รูปแบบการพัฒนาสุขภาวะองค์รวมของพนักงานในธุรกิจบริการตามแนวพุทธจิตวิทยา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาสภาพปัญหาและองค์ประกอบสุขภาวะองค์รวมของพนักงานในธุรกิจบริการตามแนวพุทธจิตวิทยา 2. สร้างรูปแบบการพัฒนาสุขภาวะองค์รวมของพนักงานในธุรกิจบริการตามแนวพุทธจิตวิทยา และ 3. เสนอรูปแบบการพัฒนาสุขภาวะองค์รวมของพนักงานในธุรกิจบริการตามแนวพุทธจิตวิทยา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ดำเนินการ 3 ขั้นตอน คือ 1) การวิจัยเอกสารเพื่อสร้างกรอบแนวคิดและเครื่องมือวิจัย 2) การสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 19 คน การสนทนากลุ่มกับผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 12 คน เพื่อพัฒนาร่างรูปแบบ ใช้การวิเคราะห์เนื้อหา การวิเคราะห์แบบเมทริกซ์ เทคนิค 6'C QDAT และ Triangulation

ผลการวิจัยพบว่า 1. สุขภาวะองค์รวมของพนักงานในธุรกิจบริการประกอบด้วย 5 มิติ ได้แก่ มิติสุขภาวะทางกาย มิติสุขภาวะทางจิตใจ มิติสุขภาวะทางสังคม มิติสุขภาวะทางอารมณ์และมิติสุขภาวะทางปัญญา ซึ่งเชื่อมโยงกับทฤษฎีของ Ryff และ Keyes 2. รูปแบบการพัฒนาสุขภาวะองค์รวมของพนักงานในธุรกิจบริการตามแนวพุทธจิตวิทยา ได้แก่ รูปแบบ "PB WISE Model for Holistic Well-being of Service Employees Based on Buddhist Psychology" บูรณาการจิตวิทยาเชิงบวกและพุทธจิตวิทยา มี 4 ระยะ คือ 1) ระยะปูพื้นฐานเพื่อทำความเข้าใจ 2) ระยะพัฒนาลงมือปฏิบัติ 3) ระยะบูรณาการและความเชี่ยวชาญ และ 4) ระยะพัฒนาอย่างต่อเนื่อง 3. รูปแบบ PB WISE ได้รับการยืนยันความถูกต้องตามหลักธรรม ความสมบูรณ์ของโครงสร้างทฤษฎี และความเป็นไปได้ในการนำไปใช้จริงในธุรกิจบริการจากผู้ทรงคุณวุฒิทั้ง 3 กลุ่ม จนพัฒนาเป็นกรอบแนวคิด PB WISE ที่ได้รับการปรับปรุงให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น