วัฒนธรรมการบรรเลงดนตรีไทใหญ่ประเภทกลองก้นยาว กลองมองเซิง และเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสายในรัฐชาน สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา (เมืองเชียงตุง)
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการประสมวง กลวิธีการบรรเลงและรูปแบบทำนอง สัมภาษณ์บุคคลข้อมูล 26 คน ใช้เวลาในการศึกษา 1 ปี ผลการวิจัยพบว่า กลองก้นยาว มีการประสมวงกับฉาบขนาดกลางและโหม่งที่มีจำนวนเป็นคู่คือ 6 ใบเป็นส่วนใหญ่ แตกต่างจากพื้นที่อื่นที่ใช้จำนวนคี่ นิยมใช้ตีประกอบการฟ้อนนก ฟ้อนโต ก๋าปั่นกลองและตีในขบวนแห่ ทำนองกลองมีลักษณะการทอนจังหวะลง การตีรวบเสียงธรรมดาและการตีรวบเน้นจังหวะ กลองมองเซิง ประสมวงกับฉาบขนาดใหญ่ โหม่งมีจำนวน 3 – 9 ใบ นิยมตีโดยกลุ่มแม่บ้านในขบวนแห่ การตีจะมีจังหวะช้า เนิบนาบ ตอยอฮอร์น เทียบเสียงมีทั้งห่างกัน 4 เสียงและ 5 เสียง การประสมวงรูปแบบแรกจะผสมกับเครื่องดนตรีชาติพันธุ์อื่น บทเพลงมีขนาดสั้น ใช้กลุ่มเสียงปรากฏ 4 กลุ่ม ทำนองเพลงจะบังคับทาง วิธีการดำเนินทำนองพบทั้งการซ้ำทำนอง กลุ่มย่อย การซ้ำเสียง การขึ้นต้นทำนองมักมีการซ้ำทำนองวรรคแรก รูปแบบที่สองจะนำไปสีกับการร้องในวงจ้าดไต ใช้เสียงอยู่ในช่วง 12 เสียง สีทำนองห่าง ๆ อิสระ จังหวะลอย กลวิธีการสีตอยอฮอร์นพบ 5 แบบคือ การสีเสียงตรง การสีขย่มสาย การสีสะบัด การสีรูดนิ้ว และการสีรวบเสียงแบบเร็ว
Article Details
- ข้อความรู้ใดๆ ตลอดจนข้อคิดเห็นใดๆ เป็นของผู้เขียนแต่ละท่านโดยเฉพาะ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร และกองบรรณาธิการวารสารมนุษยศาสตร์ฯ ไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องด้วย
- บทความใดๆ ที่ตีพิมพ์ในวารสาร ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารมนุษยศาสตร์ หากต้องการตีพิมพ์ซ้ำต้องได้รับอนุญาตก่อน
References
ขำคม พรประสิทธิ์. (2559ก). วัฒนธรรมการบรรเลงดนตรีไทใหญ่ จังหวัดเชียงใหม่. วารสารวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 7(1). 91-142.
ขำคม พรประสิทธิ์. (2559ข). วัฒนธรรมการบรรเลงดนตรีไทใหญ่ จังหวัดเชียงราย. วารสารมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 23(2). 35-57.
ทุน. (2560). ศิลปินเมืองเชียงตุง สัมภาษณ์ 9 พฤษภาคม 2560.
พระตันต๊ะกำภีระ. (2560). เจ้าอาวาสวัดอิน เมืองเชียงตุง สัมภาษณ์ 29 เมษายน 2560.
พลโทเจ้ายอดศึก นิพัทธ์พร เพ็งแก้ว และนวลแก้ว บูรพวัฒน์. (2550). ก่อนตะวันฉาย “ฉาน”. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ Openbooks.
ภัทระ คมขำ. (2560). วัฒนธรรมการบรรเลงดนตรีไทใหญ่ ประเภทเครื่องตีและเครื่องเป่าในเมืองจ๊อกแม รัฐชาน สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา. วารสารวิเทศศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. 7(2). 45-70.
เสมอชัย พูลสุวรรณ. (2560). รัฐฉาน (เมืองไต) พลวัตชาติพันธุ์ในบริบทประวัติศาสตร์และสังคมการเมืองร่วมสมัย. พิมพ์ครั้งที่ 2 กรุงเทพมหานคร: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
ยอดคำ. (2560). ศิลปินเมืองเชียงตุง สัมภาษณ์ 6 พฤษภาคม 2560.
วสุวัต. (2558). จากเจ้าพระยา สู่สาละวิน เชียงตุงในกระแสธารแห่งกาลเวลา. กรุงเทพมหานคร: บริษัทสถาพรบุ๊คส์ จำกัด.
หนานออ. (2560). ศิลปินเมืองเชียงตุง สัมภาษณ์ 5 พฤษภาคม 2560.