ความนึกเปรียบเทียบการศึกษากับการรักษาทางการแพทย์ : มโนคติและความหลากหลายของผู้ใช้ภาษาในบริบทการศึกษาขั้นพื้นฐาน

บทคัดย่อ

บทความนี้นำเสนอผลการศึกษาจากงานวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษามโนคติและรูปภาษาแสดงความนึกเปรียบเทียบ “การศึกษากับการรักษาทางการแพทย์” และ 2. เพื่อศึกษาความหลากหลายของการใช้ความนึกเปรียบเทียบ “การศึกษากับการรักษาทางการแพทย์” ของผู้ใช้ภาษาในบริบทการศึกษาขั้นพื้นฐานสมัยรัฐบาล คสช. พ.ศ. 2557-2562 เก็บข้อมูลทั้งจากภาษาที่มาจากการสื่อสารด้วยการพูดและเขียน โดยคัดเลือกแบบเจาะจง จากพระราชบัญญัติการศึกษา หัวข้อกระทู้รวมถึงถ้อยคำแสดงความคิดเห็นในแฟนเพจเฟซบุ๊กครูนอกกรอบ และเว็บไซต์พันทิปดอทคอม รวมถึงถ้อยคำจากการถอดเทปคลิปวิดีโอที่มีการสื่อสารถึงเรื่องการศึกษาจากเว็บไซต์ยูทูปดอทคอม รวมจำนวน 171 คลิป โดยใช้แบบบันทึกถ้อยคำแสดงความนึกเปรียบเทียบ “การศึกษากับการรักษาทางการแพทย์” ศึกษาถ้อยคำของบุคคล 3 กลุ่มที่เกี่ยวข้องกับระบบการศึกษา ได้แก่ ผู้มอบนโยบาย ผู้รับนโยบายมาปฏิบัติ และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียซึ่งเป็นผลผลิตจากระบบการศึกษา ใช้แนวคิดความนึกเปรียบเทียบ และแนวคิดเรื่องความหลากหลายของภาษาในการวิเคราะห์ พบผลการศึกษา ดังนี้

1. มโนคติ “การศึกษากับการรักษาทางการแพทย์” แสดงผ่านรูปภาษาความนึกเปรียบเทียบจำนวน 149 ถ้อยคำ โดยกล่าวถึง 6 องค์ประกอบของการศึกษาเปรียบเทียบกับการรักษาทางการแพทย์ ได้แก่ 1) “ผู้บริหารการศึกษาและบุคลากรทางการศึกษา” กับ “บุคลากรทางการแพทย์และผู้ป่วย” 2) “การแก้ปัญหาระบบการศึกษาและการให้การศึกษา” กับ “วิธีการรักษา” 3) “วิธีการทำงานและเนื้อหาบทเรียน” กับ “ยารักษา”  4) ปัญหาและอุปสรรคของระบบการศึกษา กับ “โรค” 5) “สภาพและความเร่งด่วนที่ต้องได้รับการแก้ไขปัญหาการศึกษา” กับ “อาการและความเร่งด่วนในการรักษา” และ 6) “ผลที่เกิดขึ้นกับระบบการศึกษา” กับ “ผลของการรักษา”

          2.       ความหลากหลายหรือลักษณะการแปรของภาษาไปตามปัจจัยของผู้ใช้ พบว่า การใช้ภาษาแสดงความนึกเปรียบเทียบมีการแปรไปตามสถานภาพของผู้ใช้ภาษาทั้งสามกลุ่ม ได้แก่ กลุ่มผู้มอบนโยบายทางการศึกษา จะใช้ภาษาแสดงความนึกเปรียบเทียบนี้เฉพาะในภาษาพูดเท่านั้น กลุ่มผู้รับนโยบายมาปฏิบัติ จะมีมโนคติว่าตนคือบุคลากรทางการแพทย์และผู้ป่วย และกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียซึ่งเป็นผลผลิตจากระบบการศึกษา จะไม่สะท้อนมโนคติยารักษาคือวิธีการทำงานและเนื้อหาบทเรียน และยังสะท้อนว่าการศึกษาอยู่ในสภาพที่ต้องการได้รับการแก้ไขปัญหาในขั้นเร่งด่วน และผลที่เกิดขึ้นกับระบบการศึกษาคืออาการรุนแรงของโรคที่ไม่สามารถรักษาให้หายเป็นปกติได้