วิเคราะห์มุมมองจากจารึกนครวัดสมัยหลังพระนคร รวมทั้งประวัติศาสตร์และพงศาวดารที่เกี่ยวข้องในเรื่อง “ศึกละแวก”

บทคัดย่อ

“ศึกละแวก” เป็นศึกที่ยิ่งใหญ่ศึกหนึ่งของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เมื่อประวัติศาสตร์ไทยและหนังสือประวัติศาสตร์กัมพูชามีมุมมองที่ขัดแย้งกัน ดังนั้นผู้วิจัยจึงใช้มุมมองจากศิลาจารึก IMA.2 และศิลาจารึก IMA.3 ที่ร่วมสมัยกับ “ศึกละแวก” มาเปรียบเทียบกับพระราชพงษาวดาร กรุงกัมพูชาเพื่อหามุมมองที่ต่อเนื่องและสอดคล้องกัน ผลการวิจัยปรากฏว่า “พระบรมราชา” คือ พระราชโอรสของ “พระสัตถา” ต่อมา”พระบรมราชา” ได้ขึ้นครองราชย์และประทับอยู่ ณ เมืองเสร๊ยสนทอร์ พระองค์สิ้นพระชนม์ เมื่อพระชนมายุได้ 21 พรรษาซึ่งก็สอดคล้องกับศิลาจารึก IMA.3 ที่กล่าวว่า “พระบรมราชา” ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 2122 ดังนั้นข้อผิดพลาดในหนังสือประวัติศาสตร์กัมพูชาจึงเกิดขึ้นจากความเข้าใจผิดโดยคิดว่า “พระองค์” คือ พระสัตถา ในการทำวิจัยครั้งนี้ผู้วิจัยยังทราบเรื่องการเดินทัพทางทะเลซึ่งนับว่าเป็นหลักฐานสำคัญในประวัติศาสตร์การสงครามของไทยในสมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช