สำรวจองค์ความรู้ด้านไทยศึกษา ในสถาบันอุดมศึกษาของประเทศรัสเซีย: กรณีศึกษางานวิจัยดุษฎีนิพนธ์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นการสำรวจองค์ความรู้ด้านไทยศึกษาในสถาบันอุดมศึกษาของประเทศรัสเซีย เพื่อศึกษาคุณลักษณะของดุษฎีนิพนธ์ วิเคราะห์แนวโน้มและช่องว่าง ตลอดจนทิศทางในการพัฒนาองค์ความรู้ด้านไทยศึกษาในสถาบันอุดมศึกษาของประเทศรัสเซีย ผ่านการศึกษาดุษฎีนิพนธ์ ที่อยู่ในฐานข้อมูลหอสมุดอิเล็กทรอนิกส์ในสหพันธรัฐรัสเซีย (The Russian State Library) ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2518-2562 ซึ่งมีดุษฎีนิพนธ์ด้านไทยศึกษา จำนวน 29 หัวข้อ จากการศึกษาพบว่า 1) คุณลักษณะของดุษฎีนิพนธ์ มีเนื้อหาและสาขาวิชาความนิยมสูงสุดใน 2 กลุ่มหลัก คือ กลุ่มประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมไทย และกลุ่มภาษาและวรรณกรรมไทย แหล่งผลิตดุษฎีนิพนธ์ส่วนใหญ่ คือ เมืองมอสโก สำหรับสัญชาติรัสเซีย ตีพิมพ์งานวิจัยด้านไทยศึกษามากที่สุด 2) ดุษฎีนิพนธ์ด้านไทยศึกษามีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นทุกช่วง โดยเฉพาะช่วงที่ประเทศรัสเซียเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นระบอบประชาธิปไตย ซึ่งในช่วงนี้ มีงานวิจัยด้านไทยศึกษากระจายไปยังนอกพื้นที่เมืองหลวงมากขึ้น 3) ช่องว่างและทิศทางการพัฒนางานวิจัยด้านไทยศึกษา ควรส่งเสริมงานวิจัยด้านไทยศึกษาในสาขาวิชาต่างๆ ของสาขามนุษยศาสตร์ให้รอบด้าน พร้อมทั้งควรผลักดันงานวิจัยด้านไทยศึกษา ให้สอดรับกับยุคปัจจุบันที่รายล้อมไปด้วยนวัตกรรมและเทคโนโลยี ขณะเดียวกันควรขยายความร่วมมือทางวิชาการในระดับอุดมศึกษาของทั้งสองประเทศ เพื่อพัฒนาองค์ความรู้ด้านไทยศึกษาในสถาบันอุดมศึกษาของประเทศรัสเซียให้เกิดความหลากหลายมากขึ้น