รูปแบบการเขียนกฎหมายโบราณอีสาน

Main Article Content

อัญชลี รัตนธรรม
ราชันย์ นิลวรรณาภา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการเขียนในกฎหมายโบราณอีสาน โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ และใช้แนวคิดท่วงทำนองการเขียนเป็นกรอบแนวคิดสำคัญในการวิเคราะห์ข้อมูล ด้วยการศึกษาข้อมูลจากกฎหมายโบราณอีสานฉบับปริวรรตของ Channawet (2017) จำนวน 18 ฉบับ ได้แก่ 1) หลักคำเมืองร้อยเอ็ดหลักที่ 1 2) หลักคำเมืองร้อยเอ็ดหลักที่ 2 3) หลักคำเมืองร้อยเอ็ดหลักที่ 3 4) อาณาจักรหลักคำเมืองสุวรรณภูมิ 5) หลักคำเมืองกาฬสินธุ์ 6) หลักคำเมืองภูเขียว 7) อาณาจักรหลักไชยพระไชยเชษฐาธิราช 8) หลักคำเมืองสกลนคร 9) กฎหมายโบราณ (หลักคำ) 10) อาณาจักรธรรมจักหลักไชย 11) อาณาจักรธรรมศาสตร์-ราชศาสตร์-สร้อยสายคำ 12) คัมภีร์พระธรรมศาสตร์เมืองขอนแก่น 13) สร้อยสายคำ 14) คัมภีร์โพสะราช 15) ธรรมศาสตร์-ราชศาสตร์ 16) พระธรรมนูญ 17) พระธรรมศาสตร์ และ 18) พระอัยการ


ผลการวิจัยพบว่า กฎหมายโบราณอีสานมีรูปแบบการเขียนแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่ ส่วนต้น ส่วนเนื้อหา และส่วนท้าย ส่วนต้นพบว่ามี 4 ลักษณะ ได้แก่ ส่วนต้นที่กล่าวถึงที่มาของกฎหมาย ส่วนต้นที่กล่าวด้วยถ้อยคำมงคล ส่วนต้นที่เกริ่นถึงเรื่องที่จะกล่าวต่อไป และส่วนต้นที่กล่าวถึงบทลงโทษเมื่อกระทำความผิด สำหรับ ส่วนเนื้อหาจัดแบ่งเนื้อหาของกฎหมายโบราณอีสานโดยแบ่งตามลักษณะของการใช้งานได้เป็น 3 ลักษณะ ได้แก่ เนื้อหากฎหมายเกี่ยวกับเจ้านายและชนชั้นสูง เนื้อหากฎหมายเกี่ยวกับพระสงฆ์ และเนื้อหากฎหมายเกี่ยวกับประชาชน และส่วนท้ายพบว่ามีลักษณะการปิดท้าย 6 ลักษณะ ได้แก่ ส่วนท้ายที่ระบุชื่อของผู้บันทึกกฎหมาย ส่วนท้ายที่ระบุข้อมูลเกี่ยวกับจำนวนใบลานที่ใช้บันทึกกฎหมาย ส่วนท้ายที่เน้นย้ำให้ทุกคนปฏิบัติตามกฎหมาย ส่วนท้ายที่ระบุสถานที่ตรากฎหมาย ส่วนท้ายที่ระบุวัน เดือน ปี ที่ตรากฎหมาย และส่วนท้ายที่กล่าวถึงเนื้อหากฎหมาย

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Channawet, C. Transformer. (2017). Press the Ancient Sign from Ancient Documents in the Northeast Isan Institute of Arts and Culture, Mahasarakham University. Mahasarakham: Apichat Printing.

Kaewchandee, N. (2017). The Construction of Isan Ancient Law 2322-2433 B.E. (Doctor Dissertation). Naresuan University. Pitsanulok.

Nantachukra, A. (1986). Isan Historiography: A Study of Northeastern Thailand ‘s Historio-Graphical Traditions until the Beginning 20th Century. (Master’s Thesis). Silpakorn Univesity. Bangkok.

Pitakanothai, N. (2012). Styles in the Lanna Ancient Law. (Master’s Thesis). Chiangmai University. Chiang Mai.