“การประสมคำ” : ความหมายของคำและข้อสังเกตบางประการจากมุมมองการศึกษาคำประสมในภาษาไทยด้วยวิธีการสร้างคำแบบไทย

“Compounding the words”: definition of words and some observations from the study of compound words in the Thai language through the formation of the Thai words.

บทคัดย่อ

          บทความวิชาการนี้กล่าวถึง 2 ประเด็น ดังนี้ 1) ความหมายของคำตามแนวหลักภาษาไทยกับความหมายของคำตามแนวภาษาศาสตร์ และ 2) มุมมองที่หลากหลายและข้อสังเกตบางประการของการศึกษาคำประสมในภาษาไทยด้วยวิธีการสร้างคำแบบไทย ผลการศึกษาพบว่าความหมายของ “คำ”ตามแนวหลักภาษาไทยและความหมายของ “คำ” ตามแนวภาษาศาสตร์ ต่างก็พิจารณา “คำ” ว่าเป็นส่วนที่เล็กที่สุดที่มีความหมายปรากฏตามลำพังได้ แต่ใช้ศัพท์เฉพาะในการอธิบายต่างกัน นอกจากนี้ในภาษาไทยมีวิธีการเพิ่มคำใช้ด้วยการสร้างคำ จึงทำให้เกิดการสร้างคำจากคำเดิมในภาษาไทยมาใช้ในระบบภาษากันอย่างแพร่หลาย แบ่งออกเป็น 2 วิธี คือ วิธีเทศกับวิธีไทย ดังที่ผู้เขียนตั้งข้อสังเกตได้ทั้งหมด 7 ประการ คือ 1) ได้จากการยกตัวอย่างคำว่า “ดำ ๆ แดง ๆ เร็ว ๆ ช้า ๆ” และ “ถ้อยคำ ดูแล ว่ากล่าว” เมื่อเทียบกันกับคำจำกัดความการสร้างคำด้วยวิธีไทยในปัจจุบัน ลักษณะของตัวอย่างที่กล่าวมานี้จะเป็นคำซ้ำและคำซ้อนไม่ใช่คำประสม 2) คำประสมที่มักใช้ประกอบข้างหน้า เช่น “ชาว- นัก- ผู้-” จะแยกใช้เฉพาะเป็นคำโดด ๆ ไม่ได้ จำเป็นต้องใช้ประสมกับคำอื่นเสมอ 3) ตามวิธีการสร้างคำในปัจจุบันกลับพบว่าไม่นำวิธีการสมาสสนธิกัน (วิธีเทศ) มาใช้เป็นวิธีการประสมคำด้วยวิธีไทย 4) คำประสมตามลักษณะการอธิบายวิธีการสร้างคำจะอาศัยการทำหน้าที่ของคำเป็นหลัก 5) เมื่อเทียบกับวิธีการสร้างคำด้วยวิธีเทศ คำว่า “มหาสมุทร” จะเป็นคำสมาสที่เกิดจากคำว่า “มหา-” สมาสกับคำว่า “-สมุทร” กลายเป็นคำสมาสว่า “มหาสมุทร” ซึ่งคำสมาสนี้ถือเป็นคำประสม 6) การแปลง เมื่อเทียบกับหลักการในภาษาไทยแล้วหน่วยคำที่นำมาเติมหน้าหรือหลังจะเป็นหน่วยคำที่มีรูปภาษาพ้องกับหน่วยคำอิสระที่มีความหมายได้ แต่หากนำมาประสมคำโดยเรียงคำหลักและคำขยายจะไม่สามารถบอกหน้าที่ของคำได้ และ7) คำประสมที่สร้างด้วยวิธีไทยจะเกิดจากการนำหน่วยคำอิสระสองหน่วยคำขึ้นไปมาประสมกันให้เกิดเป็นโครงสร้างของคำที่ใหญ่ขึ้น และหน้าที่ของคำจะหลอมรวมกันเป็นคำชนิดเดียวกัน