูล โคล. (2565). ครูบาศรีวิชัย ตนบุญแห่งล้านนา. มูลนิธิสถาบันครูบาเจ้าศรีวิชัย.
อุดม รุ่งเรืองศรี. (2550). หนังสือคร่าวซอเรื่องตำนานแลส้างวัดสวนดอกไม้นครเชียงใหม่. โครงการจัดทำเอกสารข้อมูลเพื่อการอนุรักษ์ต้นฉบับและเป็นฐานในการสร้างนักวิชาการด้านล้านนารุ่นใหม่.
Bowie, K. A. (2023). Dating the first arrest of Khruba Srivichai, the saint of northern Thailand. The Journal of the Siam Society, 111(1), 1-22.
Murashima, E. (2022). Background, process, and end of Khruba Srivichai’s second house arrest in Bangkok (November 1935–May 1936): Thoroughness of the central sangha elite’s repressive disposition of the Srivichai Sect. Journal of Asia-Pacific Studies, 45, 1-43. https://doi.org/10.57278/wiapstokyu.45.0_1
Giusca, M. (2020). Religious tourism and pilgrimage at Prislop Monastery, Romania: motivations, faith and perceptions. Human Geographies - Journal of Studies and Research in Human Geography, 14(1), 149-167. http://doi.org/10.5719/hgeo.2020.141.9
Hassan, T., Carvache-Franco, M., Carvache-Franco, W., & Carvache-Franco, O. (2022). Segmentation of religious tourism by motivations: A study of the pilgrimage to the city of Mecca. Sustainability, 14(13), 1-19.
Moira, P., Mylonopoulos, D., & Konstantinou, G. (2021). Tourists, pilgrims and cultural routes: The case of the Kumano Kodo route in Japan. International Journal of Religious Tourism and Pilgrimage, 9(3), 35-48.
Pageh, I., Rahmawati, P. I., & Jiang, M. (2022), Ancient religious sites as tools for sustainable tourism development: An empirical study in the north of Bali. International Journal of Religious Tourism and Pilgrimage, 10(1), 77-92.
Prasetio, A. P., Tai, T. D., Opulencia, M. J. C., Abbas, M., El-Ebiary, Y. A. B., Abbas, S. F., & Iswanto, A. H. (2022). Impact of the COVID-19 pandemic on religious tourism amongst muslims in Iraq. HTS Teologiese Studies/Theological Studies, 78(4), 1-6. https://doi.org/10.4102/hts.v78i4.7565
Ruttanavisanon, W., & Agmapisarn, C. (2022). Religious tourism in Thailand-a review of Thai literature from 2012-2021. Social Science Asia, 8(1), 12-25.
Schedneck, B. (2021). Religious tourism in northern Thailand : Encounters with buddhist monks. University of Washington Press.
Wilfred, E. M., Ernest, N., & Joyce, G. (2021). Tourism development in northern circuit of Tanzania and its contribution in improving local people’s livelihood. Applied Economics and Finance, 8(4), 56-76. https://doi.org/10.11114/aef.v8i4.5311