A รูปแบบการสื่อสารเพื่อความสำเร็จของบุคคลวัยทำงานตามแนวพุทธจิตวิทยา

บทคัดย่อ

             การวิจัยเรื่องรูปแบบการสื่อสารเพื่อความสำเร็จของบุคคลวัยทำงานตามแนวพุทธจิตวิทยา มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาแนวคิดและทฤษฎีการสื่อสารเพื่อความสำเร็จของบุคคลวัยทำงานตามแนวพุทธจิตวิทยา 2. เพื่อวิเคราะห์และสังเคราะห์หลักพุทธธรรมและหลักจิตวิทยาในการสร้างรูปแบบการสื่อสารเพื่อความสำเร็จของบุคคลวัยทำงานตามแนวพุทธจิตวิทยา 3. เพื่อนำเสนอรูปแบบการสื่อสารเพื่อความสำเร็จของบุคคลวัยทำงานตามแนวพุทธจิตวิทยา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้วิจัยใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ โดยใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง บุคคลทำงานอาชีพต่าง ๆ จำนวน 15 คน และสัมภาษณ์เชิงลึกผู้เชี่ยวชาญ 3 กลุ่ม จำนวน 9 คน การสนทนากลุ่มโดยผู้เชี่ยวชาญ 3 กลุ่ม จำนวน 9 คน เพื่อตรวจสอบรูปแบบการสื่อสารเพื่อความสำเร็จของบุคคลวัยทำงานตามแนวพุทธจิตวิทยา รวมทั้งสิ้น 27 คน แล้ววิเคราะห์เนื้อหา ด้วยเทคนิค 6C

             ผลการวิจัยพบว่า

1. แนวคิดและทฤษฎีการสื่อสารเพื่อความสำเร็จของบุคคลวัยทำงานตามแนวพุทธจิตวิทยามีองค์ประกอบที่สำคัญ 3 ประการ คือ 1) ด้านผู้ส่งสาร ควรมีคุณสมบัติ คือคิดก่อนพูด แล้วพูดด้วยความจริง พูดด้วยอิงประโยชน์ กระทบโสตด้วยความนุ่มนวล ชวนให้เกิดปัญญา มีทีท่าที่สุขุม คิดเพิ่มพูนกัลยาณมิตร จิตประกอบด้วยเมตตา ศรัทธาแรงกล้าเพื่อเป้าประสงค์ เจาะจง ชัดเจน พร้อมถูกกาลและเข้าใจความแตกต่างของบุคคล 2) ด้านสาร ที่ส่งออกไปต้องมีคุณลักษณะ 5 ประการ คือ สัจจะ ต้องเป็นเรื่องจริง ตถตา สารนั้นต้องจริงแท้ กาละ เหมาะสมกับเวลา ปิยะ ความชอบใจ พอใจ สารอันเป็นที่รักของผู้ส่งสารและผู้รับสาร และสารนั้นประกอบด้วยอัตถะ ความเป็นประโยชน์ 3) ด้านผู้รับสาร ต้องประกอบด้วยคุณสมบัติ คือ ฟังด้วยสติ พิจารณาข้อมูล ปราศจากอคติ มีท่าทีที่สุภาพ ทราบเทคนิคการสนทนา ด้วยวาจาที่นอบน้อม พร้อมใส่ใจคนส่งสาร คิดสร้างสรรค์สัมพันธภาพที่ดีด้วยวจีที่จริงใจ ใช้อารมณ์ให้สุนทรีย์ ประกอบกับมีมารยาทที่น่าชื่นชม
2. การวิเคราะห์และสังเคราะห์หลักธรรมและหลักจิตวิทยาเพื่อสร้างรูปแบบการสื่อสารเพื่อความสำเร็จของบุคคลวัยทำงานตามแนวพุทธจิตวิทยาประกอบด้วย การวิเคราะห์ ได้แก่ 1) หลักธรรม ได้แก่ หลักอิทธิบาท 4 สังคหวัตถุ 4 หลักวาจาสุภาษิต และหลักสัปปุริสธรรม 7 2) หลักจิตวิทยา ได้แก่หลักการวิเคราะห์การสื่อสารระหว่างบุคคลของอีริค เบิร์นและแรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์ของแมคเคลแลนด์ และการสังเคราะห์ออกมาเป็นรูปแบบชื่อว่า “KWASDHR MODEL”
3. รูปแบบการสื่อสารเพื่อความสำเร็จของบุคคลวัยทำงานตามแนวพุทธจิตวิทยาเป็นรูปแบบที่ให้ความสำคัญกับองค์ประกอบการสื่อสาร 3 ด้าน คือ ด้านผู้ส่งสาร ด้านสารและด้านผู้รับสาร หลักพุทธธรรมและหลักจิตวิทยาที่นำมามีความเหมาะสม ประกอบด้วยมาตรฐาน 4 ด้าน คือ ด้านความเป็นประโยชน์ มาตรฐานความเป็นไปได้ มาตรฐานความเหมาะสมและมาตรฐานความถูกต้อง เรียกว่า “KWASDHR MODEL” ประกอบด้วย 1) องค์ความรู้ 2) ปัญญา 3) การตระหนักรู้ 4) คุณค่าในตนเอง 5) การพัฒนา 6) ความสุข 7) ความสัมพันธ์ที่ประเสริฐ  เมื่อนำรูปแบบไปใช้จะเกิดความสำเร็จในชีวิตของบุคคลวัยทำงาน ทั้งงานระดับปรมัตถ์ งานระบบสังคมตามฐานะความสัมพันธ์ และงานตามตำแหน่ง