การจัดการพฤติกรรมมนุษย์ตาม แนวจริตในพระพุทธศาสนา

Main Article Content

ชำนาญ วงรัศมีเดือน
สุวิญ รักสัตย์
ธวัช หอมทวนลม
พระเมธาวินัยรส

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดทฤษฎีการจัดการพฤติกรรมมนุษย์ 2) ศึกษาพฤติกรรมมนุษย์ตามแนวจริตในพระพุทธศาสนา 3) บูรณาการการจัดการพฤติกรรมมนุษย์ตาม แนวจริตในพระพุทธศาสนา และ 4) นำเสนอองค์ความรู้ใหม่เกี่ยวกับ “รูปแบบการจัดการพฤติกรรมมนุษย์ ตามแนวจริตเชิงพุทธบูรณาการ” โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพแบบการวิจัยเอกสาร เก็บข้อมูลจากการ วิเคราะห์เนื้อหาจากพระไตรปิฎก อรรถกถา ฏีกา อนุฏีกา จากการสัมภาษณ์เชิงลึกแบบเจาะจงผู้ที่มี ประสบการณ์เกี่ยวกับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและเสวนากลุ่มกับนักศึกษาผู้เข้าปฏิบัติธรรมธรรมที่วัดเขา บรรจบ ผลการวิจัยพบว่า 1) พฤติกรรมมนุษย์นั้นเป็นธรรมชาติที่สามารถปรับเปลี่ยนได้ โดยปรับด้วยการ อบรม การพัฒนา หรือตามกระบวนการจิตวิทยา การวางเงื่อนไข การควบคุมตนเองและสิ่งแวดล้อม และ การเรียนรู้ด้วยปัญญาสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้เป็นไปตามที่มุ่งหมาย 2) ในพระพุทธศาสนาจัด พฤติกรรมมนุษย์ออกเป็น 6 จริต คือ ราคะ โทสะ โมหะ สัทธา พุทธิ และวิตกจริตโดยใช้หลักธรรมในการ ปรับจริตเพื่อประโยชน์ต่อการบรรลุธรรม 3) การใช้กระบวนการทางจิตวิทยาและหลักธรรมในพระพุทธ- ศาสนาที่ตรงกับจริต บูรณาการกันสามารถปรับจริตได้ โดยกระบวนการปรับเปลี่ยนจริตต้องอาศัยบุคคลเวลา สถานที่ สภาพแวดล้อม และอุปกรณ์ ทุกส่วนต้องความสัมพันธ์กันและมีระดับเพียงพอและเหมาะสม จนสภาพจิตเกิดปฏิกิริยาการตื่นรู้และมีพฤติกรรมทั้งภายในและภายนอกเปลี่ยนไปสู่ความเป็นบัณฑิตใน พระพุทธศาสนา 4) องค์ความรู้ที่ได้รับการสังเคราะห์เป็นรูปแบบการจัดการพฤติกรรมมนุษย์ตามแนวจริต ในพระพุทธศาสนา คือ หลักธรรมตรงตามจริต ภายใต้เงื่อนไขปัจจัยเหมาะสม และลงมือปฏิบัติจนเกิดการ ตื่นรู้ เป็นยาปรับจริต เปลี่ยนพฤติกรรม เรียกว่า “CAC Model”

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Aimsubhasidt, S. (2010). Behavior and Behavior Development. Bangkok: Odeanstore.

Indharattana, S. (2009). Buddhist Psychology. Bangkok: Suandusit University.

Kaewkamnued, D. (2010). Social and Human Behavior in The Social. Bangkok. Sukhothai Dhamathirat University.

Mahachulalongkornrajavidyalaya University. (1996). The Tipitaka in Thai Version. Bangkok: MCU Press.

Mahamakutrajavidyalaya University. (2011). Visuddhimaka in Thai Version. Bangkok: Mahachulalongkornrajavidyalaya University Press.

Phra Brahmagunabhorn (P.A.Payutto). (2015). Buddhist Dictionary Dharma edition. Bangkok: Phlidhama Press.

Suwansang, K. (1999). Principle of Psychology. Fourth Edition. Bangkok: Aksornpittaya.

Suwansang, K. (1999). Principle of Psychology. Fourth Edition. Bangkok: Aksornpittaya. Sritong, R. (1999). Human Behavior and Personality Development. Bangkok: Thirdwave Education Ltd.

Udomthammanuparb, M. et al. (2006). Human Behavior and Self Development. Bangkok: Suandusit University.

Freud, S. (1920). A General Introduction to Psychoanalysis. New York: Boni and Reveright.

James, W. (1890). The Principles of Psychology. New York: Dover Publications.

Koffka, K. (2013). Principles of gestalt psychology. London: Routledge Publishers.

Maslow, A. (1970). Motivation and Personnality. New York: Harper and Row Publishers.

Roger, C.R. (2003). Client-Centered Therapy: Its Current Practice. Implication. and Theory. London: Constable & Co.

Watson, J. B. (1913). Psychology as the behaviorist views it. Psychological Review 20 (2), 158-177.

Wundt, W.M. (1969). Principles of physiological psychology. Cambridge: Harvard University.