รูปแบบการส่งเสริมจริยธรรมทนายความตามแนวพุทธจิตวิทยา

ผู้แต่ง

  • กิฏโชค พัธณะนิติ พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพุทธจิตวิทยา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • วิชชุดา ฐิติโชติรัตนา ภาควิชาจิตวิทยา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • นภัทร์ แก้วนาค อาจารย์ที่ปรึกษาหลักสูตรบัณฑิตศึกษา คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ

คำสำคัญ:

จริยธรรมทนายความ, พุทธจิตวิทยา, รูปแบบการพัฒนา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาสภาพปัญหา หลักธรรม และแนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมจริยธรรมทนายความ 2. สร้างและประเมินรูปแบบการส่งเสริมจริยธรรมตามแนวพุทธจิตวิทยา และ 3. นำเสนอรูปแบบดังกล่าว โดยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้วิธีศึกษาเอกสาร สัมภาษณ์เชิงลึก 21 รูป/คน สนทนากลุ่ม 12 รูป/คน และประเมินรูปแบบโดยผู้เชี่ยวชาญ 9 รูป/คน เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลด้วย Content Analysis, Logical Matrix Analysis, Thematic Analysis, เทคนิค 6’C QDAT และตรวจสอบความน่าเชื่อถือด้วย Triangulation และ Consensus Model ของ Stufflebeam

ผลการวิจัยพบว่า 1. ปัญหามรรยาททนายความเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง การบังคับตามกฎหมายเพียงอย่างเดียวไม่เพียงพอ จำเป็นต้องเสริมสร้างจริยธรรมภายในโดยหลักพุทธจิตวิทยา เช่น ศีล 5 หิริ โอตัปปะ พรหมวิหาร 4 พละ 5 และทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม เพื่อให้ทนายความเป็นคนเก่ง ดี และมีความสุข 2. รูปแบบที่สร้างขึ้นประกอบด้วยหลัก 9 ส. กรอบปฏิบัติ หลัก 6 ธรรม กรอบคุณค่าและผู้ได้รับประโยชน์ 8 กลุ่ม ผ่านการประเมินพบว่า มีความถูกต้อง ครอบคลุม เหมาะสมและสามารถนำไปใช้จริง 3. การนำเสนอรูปแบบผ่าน “KC’S 968 LAWYER ETHICS MODEL” เน้นหลัก 9 ส. และ 6 ธรรม เพื่อหล่อหลอมทนายความที่มีคุณธรรมและสมรรถนะ ดำรงตนด้วยความซื่อสัตย์ สุจริต รับผิดชอบต่อสังคม เป็นผู้พิทักษ์ความยุติธรรมที่สังคมไว้วางใจได้อย่างยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง

กอปรลาภ อภัยภักดิ์. (2564). การพัฒนาประสิทธิผลการส่งเสริมจริยธรรมของสภาทนายความในพระบรมราชูปถัมภ์ (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระนครศรีอยุธยา.

พระครูปลััดธันรบ โชติวํโส และ วิโรจน์ อิินทนนน์. (2564). เกณฑ์ตัดสินทางพุทธจริยศาสตร์เกี่ยวกับการใช้ปัญญาประดิษฐ์, วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา. 12(2), 29-38.

พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2555). แก่นพุทธจิตวิทยา. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระโสภณวชิรวาที (อาทิตย์ อตฺถเวที) และคณะ. (2566). รูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามหลักพุทธจิตวิทยาของพระพรหมบัณฑิต, ศ. ดร. (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 11(6), 2363-2378.

วัน สุวรรณพงษ. (2560). พุทธธรรมกับหลักวิชาชีพสําหรับทนายความ. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 4(1), 56-69.

สุมิตร โตยัง. (2562). บทบาทของทนายความในการคุ้มครองสิทธิผู้ต้องหาและควบคุมการปฏิบัติหน้าที่ทนายความ (หลักสูตรนิติศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยบูรพา. ชลบุรี

สำนักคดีมรรยาท สภาทนายความในพระบรมราชูปถัมภ์. (2568). สถิติคดีมรรยาททนายความ ปี 2564-2568. กรุงเทพฯ : สภาทนายความในพระบรมราชูปถัมภ์.

อภิรัต ศิรินาวิน. (2567). การบูรณาการหลักคำสอนทางพระพุทธศาสนาเพื่อส่งเสริมจริยธรรมของผู้บริหารพรรคการเมืองในประเทศไทย. วารสารพุทธนวัตกรรมและการจัดการ, 3(7), 104-115.

Germer, C. K., & Siegel, R. D. (2023). Mindfulness and legal ethics: Integrating eastern and western approaches to professional integrity. New York: Guilford Press.

Kohlberg, L. (1984). The psychology of moral development: The nature and validity of moral stages. San Francisco: Harper & Row.

Mafumbate, J., Ndlovu, N., Mafuka, A., Chivivi, O.O., & Nyabvure, T. (2013). An analysis of the internal disciplinary system used in redressing employee indiscipline in the Delta Beverages transport services. International Journal of Managment, IT and Engineering, 3(4), 80-94.

Simon, W. H. (1998). The Practice of Justice: A Theory of Lawyers' Ethics. Cambridge: Harvard University Press.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-12-19

รูปแบบการอ้างอิง

พัธณะนิติ ก., ฐิติโชติรัตนา ว., & แก้วนาค น. (2025). รูปแบบการส่งเสริมจริยธรรมทนายความตามแนวพุทธจิตวิทยา. วารสารจิตวิทยาพุทธศาสตร์ประยุกต์เพื่อสังคม, 11(2), 217–233. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/human/article/view/293448