การปกครองของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวเมี่ยนผ่านองค์มติ ความเชื่อ สังคม วัฒนธรรม

บทคัดย่อ

กลุ่มชาติพันธุ์ที่เรียกตนเองว่า “เมี่ยน” หรือ “อิ้วเมี่ยน” มักเป็นที่รู้จักกันในนามว่า “เย้า” เมี่ยนเป็นหนึ่งในกลุ่มชาติพันธุ์บนที่สูงตั้งชุมชนกระจายอยู่ทางภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย นอกจากนั้นแล้วยังพบบริเวณรอยต่อของประเทศจีน เวียดนาม ลาว และไทย กับบางส่วนที่อพยพไปตั้งถิ่นฐานในประเทศตะวันตกภายหลังจากสงครามอินโดจีน โดยชาวเมี่ยนที่อยู่ในประเทศไทยได้อพยพเข้ามาสู่ดินแดนล้านนาเมื่อ 200 ปีก่อน โดยตั้งถิ่นฐานอย่างกระจัดกระจายในจังหวัดเชียงราย เชียงใหม่ พะเยา ลำปาง น่าน สุโขทัย ตาก เป็นต้น โดยทั่วไปจะรู้จักกันในลักษณะที่เป็นชาวเขา ซึ่งแสดงความโดดเด่นจากลักษณะทางด้านวัฒนธรรม เช่น เครื่องแต่งกาย เครื่องประดับ การละเล่นต่างๆ รวมถึงการปกครอง ชาวเมี่ยนมีการนับถือลำดับตามอาวุโส ผู้ชายมีสถานภาพทางสังคมสูงกว่าผู้หญิงและมีอำนาจมากกว่าในทุกด้าน โดยชาวเมี่ยนยังคงรักษาจารีตประเพณี วัฒนธรรม วิถีชีวิตดั่งเดิมผสมผสานกับวัฒนธรรมสมัยใหม่ ให้เกิดความกลมกลืน ในการสร้างการมีตัวตัน และอัตลักษณ์ของตนในสังคม ทั้งภาษา การแต่งกายที่เป็นเอกลักษณ์ มีลักษณะเด่นในเรื่องของการปักทอผ้าทั้งผู้ชายและผู้หญิงด้วยความชำนาญงานปักที่เป็นเอกลัษณ์ มีวิถีการดำรงชีพหลักคือ ทำเกษตรแบบกึ่งยังชีพบนพื้นที่สูง รวมถึงมีความจงรักภักดีและความเชื่อต่อเทพเทวดา สิ่งศักดิ์สิทธิเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะการนับถือระบบเครือญาติแบบแซ่ ตระกูล และผีบรรพบุรุษ ทำให้ชาวเมี่ยนมีการปกครองโดยผู้นำคือ ผู้อาวุโส หัวหน้าหมู่บ้าน หมอผี และมีการนับถือในรูปแบบลัทธิเต๋า มีความยกย่องให้บุรุษเป็นใหญ่ ทั้งในครัวเรือนและในสังคม ในรูปแบบการใช้ชีวิตของชาวเมี่ยนในสังคมจึงเป็นรูปแบบปิตาธิปไตย ซึ่งส่งผลให้ผู้ชายได้เปรียบในสังคมหลายๆด้าน และเป็นแบบแผนทางการปกครองของชาวเมี่ยนในปัจจุบัน