การพัฒนาศักยภาพพลเมืองประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม สำหรับเยาวชนในจังหวัดยโสธร
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพและปัญหาการพัฒนาศักยภาพพลเมืองประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วมของเยาวชนในจังหวัดยโสธร 2) พัฒนารูปแบบการเสริมสร้างศักยภาพพลเมืองประชาธิปไตยผ่านกระบวนการที่ยึดบริบทจริงของท้องถิ่น 3) ทดลองใช้รูปแบบกับกลุ่มเยาวชนเป้าหมายและประเมินผลความเปลี่ยนแปลง และ 4) ปรับปรุงรูปแบบให้สมบูรณ์พร้อมจัดทำคู่มือเพื่อการขยายผลในระดับจังหวัด ใช้ระเบียบวิธีวิจัยและพัฒนาแบบผสานวิธี เก็บข้อมูลเชิงปริมาณด้วยแบบสอบถามจากกลุ่มตัวอย่างที่เลือกแบบโควตา 361 คน เก็บข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 30 คน และประเมินนวัตกรรมโดยผู้เชี่ยวชาญ 13 คน ข้อมูลเชิงปริมาณวิเคราะห์ด้วยค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ดัชนีความต้องการจำเป็น (PNIModified) ค่าสหสัมพันธ์เพียร์สัน และการถดถอยพหุคูณ ข้อมูลเชิงคุณภาพตรวจสอบความน่าเชื่อถือด้วยวิธีสามเส้า ผลการวิจัยพบว่า 1) ผลการคำนวณ PNIModified (PNI = 0.5385) ชี้ว่า “ประชาธิปไตยกับวัยรุ่นยุคใหม่” เป็นประเด็นที่ควรได้รับการพัฒนาเร่งด่วน โดยควรจัดกิจกรรมเชิงปฏิบัติ เวทีสาธารณะ และระบบพี่เลี้ยงด้านจิตวิทยาพลเมือง 2) รูปแบบที่พัฒนาขึ้นมี 4 องค์ประกอบ คือ 2.1) กรอบแนวคิดการพัฒนา 2.2) ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ 2.3) คู่มือการดำเนินงานในสถานศึกษาและชุมชน และ 2.4) เกณฑ์การประเมินศักยภาพพลเมืองประชาธิปไตย 3) ผลการทดลองใช้ พบว่า เยาวชนมีพัฒนาการด้านความรู้ เจตคติ และพฤติกรรมประชาธิปไตย โดยเฉพาะการเคารพความคิดเห็นผู้อื่นการแสดงออกอย่างสร้างสรรค์ การบูรณาการหลักพุทธธรรมช่วยส่งเสริมความฉลาดทางอารมณ์ประชาธิปไตย และ 4) การจัดทำคู่มือขยายผลนำไปสู่องค์ความรู้ใหม่เชิงบูรณาการระหว่างการเรียนรู้ทางสังคมประชาธิปไตยกับการพัฒนาเชิงพุทธธรรมที่มุ่งพัฒนาเยาวชนอย่างองค์รวมทั้งด้านปัญญา จิตใจ อารมณ์ และคุณธรรม
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กันตภณ จงงามวิไล และคณะ. (2568). การพัฒนาศักยภาพของเยาวชนเพื่อความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตยเชิงพุทธบูรณาการโดยภาคประชาสังคมในจังหวัดลำพูน. วารสาร มจร.หริภุญชัยปริทรรศน์, 9(1), 197-209.
ตระกูล จิตวัฒนากร และคณะ. (2567). การตรวจสอบแบบสามเส้าด้านนักวิจัย: กลยุทธ์เพื่อสร้างความเชื่อถือได้ในงานวิจัยเชิงคุณภาพ. Research Community and Social Development Journal, 18(3), 521-532.
นพวรรณ ชุมพล และธีรวุฒิ เอกะกุล. (2567). การวิจัยและพัฒนา: กระบวนการและแนวทางการประยุกต์ใช้เพื่อการพัฒนาสมรรถนะครู ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน. Ubon Ratchathani Journal of Research and Evaluation, 13(2), 129-139.
ปลื้มจิต ลาภอุดมเลิศ และคณะ. (2568). การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมเพื่อเสริมสร้างความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของประชาชนจังหวัดสมุทรสงคราม. วารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์, 7(3), 32-46.
ผจงจิต อินทสุวรรณ. (2548). การใช้สถิติในงานวิจัยทางภาษา. วารสาร JOLING (Journal of Language and Linguistics), 24(1), 45-58.
พลวัฒน์ ชุมสุข และลลดาภัทร หมั่นกลาง. (2568). แนวทางการพัฒนาประชาธิปไตยตามหลักพุทธธรรมในโรงเรียนมัธยมศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาจังหวัดพระนครศรีอยุธยา:กรณีศึกษา โรงเรียนมัธยมศึกษาในเขตเมืองพระนครศรีอยุธยา. วารสาร มจร การพัฒนาสังคม, 10(2), 273-283.
ไพฑูรย์ โพธิสาร และสุนันท์ ศลโกสุม. (2562). การใช้สถิติอ้างอิงทดสอบสมมติฐานในการวิจัยเพื่อพัฒนาการสอนของครู. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ, 8(2), 1-8.
รังสรรค์ โฉมยา และสมบัติ ท้ายเรือคำ. (2566). เทคนิคการกำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างสำหรับการวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์. วารสารมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 42(4), 566-584.
วีรนุช พรมจักร์. (2568). เยาวชนยุคใหม่กับอนาคตการเมืองไทย: การมีส่วนร่วมทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตยยุคดิจิทัล. วารสารวิชาการสังคมศาสตร์สมัยใหม่, 2(1), 11-23.
วีระศักดิ์ บุญญดิษฐ์ และคณะ. (2568). รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อสร้างจิตสำนึกความเป็นพลเมืองของเยาวชนในจังหวัดปัตตานี. วารสารการจัดการองค์กร และพัฒนาสังคม, 5(1), 137-152.
ศุภมาส ชุมแก้ว และปัญญา ธีรวิทยเลิศ. (2567). รูปแบบการบริหารงานโดยใช้วิธีการสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ (Connoisseurship) ในงานวิจัยด้านการบริหารการศึกษา. วารสารคุรุสภาวิทยาจารย์, 5(3), 15-28.
สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ. (2560). จริยธรรมการวิจัยในคน. วารสาร Thai Dent Public Health Journal, 22(2), 70-72.
อภิวัฒชัย พุทธจร และนนธวัฒน์ มีนิล. (2568). พลเมืองกับบทบาทในการสร้างการมีส่วนร่วมทางการเมืองอย่างยั่งยืน. วารสารวิชาการรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์, 7(2), 89-102.
อรรณพ จีนะวัฒน์ และสุบิน ยุระรัช. (2559). การเลือกใช้ระเบียบวิธีทางสถิติให้เหมาะกับปัญหาวิจัยทางการบริหารการศึกษา. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 9(2), 1396-1415.
Dahl, R. A. (1957). The concept of power. Behavioral Science, 2(3), 201-215.
Westheimer, J. & Kahne, J. (2004). What kind of citizen? The politics of educating for democracy. American Educational Research Journal, 41(2), 237-269.