รูปแบบการบริหารสถานศึกษาตามหลักพุทธบูรณาการ สำหรับโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา ภาคใต้

Main Article Content

พระครูธรรมธรกิจจา กิตฺติญาโณ (ห้องโสภา)
พระครูสุเมธปริยัติคุณ (สุเมธ สุเมโธ)
ธีระพงษ์ สมเขาใหญ่

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาศึกษาสภาพความคาดหวัง และความต้องการจำเป็นในการพัฒนา การบริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ภาคใต้ 2) พัฒนารูปแบบการบริหารสถานศึกษาตามหลักพุทธบูรณาการ 3) นำเสนอรูปแบบการบริหารฯ และ 4) ประเมินรูปแบบ การวิจัยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน กลุ่มตัวอย่าง คือ ครูและบุคลากรทางการศึกษา 117 รูป/คน และกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 73 รูป/คน ได้แก่ ผู้ให้สัมภาษณ์ 9 รูป/คน ผู้เชี่ยวชาญ 5 รูป/คน ผู้ร่วมสัมมนา 9 รูป/คน ผู้เข้าร่วมสนทนากลุ่ม 20 รูป/คน และผู้ประเมินรูปแบบ 30 รูป/คน เครื่องมือวิจัย ประกอบด้วย แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสนทนากลุ่ม และแบบประเมินคุณภาพ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา และใช้กรอบอิทธิบาท 4 เป็นzนวทาง ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัจจุบันของการบริหารอยู่ในระดับน้อย (equation = 2.48) สภาพที่คาดหวังอยู่ในระดับมากที่สุด (equation = 4.54) ส่วนความต้องการจำเป็น มีค่าอยู่ในระดับสูง (PNI = 0.812) 2) รูปแบบที่พัฒนาขึ้นมีหลักการสำคัญ คือ การยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง การบูรณาการธรรมะกับชีวิตจริง และการบริหารแบบมีส่วนร่วม โดยมีองค์ประกอบหลัก 5 ด้าน คือ วิชาการ บุคคล งบประมาณ ความสัมพันธ์กับชุมชน และงานทั่วไป โดยใช้หลักอิทธิบาท 4 เป็นแกนกลาง 3) การนำเสนอรูปแบบต่อกลุ่มสนทนาและผู้เชี่ยวชาญได้รับการยอมรับในระดับมากที่สุด โดยเฉพาะด้านการบริหารงบประมาณและบุคคล และ 4) ผลการประเมินรูปแบบ พบว่า มีอยู่ในระดับมากที่สุด โดยด้านความเป็นประโยชน์มีค่าเฉลี่ยสูงสุด (equation = 4.82) รองลงมา คือ ความเป็นไปได้ (equation = 4.79) และความเหมาะสมมีค่าเฉลี่ยต่ำสุด (equation = 4.76)

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
(ห้องโสภา) พ. ก. ., (สุเมธ สุเมโธ) พ. ., & สมเขาใหญ่ ธ. . (2025). รูปแบบการบริหารสถานศึกษาตามหลักพุทธบูรณาการ สำหรับโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา ภาคใต้. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 12(11), 35–47. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JMND/article/view/293862
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กองพุทธศาสนศึกษา. (2553). แผนยุทธศาสตร์และแผนปฏิบัติการการพัฒนาการศึกษาโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา พ.ศ. 2553 - พ.ศ. 2562. กรุงเทพมหานคร: กองพุทธศาสนศึกษา.

พระครูนิวิฐธรรมานุศาสน์ และคณะ. (2564). รูปแบบการพัฒนาการบริหารจัดการเชิงพุทธของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา. วารสารวิจัยวิชาการ, 4(2), 1-12.

พระครูปริยัติปัญญาธร (ปรีดีปญฺญาธโร). (2560). รูปแบบการบริหารความเสี่ยงของโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา. วารสารสถาบันวิจัยญาณสงฆ์, 8(2), 113-124.

พระครูวินัยธรวรวุฒิ เตชธมฺโม (เฮียงเหี่ย) และคณะ. (2566). ความต้องการจำเป็นของการบริหารจัดการตามหลักสัปปุริสธรรม 7 ของโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา เขต 7. วารสารครุศาสตร์ปัญญา, 2(3), 36-47.

พระครูวินิตธรรมาทร (สมพร นิ่มนวล) และคณะ. (2568). รูปแบบการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา เขต 4 ตามหลักอิทธิบาท 4. วารสารวิจัยวิชาการ, 8(2), 29-44.

พระครูสิริวินัยบรรหาร (เกียรติศักดิ์). (10 ม.ค. 2567). ปัญหาในการบริหาร. (พระครูธรรมธรกิจจา กิตฺติญาโณ (ห้องโสภา), ผู้สัมภาษณ์)

พระมหาสุวัฒน์ เสนเพ็ง และคณะ. (2563). รูปแบบการบริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ที่สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21. วารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์, 7(3), 266-282.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สุภาวดี คำนาดี และคณะ. (2566). การพัฒนารูปแบบการบริหารสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษาเข้าสู่เกณฑ์โรงเรียนมาตรฐานสากลระดับสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารวิชาการสมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทย (สสอท.), 29(1), 51-64.

อรุณลักษณ์ วรินทรพันธุ์. (2565). การบริหารเชิงพุทธของผู้บริหารสถานศึกษาโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา สังกัดสำนักเขตการศึกษาพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา เขต 7. ใน วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.

Masias, A. A. et al. (2025). Towards Effective Institutional Management: A Literature Review on Educational Administration Models. TPM-Testing, Psychometrics, Methodology in Applied Psychology, 32(S2), 776-791.

Qutub, H. (2021). Models of Educational Management and the Implementation of Change: A Case Study. International Journal of English Language Education, 9(2), 124-134.

Webb, L. (2025). Examining the Relationship Between Teachers’ Classroom Management Beliefs and Student Growth. In A Dissertation Submitted to the School of Graduate Studies and Research in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Education. East Stroudsburg University of Pennsylvania.