พัฒนาการและความเปลี่ยนแปลงในการนำเสนอวัฒนธรรมความเป็นจีนผ่านแบบเรียนภาษาจีนสำหรับผู้เรียนชาวต่างชาติ

บทคัดย่อ

ปี ค.ศ. 2005 รัฐบาลจีนยกระดับการสอนภาษาจีนเป็นยุทธศาสตร์สำคัญของประเทศ แบบเรียนภาษาจีนจึงต้องมีกลยุทธ์นำเสนอความเป็นจีนที่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์การพัฒนาอำนาจอ่อนทางวัฒนธรรม การวิจัยนี้มุ่งเปรียบเทียบแบบเรียน 2 ชุด ที่จัดพิมพ์ห่างกัน 10 ปี Hanyu Jiaocheng (1999) และ Road to Success (2008) ซึ่งพิมพ์ขึ้นหลังจากการยกระดับการสอนภาษาจีนขึ้นเป็นยุทธศาสตร์ระดับชาติ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการและความเปลี่ยนแปลงของแบบเรียนที่ผลิตขึ้นในเวลา   ที่ต่างกัน กระบวนการวิจัยเน้นวิจัยเอกสารเป็นหลัก เปรียบเทียบการนำเสนอความรู้ด้านวัฒนธรรมที่ปรากฏในแบบเรียน โดยแบ่งวัฒนธรรมเป็น 3 มิติ ได้แก่ วัฒนธรรมด้านผลผลิต ด้านพฤติกรรม และด้านความคิด อีกทั้งใช้เครื่องมือเชิงสถิติมาตรวจสอบความถี่ของคำศัพท์ที่ปรากฏในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับทั้ง 3 มิติ ดังกล่าว พบว่าแบบเรียนชุด Hanyu Jiaocheng แม้นำเสนอวัฒนธรรมมิติความคิดได้โดดเด่นและสนุก แต่นำเสนอวัฒนธรรมมิติพฤติกรรมและมิติผลผลิตไม่ชัดเจนนัก ผู้เรียนไม่ได้รับองค์ความรู้ในเชิงลึก ส่วนแบบเรียน Road to Success จะเน้นมิติพฤติกรรมที่นำเสนอเรื่องราวของคนหลายกลุ่มในสังคม ส่วนด้านอื่น ๆ ก็พบว่านำเสนอได้ค่อนข้างลุ่มลึก บูรณาการประเด็นวัฒนธรรมหนึ่ง ๆ ได้รอบด้าน ทำให้ผู้เรียนเข้าใจมากกว่าแค่ประเทศจีนมี “อะไร” และยังสามารถเข้าใจได้ว่า “อย่างไร” หรือ “เพราะเหตุใด” อีกทั้งแบบเรียนนำเสนอคุณธรรมที่เป็นสากลมากขึ้น เน้นให้ผู้เรียนเห็นภาพสังคมจีน แต่ไม่ตัดสินคุณค่าให้เหมาะกับผู้เรียนหลากหลายวัฒนธรรม สามารถเป็นกรณีศึกษาในการผลิตแบบเรียนภาษาอื่นได้