หลวงพ่อทวดเหยียบน้ำทะเลจืด : วีรบุรุษทางวัฒนธรรมของชาวใต้
คำสำคัญ:
หลวงพ่อทวดเหยียบน้ำทะเลจืด, วีรบุรุษทางวัฒนธรรม, การผจญภัยของวีรบุรุษ, ตำนานประจำถิ่น, คติชนวิทยาบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ ต้องศึกษาประวัติหลวงพ่อทวดเหยียบน้ำทะเลจืดตามทฤษฎีการผจญภัยของวีรบุรุษของโจเซฟ แคมพ์เบลล์ ผู้วิจัยศึกษาตำนานหลวงพ่อทวดเหยียบน้ำทะเลจืดสำนวนมุขปาฐะที่รวบรวมไว้ในรายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์เรื่อง ตำนานหลวงพ่อทวดในภาคใต้ของประเทศไทย ตำนานสำนวนนี้เก็บข้อมูลภาคสนามจากคำบอกเล่าของพระภิกษุและชาวบ้านบริเวณอำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา และบริเวณใกล้เคียง ช่วงเดือนมีนาคม พ.ศ. 2558 แล้วนำมาวิเคราะห์ตามกรอบทฤษฎีการผจญภัยของวีรบุรุษของโจเซฟ แคมพ์เบลล์ (Campbell, 1973)
พบว่า วงจรชีวิตของหลวงพ่อทวดเหยียบน้ำทะเลจืดสอดคล้องกับวงจรการผจญภัยของวีรบุรุษครบทุกขั้นตอน ได้แก่ การออกเดินทาง การครอบครู และการเดินทางกลับ และดำเนินตามขั้นตอนย่อยถึง 10 ขั้นตอนจาก 17 ขั้นตอน การศึกษาประวัติหลวงพ่อทวดเหยียบน้ำทะเลจืดตามกรอบทฤษฎีการผจญภัยของวีรบุรุษของโจเซฟ แคมพ์เบลล์ แสดงให้เห็นว่าหลวงพ่อทวดเหยียบน้ำทะเลจืดมีลักษณะเป็นวีรบุรุษแบบสากล ในขณะเดียวกันก็มีลักษณะเป็นวีรบุรุษเฉพาะแบบไทยด้วยเช่นกัน การศึกษาในครั้งนี้ยังแสดงให้เห็นถึงบทบาทหน้าที่ของตำนานหลวงพ่อทวดเหยียบน้ำทะเลจืดที่อาจมีบทบาทหน้าที่ในการเป็นทางออกหนึ่งของความกดดันในสังคมที่ให้ผู้ด้อยโอกาสได้แสดงออก อีกทั้งยังอาจมีบทบาทหน้าที่ในการให้กำลังใจแก่ผู้ด้อยโอกาสในสังคม
References
กฤตยา ณ หนองคาย. (2556). พระเอกและผู้ร้ายในภาพยนตร์แนวต่อสู้ผจญภัยของไทย: การวิเคราะห์ลักษณะการผสมผสานทางวัฒนธรรม (ดุษฎีนิพนธ์อักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาภาษาไทย). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ขวัญเรือน บุญกอบแก้ว และคณะ.(2558). ตำนานหลวงพ่อทวดในภาคใต้ของประเทศไทย (รายงานการวิจัย). สงขลา: สถาบันทักษิณคดีศึกษา.
ธรรมะไทย. (2565). หลวงปู่ทวด วัดช้างไห้ (2125 - 2225). สืบค้น 20 กุมภาพันธ์ 2565, จาก https://shorturl.asia/NKuW4
ปพักตร์อร ธรรมกวินทิพย์. (2556). การศึกษาเปรียบเทียบอาร์คีไทพ์ในวรรณคดี : กรณีศึกษาจากนิทานพระอภัยมณีคำกลอนและโอดิสซี (ดุษฎีนิพนธ์ศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาคติชนวิทยา). พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.
พิสิทธิ์ กอบบุญ. (2557). โครงสร้างนิทานกำพร้าของไท-ลาว. ใน ศิราพร ณ ถลาง (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สำนักนายกรัฐมนตรี. (2510). ประชุมพระตำราบรมราชูทิศเพื่อกัลปนา สมัยอยุธยา ภาค 1. กรุงเทพฯ: สำนักนายกรัฐมนตรี.
สุประวีณ์ แสงอรุณเฉลิมสุข. (2561). พระสังข์ : การผจญภัยของวีรบุรุษ. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 10(2), 185-206.
Aurora Thailand. (2565). หลวงปู่ทวด ความเชื่อและความศรัทธา ที่อยู่คู่คนไทยมายาวนาน. สืบค้น 20 กุมภาพันธ์ 2565, จาก https://shorturl.asia/h7N98
Campbell, J. (1973). The Hero with a Thousand Faces (3rd ed). New Jersey: Princeton University Press.
Campbell, J., & Moyers, B. (2008). The power of myth (4rd ed). Bangkok: Amarin Printing & Publishing.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2023 วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ภาพหรือตารางหรือเนื้อหาอื่นๆ ของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้งแสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์ หากไม่เป็นไปตามข้อกำหนดเบื้องต้น ทางวารสารจะถอดบทความของท่านออกโดยไม่มีข้อยกเว้นใดๆ ทั้งสิ้น
