สัมพันธภาพ (ที่ไม่เคยเปิดเผย) ระหว่างฟาสซิสต์อิตาลีกับรัฐบาลของจอมพล ป. พิบูลสงครามในมิติของสื่อสิ่งพิมพ์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ศึกษาสัมพันธภาพที่ไม่เคยเปิดเผยมาก่อนระหว่างรัฐบาลฟาสซิสต์อิตาลีของเบนิโต มุสโสลินี กับรัฐบาลไทยหลังการปฏิวัติสยาม  ปี พ.ศ. 2475 ในช่วงที่จอมพล ป. พิบูลสงคราม ดำรงตำแหน่งเป็นนายกรัฐมนตรี สมัยแรก (ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2481 ถึง พ.ศ. 2487) จนถึงสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สอง โดยเน้นประเด็นการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสาร และอุดมการณ์ทางการเมืองของรัฐบาลฟาสซิสต์อิตาลี ผ่านสื่อสิ่งพิมพ์ที่ส่งตรงมายังประเทศไทยอย่างเงียบเชียบ เช่น ใบปิดโฆษณา จุลสาร และหนังสือ ผู้วิจัยอ้างอิงข้อมูลจากจดหมายโต้ตอบทางการทูตระหว่างอัครราชทูตอิตาลีประจำประเทศไทยกับรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ และกระทรวงวัฒนธรรมประชานิยม รวมทั้งคณะกรรมาธิการที่รับผิดชอบงานด้านเผยแพร่สื่อโฆษณาชวนเชื่อของประเทศอิตาลีเป็นหลัก ซึ่งนับเป็นเอกสารปฐมภูมิชิ้นสำคัญในการทำงาน การศึกษาวิจัยนี้เป็นการค้นหา  จิ๊กซอว์ข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์ในช่วงเวลาดังกล่าวที่สูญหายไป และนำกลับมาร้อยเรียงต่อกัน เพื่อให้เห็นภาพความสัมพันธ์ทางการทูตและการเมืองอันแน่นแฟ้นของทั้งสองประเทศ รวมถึงกลยุทธ์ที่รัฐบาลฟาสซิสต์ใช้สื่อสิ่งพิมพ์เป็นเครื่องมือในการโฆษณาชวนเชื่อเกี่ยวกับอำนาจอันยิ่งใหญ่ของระบอบการปกครองนี้ในต่างแดน ตลอดจนการที่รัฐบาลของจอมพล ป. พิบูลสงคราม นักคิด นักเขียน และปัญญาชนคนสำคัญในแวดวงการเมือง ไทย ซึ่งส่วนหนึ่งได้รับอิทธิพลจากฟาสซิสต์ในขณะนั้น ได้แสดงให้เห็นถึงความนิยมในตัวตนของมุสโสลินี ระบอบฟาสซิสต์อิตาลี แนวคิดชาตินิยมและรัฐนิยมผ่านการสร้างสรรค์ผลงานประเภทต่าง ๆ