ปัจจัยทางจิตสังคมที่เกี่ยวข้องกับความสำเร็จวัยชราเชิงพุทธของผู้เข้าร่วมโครงการโรงเรียนผู้สูงอายุ ในจังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโครงการโรงเรียนผู้สูงอายุที่เกี่ยวข้องกับความสำเร็จเชิงพุทธของผู้สูงวัย และ 2) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยทางจิตลักษณะ และ/หรือ สถานการณ์ที่เกี่ยวข้องกับความสำเร็จเชิงพุทธ การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่างคือผู้สูงวัยในจังหวัดเชียงรายจำนวน 395 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามซึ่งมีลักษณะเป็นมาตรวัดประเมินรวมค่า ทำการพิสูจน์ความเที่ยงตรงเชิงโครงสร้างของแบบวัดโดยวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน ค่าความเชื่อมั่น อยู่ระหว่าง 0.56 - 0.76 วิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่ามัธยฐาน และค่าความแปรปรวน ทดสอบสมมติฐานการวิจัยโดยการวิเคราะห์ความแปรปรวนสามทาง

ผลการวิจัยพบว่า ผู้สูงวัยที่เข้าร่วมโครงการโรงเรียนผู้สูงอายุมีพฤติกรรมการสนับสนุนทางสังคมแบบพุทธ และวิถีชีวิตแบบพุทธมากกว่าผู้สูงวัยที่ไม่เข้าโรงเรียนผู้สูงอายุ ผลเช่นนี้พบในกลุ่มรวมและกลุ่มย่อย จากนั้นยังพบว่าผู้สูงวัยที่เข้าร่วมโครงการที่มีการสร้างขยายมากและมีความสามารถในการควบคุมพฤติกรรมในการดำเนินชีวิตแบบพุทธมากมีพฤติกรรมการสนับสนุนทางสังคมแบบพุทธมากกว่าผู้สูงวัยที่ไม่เข้าร่วมโครงการโรงเรียนผู้สูงอายุที่มีการสร้างขยายน้อยและมีความสามารถในการควบคุมพฤติกรรมในการดำเนินชีวิตแบบพุทธน้อย ผลเช่นนี้พบในกลุ่มย่อยคือ กลุ่มผู้สูงวัยเพศชาย และกลุ่มผู้สูงวับเพศหญิง ข้อเสนอแนะคือ โรงเรียนผู้สูงอายุควรเน้นให้มีกิจกรรมที่ส่งเสริมให้เกิดการสร้างขยาย และความสามารถในการควบคุมพฤติกรรมในการดำเนินชีวิตแบบพุทธ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยส่งเสริมให้ผู้สูงวัยมีความสำเร็จในวัยชราเชิงพุทธมาก