รูปแบบการบริหารสถานศึกษาตามหลักพุทธบูรณาการ สำหรับโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา ภาคใต้
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาศึกษาสภาพความคาดหวัง และความต้องการจำเป็นในการพัฒนา การบริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ภาคใต้ 2) พัฒนารูปแบบการบริหารสถานศึกษาตามหลักพุทธบูรณาการ 3) นำเสนอรูปแบบการบริหารฯ และ 4) ประเมินรูปแบบ การวิจัยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน กลุ่มตัวอย่าง คือ ครูและบุคลากรทางการศึกษา 117 รูป/คน และกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 73 รูป/คน ได้แก่ ผู้ให้สัมภาษณ์ 9 รูป/คน ผู้เชี่ยวชาญ 5 รูป/คน ผู้ร่วมสัมมนา 9 รูป/คน ผู้เข้าร่วมสนทนากลุ่ม 20 รูป/คน และผู้ประเมินรูปแบบ 30 รูป/คน เครื่องมือวิจัย ประกอบด้วย แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสนทนากลุ่ม และแบบประเมินคุณภาพ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา และใช้กรอบอิทธิบาท 4 เป็นzนวทาง ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัจจุบันของการบริหารอยู่ในระดับน้อย ( = 2.48) สภาพที่คาดหวังอยู่ในระดับมากที่สุด (
= 4.54) ส่วนความต้องการจำเป็น มีค่าอยู่ในระดับสูง (PNI = 0.812) 2) รูปแบบที่พัฒนาขึ้นมีหลักการสำคัญ คือ การยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง การบูรณาการธรรมะกับชีวิตจริง และการบริหารแบบมีส่วนร่วม โดยมีองค์ประกอบหลัก 5 ด้าน คือ วิชาการ บุคคล งบประมาณ ความสัมพันธ์กับชุมชน และงานทั่วไป โดยใช้หลักอิทธิบาท 4 เป็นแกนกลาง 3) การนำเสนอรูปแบบต่อกลุ่มสนทนาและผู้เชี่ยวชาญได้รับการยอมรับในระดับมากที่สุด โดยเฉพาะด้านการบริหารงบประมาณและบุคคล และ 4) ผลการประเมินรูปแบบ พบว่า มีอยู่ในระดับมากที่สุด โดยด้านความเป็นประโยชน์มีค่าเฉลี่ยสูงสุด (
= 4.82) รองลงมา คือ ความเป็นไปได้ (
= 4.79) และความเหมาะสมมีค่าเฉลี่ยต่ำสุด (
= 4.76)
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กองพุทธศาสนศึกษา. (2553). แผนยุทธศาสตร์และแผนปฏิบัติการการพัฒนาการศึกษาโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา พ.ศ. 2553 - พ.ศ. 2562. กรุงเทพมหานคร: กองพุทธศาสนศึกษา.
พระครูนิวิฐธรรมานุศาสน์ และคณะ. (2564). รูปแบบการพัฒนาการบริหารจัดการเชิงพุทธของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา. วารสารวิจัยวิชาการ, 4(2), 1-12.
พระครูปริยัติปัญญาธร (ปรีดีปญฺญาธโร). (2560). รูปแบบการบริหารความเสี่ยงของโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา. วารสารสถาบันวิจัยญาณสงฆ์, 8(2), 113-124.
พระครูวินัยธรวรวุฒิ เตชธมฺโม (เฮียงเหี่ย) และคณะ. (2566). ความต้องการจำเป็นของการบริหารจัดการตามหลักสัปปุริสธรรม 7 ของโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา เขต 7. วารสารครุศาสตร์ปัญญา, 2(3), 36-47.
พระครูวินิตธรรมาทร (สมพร นิ่มนวล) และคณะ. (2568). รูปแบบการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา เขต 4 ตามหลักอิทธิบาท 4. วารสารวิจัยวิชาการ, 8(2), 29-44.
พระครูสิริวินัยบรรหาร (เกียรติศักดิ์). (10 ม.ค. 2567). ปัญหาในการบริหาร. (พระครูธรรมธรกิจจา กิตฺติญาโณ (ห้องโสภา), ผู้สัมภาษณ์)
พระมหาสุวัฒน์ เสนเพ็ง และคณะ. (2563). รูปแบบการบริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ที่สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21. วารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์, 7(3), 266-282.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สุภาวดี คำนาดี และคณะ. (2566). การพัฒนารูปแบบการบริหารสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษาเข้าสู่เกณฑ์โรงเรียนมาตรฐานสากลระดับสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารวิชาการสมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทย (สสอท.), 29(1), 51-64.
อรุณลักษณ์ วรินทรพันธุ์. (2565). การบริหารเชิงพุทธของผู้บริหารสถานศึกษาโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา สังกัดสำนักเขตการศึกษาพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา เขต 7. ใน วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.
Masias, A. A. et al. (2025). Towards Effective Institutional Management: A Literature Review on Educational Administration Models. TPM-Testing, Psychometrics, Methodology in Applied Psychology, 32(S2), 776-791.
Qutub, H. (2021). Models of Educational Management and the Implementation of Change: A Case Study. International Journal of English Language Education, 9(2), 124-134.
Webb, L. (2025). Examining the Relationship Between Teachers’ Classroom Management Beliefs and Student Growth. In A Dissertation Submitted to the School of Graduate Studies and Research in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Education. East Stroudsburg University of Pennsylvania.