การสร้างมนุษยสัมพันธ์ตามแนวพุทธจิตวิทยา

บทคัดย่อ

             การสร้างมนุษยสัมพันธ์ตามแนวพุทธจิตวิทยาเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ที่ช่วยให้มนุษย์อยู่ร่วมกันได้อย่างปกติสุข มนุษยสัมพันธ์เป็นคุณสมบัติที่บ่งบอกความเป็นตัวตนของมนุษย์และเป็นวิธีการที่ต้องใช้ในการโน้มน้าวจูงใจผู้อื่น การรู้จักยกย่องให้เกียรติซึ่งกันและกัน การรู้จักเอาใจเขามาใส่ใจเรา การรู้จักให้อภัยต่อกัน ความสำคัญของมนุษยสัมพันธ์ก่อให้เกิดความเข้าใจซึ่งกันและกัน มีความสนิทสนม รักใคร่ช่วยเหลือ มีความเคารพกันและกัน อันนำไปสู่การอยู่ร่วมกันและร่วมมือกันทำกิจกรรมให้สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดีตามเป้าหมาย

             การสร้างมนุษยสัมพันธ์ตามแนวพุทธจิตวิทยา ยึดหลักพุทธธรรมที่มีประโยชน์ต่อมนุษยสัมพันธ์ในสังคม ได้แก่ หลักสังคหวัตถุ 4 ประการอันประกอบด้วย 1) ทาน หมายถึง การให้ ซึ่งการให้ในที่นี้ควรอยู่บนพื้นฐานการให้ด้วยใจบริสุทธิ์ ยินดีที่จะให้ไม่ทุกข์ใจที่จะให้การเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ การเสียสละ 2) ปิยวาจา หมายถึง การกล่าววาจาอันเป็นที่รัก วาจานั้นหมายรวมถึง การสื่อสารซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญของการปฏิสัมพันธ์กัน การพูดด้วยไมตรี ไม่นินทา พูดด้วยความจริงใจ ไม่เสแสร้งโกหก 3) อัตถจริยา หมายถึง การกระทำใด ๆ ก็ตามที่ก่อให้เกิดประโยชน์กับทั้งตนเองและผู้อื่น ไม่ทำให้ผู้อื่นเดือดร้อน ไม่เบียดเบียนเอาเปรียบกัน 4) สมานัตตตา หมายถึง การทำตนเสมอต้นเสมอปลาย ดังนั้น หลักสังคหวัตถุ 4 คือ หลักความเกื้อกูลระหว่างกันของมนุษย์ที่จะช่วยสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างกันทั้งในระดับบุคคลและสังคม อันจะนำมาซึ่งความเข้าใจที่ดีต่อกันของบุคคล และความสงบสุขในสังคมวงกว้างอย่างยั่งยืน