คณะกรรมการกลางกลาโหม: การควบคุมอำนาจกองทัพ ของคณะราษฎรหลังการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 - 2477
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การควบคุมอำนาจกองทัพเป็นภารกิจสำคัญและเร่งด่วนของคณะราษฎรหลังการปฏิวัติสยาม 2475 เพราะกองทัพเป็นปัจจัยเดียวที่สามารถประกันความอยู่รอดทั้งของคณะราษฎรและระบอบการปกครองใหม่ที่เพิ่งสถาปนาขึ้น แต่ด้วยสถานะของคณะราษฎรฝ่ายทหารซึ่งมียศสูงสุดเพียงนายพันเอกและเป็นนายทหารระดับกลางในกองทัพ ทำให้ไม่สามารถได้รับการแต่งตั้งในตำแหน่งผู้บังคับบัญชาระดับสูงตามโครงสร้างกองทัพแบบเดิมได้ คณะราษฎรจึงได้มุ่งเน้นปรับปรุงกองทัพในด้านโครงสร้างและการบังคับบัญชาเป็นหลัก โดยได้เปลี่ยนแปลงโครงสร้างอำนาจสำคัญในกองทัพด้วยการลดอำนาจของเสนาบดีกระทรวงกลาโหม แล้วตั้ง “คณะกรรมการกลางกลาโหม” เป็นผู้มีอำนาจสูงสุดในการบริหารราชการสำคัญของกองทัพ ส่งผลให้คณะกรรมการกลางกลาโหมกลายเป็นเครื่องมือสำคัญของคณะราษฎรในการควบคุมอำนาจกองทัพอย่างเบ็ดเสร็จ เนื่องจากกรรมการในคณะกรรมการกลางกลาโหมส่วนใหญ่ล้วนเป็นผู้นำคณะราษฎร อีกทั้งยังมีอำนาจเด็ดขาดในการบริหารราชการสำคัญของกองทัพ ทั้งการจัดโครงสร้างกองทัพ การแต่งตั้งโยกย้ายหรือปลดทหาร การจัดสรรงบประมาณทหาร และการจัดซื้ออาวุธยุทโธปกรณ์ โดยที่รัฐบาลหรือสภาผู้แทนราษฎรไม่สามารถแทรกแซงอำนาจของคณะกรรมการกลางกลาโหมภายในกองทัพได้
Downloads
Article Details
References
กระทรวงกลาโหม. (2475). ทำเนียบทหาร ตอน 1. พระนคร: โรงพิมพ์กรมแผนที่.
กระทรวงกลาโหม. (2526). วิชาวิทยาการทหาร (Military Science). กรุงเทพฯ: ม.ป.พ..
จิตราภรณ์ ไชยกัณฑา. (2521). การจัดราชการทหารในรัชสมัยพระบาทสมเด็กพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (พ.ศ. 2468-2477) (วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.
จักรปาณีศรีศีลวิสุทธิ์, หลวง. (2499). เรื่องของเจ้าพระยามหิธร. ใน ที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพเจ้าพระยามหิธร (ลออ ไกรฤกษ์) ณ วัดเทพศิรินทราวาส วันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2499. พระนคร: ตีรณสาร.
ถึงเพื่อนพลเมืองชาวนครราชสีมา. (23 ตุลาคม 2476). ประชาชาติ, น. 5.
ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์. (2534). รัฐประหาร 20 มิถุนายน พ.ศ. 2476 (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ.
นายหนหวย [นามแฝง]. (2530). เจ้าฟ้าประชาธิปก: ราชันผู้นิราศ. กรุงเทพฯ: สัมพันธ์พาณิชย์.
นครินทร์ เมฆไตรรัตน์. (2556). 80 ปีแห่งการปฏิวัติสยาม. ใน สุธาชัย ยิ้มประเสริฐและทิพย์พาพร ตันติสุนทร. จาก 100 ปี ร.ศ. 130 ถึง 80 ปี ประชาธิปไตย. 13. กรุงเทพฯ: สถาบันนโยบายศึกษา.
บุญเลอ เจริญพิภพ. (2475). ประมวญเหตุการณ์และภาพในการเปลี่ยนแปลงการปกครองของคณะราษฎร. ม.ป.ท.: ม.ป.พ.
ปั้น บุณยเกียรติและเฮง เล้ากระจ่าง. (2475). สยามรัฐ: เปลี่ยนแปลงการปกครองแผ่นดินอย่างมีพระราชาธิบดีอยู่ใต้พระธรรมนูญการปกครอง ภาค 1. พระนคร: เดลิเมล์.
ราชกิจจานุเบกษา. (2468). พระราชดำรัสทรงตั้งอภิรัฐมนตรีสภา. สืบค้นเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2559, จาก http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2468/D/2618.PDF.
ราชกิจจานุเบกษา. (2475). พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พ.ศ. 2475. สืบค้นเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2559, จาก http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2475/A/166.PDF.
ราชกิจจานุเบกษา. (2475). พระบรมราชโองการประกาศกำหนดหน้าที่เสนาบดีและตั้งคณะกรรมการกลางกลาโหม พ.ศ. 2475. สืบค้นเมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน 2559, จาก www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2475/A/209.PDF.
ราชกิจจานุเบกษา. (2475). คำอธิบายงบประมาณรายได้รายจ่าย พ.ศ. 2476. สืบค้นเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2561, จาก www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2476/D/133.PDF.
ราชกิจจานุเบกษา. (2475). ประกาศกระทรวงกลาโหม เรื่อง นายทหารออกจากประจำการ. สืบค้นเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2561, จากwww.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2475/D/1343.PDF.
ราชกิจจานุเบกษา. (2477). พระราชบัญญัติจัดระเบียบป้องกันราชอาณาจักร พ.ศ. 2477. สืบค้นเมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2561, จาก http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2477/A/155.PDF.
ศรีกรุง. (2476). รวบรวมคำแถลงการณ์และประกาศต่างๆ ซึ่งรัฐบาลของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ประกาศแก่ข้าราชการฝ่ายทหาร, พลเรือน และราษฎรทั่วไป. พระนคร: ศรีกรุง.
สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. (2475). รายงานการประชุมสภาผู้แทนราษฎร ครั้งที่ 7/2475 วันที่ 13 กรกฎาคม 2475. สืบค้นเมื่อวันที่ 30 ตุลาคม 2559, จาก http://dl.parliament.go.th/bitstream/handle/lirt/375859/7_24750713_wb.pdf?sequence=1.
สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. (2475). รายงานการประชุมสภาผู้แทนราษฎร ครั้งที่ 47/2475 วันที่ 20 ธันวาคม 2475. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 กันยายน 2560, จาก http://drmlib.parliament.go.th/securepdf/p_375840.pdf.
สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี, รายงานการประชุมคณะกรรมการราษฎรครั้งที่ 12 เรื่องประกาศกำหนดหน้าที่เสนาบดีกระทรวงกลาโหม, (11 กรกฎาคม 2475).
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2474). ม-ร.7.รล/1 เรื่อง เบ็ดเสร็จกรมราชเลขานุการ.
อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ พลโท หม่อมเจ้า คัสตาวัส จักรพันธุ์. (2526). กรุงเทพฯ: ด่านสุทธาการพิมพ์.
อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพพลเอก เสริม ณ นคร. (2553). กรุงเทพฯ: ครอบครัวพลเอก เสริม ณ นคร.