ปัญหาและขอบเขตการใช้ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ ในระบบกฎหมายแพ่งไทย: การวิเคราะห์เชิงเปรียบเทียบกับมาตรฐานสากล
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักการและแนวคิดทางกฎหมายเกี่ยวกับลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ในระบบกฎหมายแพ่งไทย โดยวิเคราะห์กรอบกฎหมายของไทย ได้แก่ พระราชบัญญัติว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 และกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ที่เกี่ยวข้องกับการใช้ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ อีกทั้งเปรียบเทียบแนวทาง การรับรองและการใช้ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ในระบบกฎหมายต่างประเทศ เพื่อระบุปัญหา ข้อจำกัดและช่องว่างของกฎหมายไทย โดยพิจารณาในด้านทฤษฎีและการบังคับใช้จริงในกระบวนการยุติธรรม โดยมุ่งเน้นไปที่การประเมินขอบเขตของการใช้ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ในประเทศไทย และปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการรับรองความถูกต้องของลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ในธุรกรรมทางการค้า วิธีการดำเนินการวิจัยงานวิจัยฉบับนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงเอกสาร (Documentary Research) และการวิเคราะห์เชิงหลักการทางกฎหมาย (Doctrinal Legal Analysis) ควบคู่กับการวิจัยเชิงเปรียบเทียบ (Comparative Legal Study) ผลการวิจัยพบว่า พระราชบัญญัติว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 มาตรา 9 และ 26 ในเรื่องลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ได้มีการให้คำนิยามที่แคบ จึงควรกำหนดกรอบคำนิยามที่ชัดเจนและครอบคลุมในการรับรองลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ให้สามารถใช้ในธุรกรรมที่มีผลผูกพันสูง เช่น การทำสัญญาซื้อขายอสังหาริมทรัพย์ หรือการมอบอำนาจที่ต้องใช้ลายมือชื่อเป็นลายลักษณ์อักษร โดยการปรับปรุงพระราชบัญญัติธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 ให้ทันสมัยและสอดคล้องกับมาตรฐานสากล เช่น UNCITRAL Model Law on Electronic Signatures หรือ eIDAS Regulation ข้อเสนอแนะจากผลการวิจัย คือ ควรแก้ไขพระราชบัญญัติว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 มาตรา 9 และ 26 ให้ทันสมัยและสอดคล้องกับมาตรฐานสากล ซึ่งจะช่วยเสริมสร้างความมั่นใจในการทำธุรกรรมดิจิทัลและสนับสนุนการพัฒนาเศรษฐกิจดิจิทัลของประเทศในอนาคต
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
คมสัน สีหมนตรี. (2560). การรับฟังข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์เป็นพยานหลักฐานศึกษากรณีความผิดฐานหมิ่นประมาท: ตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550. วารสารมหาวิทยาลัยพายัพ, 27(1), 117-130.
เงินตรา ฟักสุจิตร์. (2567). การศึกษาปัญหาเกี่ยวกับกฎหมายการใช้ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์สำหรับการจัดซื้อจัดจ้างในหน่วยงานของรัฐ. เรียกใช้เมื่อ 28 เมษายน 2568 จาก http://dspace.bu.ac.th/handle/123456789/5813
นัทธ์ ธเนศวาณิชย์. (2555). การรับฟังและวิธีการนำสืบพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์ในคดีอาญา: ศึกษาตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550. ในวิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต สาขากฎหมายอาญา. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ปิยะบุตร บุญอร่ามเรือง และปาลิตา รุ่งระวี. (2564). แนวปฏิบัติเกี่ยวกับการใช้ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์สำหรับประชาชน. เรียกใช้เมื่อ 10 เมษายน 2568 จาก https://shorturl.asia/r2XEW
พัชรภรณ์ จิตตะคาม. (2565). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความตั้งใจในการใช้บริการระบบลงลายมือชื่อดิจิทัลในการลงนามสัญญาของกลุ่มบุคคลทั่วไป. ใน สารนิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์. (2563). ETDA ประกาศมาตรฐานลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์สร้างเกณฑ์การใช้ที่เหมาะสมลดเสี่ยงธุรกรรมออนไลน์. เรียกใช้เมื่อ 10 เมษายน 2568 จาก https://shorturl.asia/kR4TU
อัครเดช มณีภาค. (2553). ปัญหาทางกฎหมายพระราชบัญญัติว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 ในการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลที่เกี่ยวข้องกับธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์. วารสารจันทรเกษมสาร, 16(31), 127-146.
Aydin, S. et al. (2018). Analyzing the factors affecting the use of digital signature system with the technology acceptance model. Journal of Economics Bibliography, 5(4), 238-252.
Boonsiritomachai, W. & Pitchayadejanant, K. (2019). Determinants affecting mobilebanking adoption by generation Y based on the Unified Theory of Acceptanceand Use of Technology Model modified by the Technology AcceptanceModel concept. Kasetsart Journal of Social Sciences, 40(2), 349-358.
Oliveira, T. et al. (2016). Mobile payment: Understanding the determinants of customer adoption and intention to recommend the technology. Computers in Human Behavior, 61(2), 404-414.
