พุทธจิตวิทยากับการรับรู้ความงามของโลกด้วยหัวใจของผู้พิการทางสายตา

บทคัดย่อ

บทความนี้นําเสนอการประยุกต์ใช้หลักธรรมในพุทธศาสนา โดยเฉพาะอายตนะ 6 และสติปัฏฐาน 4 ในการทําความเข้าใจประสบการณ์การรับรู้ของผู้พิการทางสายตา เพื่อเปลี่ยนมุมมองของสังคมจากการมองผู้พิการทางสายตาเป็น "ผู้ขาดแคลน" มาเป็น "ผู้มีศักยภาพพิเศษ" บทความใช้วิธีการวิเคราะห์เอกสารและการสังเคราะห์แนวคิดจากพระไตรปิฎก คัมภีร์วิสุทธิมรรค และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เนื้อหาแสดงให้เห็นว่า ผู้พิการทางสายตาสามารถใช้ประสาทสัมผัสอื่น ๆ ได้แก่ การได้ยิน การดมกลิ่น การลิ้มรส การสัมผัส และมโนอายตนะ (ใจ) ในการรับรู้โลกได้อย่างสมบูรณ์ โดยมักพัฒนาความสามารถเหล่านี้ให้ละเอียดอ่อนและแม่นยํากว่าคนทั่วไป การปฏิบัติสติปัฏฐาน 4 ของผู้พิการทางสายตามีความได้เปรียบเนื่องจากไม่มีสิ่งรบกวนทางสายตา ทําให้สามารถมีสมาธิและสติที่เข้มข้นกว่า ในมุมมองของพุทธจิตวิทยา ความงดงามไม่ได้อยู่ที่สิ่งภายนอก แต่อยู่ที่สัญญาและสังขารในจิตใจของผู้รับรู้

การนําหลักพุทธจิตวิทยามาประยุกต์ใช้จึงเป็นแนวทางที่มีประสิทธิภาพในการพัฒนาศักยภาพของผู้พิการทางสายตา ไม่เพียงช่วยให้มีชีวิตที่มีความสุขและเป็นอิสระ แต่ยังเป็นการเปิดโอกาสให้เป็นแบบอย่างในการพัฒนาจิตใจและปัญญาสําหรับสังคม การเปลี่ยนมุมมองดังกล่าว จะนําไปสู่การพัฒนาสังคมที่เข้าใจและเห็นคุณค่าของความแตกต่างอย่างแท้จริง