พุทธจิตวิทยากับการดำเนินชีวิตอย่างมีความสุขในโลกปัจจุบัน

บทคัดย่อ

            บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการดำเนินชีวิตแบบองค์รวม โดยนำหลักการทางพุทธศาสตร์ ที่มุ่งสอนให้ผู้ปฏิบัติตระหนักรู้การทำงานของจิตใจ และรู้เท่าทันธรรมชาติของจิตตนเอง เพื่อหาสาเหตุและหนทางในการดับทุกข์ และนำมาประยุกต์กับพฤติกรรมกระบวนการทางจิตตามหลักของจิตวิทยา จนกลายเป็นศาสตร์พุทธจิตวิทยา (Buddhist Psychology) ที่สามารถอธิบายสาเหตุของพฤติกรรมและเป็นศาสตร์ที่สามารถนำมาปรับใช้กับการดำเนินชีวิตภายใต้สภาพแวดล้อมทางสังคมที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว โดยมีผลการศึกษาที่สื่อถึงหลักการทางทางพุทธจิตกับการตัดสินใจที่สะท้อนพฤติกรรมของผู้บริโภค เช่น เหตุผลของผู้บริโภคในการตัดสินใจเลือกซื้อเครื่องสำอางเพื่อความสวยงามและส่งผลต่อความสุขทางใจ เป็นต้น รวมถึง มีการใช้หลักพุทธจิตวิทยาของกลุ่มคนชายขอบในการพัฒนาตนเองจนเป้นที่ยอมรับในสังคม อีกทั้งแนวทางที่จะปรับใจให้มีความสุขด้วยหลักพุทธจิตวิทยาที่แท้จริง คือ การฝึกสมาธิ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาศักยภาพทางความคิดที่ส่งผลต่ออารมณ์และความคิดสร้างสรรค์ ผลการศึกษาพฤติกรรมด้วยคลื่นไฟฟ้า พบว่าผู้ที่ฝึกกำหนดลมหายใจส่งผลโดยตรงต่อการควบคุมอารมณ์และการเปลี่ยนแปลงคลื่นไฟฟ้าสมอง ดังนั้น การฝึกสมาธิตามหลักพุทธจิตวิทยา สามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและจิตใจไปในทางที่ดีขึ้นและเป็นแนวทางสำคัญในการดำเนินชีวิตภายใต้สภาพแวดล้อมและสังคมในปัจจุบัน