อานาปานสติในพระไตรปิฎก: โครงสร้างและกระบวนธรรมแบบบูรณาการ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา วิเคราะห์ และสังเคราะห์โครงสร้างและกระบวนธรรมของอานาปานสติที่ปรากฏในพระไตรปิฎก เป็นการวิจัยพื้นฐาน ใช้วิธีวิจัยเชิงเอกสาร เก็บรวบรวมข้อมูล จากพระไตรปิฎก วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา สังเคราะห์เป็นแผนภาพ และนำเสนอด้วยการพรรณนาวิเคราะห์
ผลการวิจัยพบว่า อานาปานสติปรากฏในพระไตรปิฎก 14 เล่ม คือ 1, 10, 12, 13, 14, 19, 20, 22, 23, 24, 25, 29, 31 และ 37 จำนวน 47 สูตร โครงสร้างและกระบวนธรรมของของอานาปานสติมี 3 แบบ คือ 1. แบบย่อ มี 2 สิ่งที่ต้องกำจัดคือกามฉันทะและปฏิฆสัญญา และต้องมี 1 สิ่ง คือ สติ ปรากฏในพระไตรปิฎกจำนวน 1 สูตร 2. แบบพิสดารหรือแบบมาตรฐาน เริ่มจากการอยู่ในสถานที่สงัด นั่งคู้บัลลังก์ มีสติหายใจเข้าออกเพื่อศึกษาลมหายใจ เวทนา จิต และธรรมอย่างละ 4 ขั้น รวมเป็นอานาปานสติ 16 ขั้น ปรากฏในพระไตรปิฎก 21 สูตร และ 3. แบบบูรณาการ เริ่มจากการทำอานาปานสติแบบพิสดารหรือแบบมาตรฐานให้สมบูรณ์แล้วจะทำสติปัฏฐาน 4 หมวด และโพชฌงค์ 7 ข้อให้สมบูรณ์เพื่อบรรลุวิชชาและวิมุตติ ปรากฏในพระไตรปิฎก 4 สูตร
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้น และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ ยินยอมว่าบทความเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร
References
org. (2002). Anapanasati. Retrieved April 5, 2023, from https://84000.org/tipitaka
Buddhakos Foundation. (2020). Buddhawajana Anapanasati. Retrieved July 10, 2022, from www.buddhakos.org
Burapha University Library. (2023). Anapanasati. Retrieved May 3, 2033, from https://webopac.lib.buu.ac.th
Mahachulalongkornrajavidyalaya University. (1996). Thai Tripitakas. Bangkok: MCU Press.
Mahidol University. (n.d.). BUDSIR 7 for Windows (26 Centuries of the Enlightenment). Bangkok: Mahidol University.
Phra Brahmagunabhorn (P. A. Payutto). (2008). Dictionary of Buddhist Vocabulary. (11/2nd ed.). Bangkok: S. R. Printing Mass Products.
______. (2011). Dictionary of Buddhism. (20th ed). Bangkok: Sahadhammik.
Phra Dhammakosajarn (Buddhadasa Bhikkhu). (2021). Anapanasati Practice Manual. Bangkok: Thammasapa.
Phra Kittipat Thongsatapornwattana, & Koomkrong, V. (2022). A Study of Tranquility of the Mind in Anapanasati Sutta According to Theravada Buddhist Scripture. Journal of Multidisciplinary in Humanities and Social Sciences, 5(2), 607-618.
Phra Thaweewat Thanateerasate, & Koomkrong, V. (2022). An Analytical Study of the Relation between Seven Factors of Enlightenment and Mindfulness on Breathing. Journal of Multidisciplinary in Humanities and Social Sciences, 5(2), 665-675.
Phramaha Wutthichai Wutthichayo. (2020). A Comparative Study on Patterns of Mind Development of Five Meditation Lineages in Thai Society. Dhammadhara Journal of Buddhist Studies, 6(1), 3-50.
Phramaha Yottana Paphakaro (Sriwattanapapha). (2019). An Analysis of the Practical Breathing Meditation Teaching by Buddhadasa Bhikkhu. Journal of MCU Nakhondhat, 6(5), 2194-2212.
Prachabutra, U., & Kingkham, W. (2021). A Study of Relationship between Anapanassati and Three Characteristics in Theravada Buddhist Scripture. Journal of Palisueksabuddhaghosa Review, 7(2), 1-12.
ThaiJO (Thai Journal Online). (2023). Anapanasati. Retrieved February 23, 2023, from https://www.tci-thaijo.org
ThaiLIS Digital Collection. (2023). Anapanasati. Retrieved February 23, 2033, from https://tdc.thailis.or.th
Watluangphorsodh Dhammakayaram. (2010). Manual of Five Lines of Samatha and Vipassana Meditation Practice. Nakhon Pathom: Petchkasem Printing.
Wiwasukh, M. et al. (2022). Developing the Meditation Model of Eastern Economic Corridor (EEC). (Research Report). Chonburi: Burapha University.