วิถีชีวิตผู้ค้าตลาดสดอีสานและกรณีแม่ค้าผัก

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิถีชีวิตของผู้ค้าในตลาดสดอีสาน และศึกษาวิถีชีวิตของแม่ค้าผักสดในตลาดสดอีสาน เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี ผลการวิจัยพบว่า ตลาดสดเป็นแหล่งรวมอาหารสดที่ใหญ่ที่สุดของประเทศ ตลาดสดจึงเปรียบเสมือน “ท้อง” ของสังคม จากการสัมภาษณ์ผู้ค้า 577 ราย ในตลาดสดในชนบทอีสาน 12 ตลาด ใน 4 จังหวัด พบว่า ผู้ค้าในตลาดสด 8-9 ใน 10 คน เป็นหญิง อายุเฉลี่ย 49 ปี ส่วนใหญ่เคยเป็นเกษตรกร และในปัจจุบัน 3 ใน 4 ก็ยังเป็นเกษตรกร ที่มีที่ดินเฉลี่ย 13 ไร่/ราย ส่วนใหญ่พักในบ้านพักของตนเอง ซึ่งอยู่ห่างจากตลาดสดไม่เกิน 5 กิโลเมตร เฉลี่ยแล้วค้ามา 15 ปี ปัจจุบันมีรายได้เฉลี่ย 4,117 บาท/คน/วัน มีกำไร 1,294 บาท/คน/วัน หรือ 31% ของยอดขาย ผู้ค้า 92-96.5% ต้องการค้าขายต่อไปเรื่อยๆ ยังไม่คิดจะเลิก จากกรณีศึกษาแม่ค้าผัก พบว่า แม่ค้าทุกคนที่ปลูกผักขายในตลาดสดมีความพอใจในอาชีพนี้ เพราะมีรายได้ทุกวันตลอดทั้งปี แต่เกษตรกรบางคนเท่านั้นที่จะทำได้ เพราะต้องมีแหล่งน้ำตลอดปี