ศรัทธาอย่างมีปัญญา : กรณีศึกษานางวิสาขามหาอุบาสิกา ในการทะนุบำรุงพระพุทธศาสนาด้วยหลักสัมมาสติ

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแบบอย่างการรักษาศรัทธาอย่างมีปัญญาของนางวิสาขามหาอุบาสิกาในการทะนุบำรุงพระพุทธศาสนา โดยประยุกต์ใช้หลักสัมมาสติเป็นเครื่องมือในการแยกแยะระหว่างพฤติกรรมส่วนบุคคลของพระสงฆ์กับสถาบันสงฆ์และพระธรรมคำสอน รวมถึงการนำเสนอแนวทางประยุกต์ใช้สำหรับพุทธศาสนิกชนในสังคมไทยปัจจุบัน

จากการทบทวนวรรณกรรมและวิเคราะห์แนวทางปฏิบัติของนางวิสาขา บทความนี้นำเสนอว่านางวิสาขาเป็นต้นแบบของผู้มีศรัทธาประกอบด้วยปัญญา (สัทธา-ปัญญา) ที่สามารถแยกแยะระหว่างพฤติกรรมส่วนบุคคลของพระสงฆ์บางรูปกับหลักธรรมคำสอน โดยมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาพระวินัยผ่านการนำเสนอข้อเท็จจริงต่อพระพุทธเจ้าอย่างสร้างสรรค์ การใช้หลักสัมมาสติเป็นกลไกสำคัญในการพิจารณาข้อมูลอย่างรอบคอบ ไม่ด่วนตัดสิน และแยกแยะระหว่างข้อเท็จจริงกับความคิดเห็น

บทความนี้นำเสนอแนวทางประยุกต์ใช้ 4 ประการ ได้แก่ 1) การใช้สัมมาสติในการรับรู้และวิเคราะห์ข่าวสาร 2) การเลือกสนับสนุนพระสงฆ์ผู้ประพฤติดีปฏิบัติชอบ 3) การมีส่วนร่วมในการพัฒนาและปฏิรูปพระพุทธศาสนา และ 4) การทำบุญอย่างฉลาด แนวทางเหล่านี้จะเป็นแนวปฏิบัติที่ช่วยให้พุทธศาสนิกชนสามารถรักษาศรัทธาในพระพุทธศาสนาได้อย่างมั่นคง ไม่หวั่นไหวต่อกระแสข่าวเชิงลบและมีส่วนร่วมในการพัฒนาพระพุทธศาสนาอย่างสร้างสรรค์