รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะผู้เรียนด้านความรับผิดชอบตามแนววิถีพุทธ สำหรับพระสอนศีลธรรมในโรงเรียนของคณะสงฆ์จังหวัดสงขลา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันการพัฒนาคุณลักษณะของผู้เรียนด้านความรับผิดชอบของโรงเรียนในจังหวัดสงขลา 2) พัฒนารูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะผู้เรียนตามแนววิถีพุทธ 3) นำเสนอรูปแบบฯ และ 4) ประเมินรูปแบบฯ เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี โดยใช้การวิจัยเชิงปริมาณเป็นหลัก และเชิงคุณภาพเป็นงานสนับสนุน กลุ่มตัวอย่าง/กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ประกอบด้วย ผู้ให้สัมภาษณ์ 17 รูป/คน ผู้เชี่ยวชาญ 5 รูป/คน ผู้ร่วมสัมมนา 9 รูป/คน และครูพระสอนศีลธรรม 35 รูป เครื่องมือ ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ แบบทดสอบ แบบประเมินความรู้ และความพึงพอใจ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพื้นฐาน และสถิติทดสอบ t-test และกรอบวิเคราะห์ SOAR ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัจจุบันอยู่ในระดับดี มีจุดแข็งด้านนโยบาย การมีส่วนร่วมของครอบครัว โรงเรียน และบทบาทของพระพุทธศาสนา ส่วนโอกาสมาจากการใช้เทคโนโลยีและการเรียนรู้ผ่านกิจกรรมจริง 2) รูปแบบที่พัฒนาขึ้น ประกอบด้วย หลักการ 3 ด้าน คือ การบูรณาการธรรมะกับชีวิตจริง การพัฒนาอย่างเป็นขั้นตอน และการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน มี 5 องค์ประกอบ 5 ขั้นตอนที่ต่อเนื่อง ได้แก่ การสร้างความตระหนักรู้ ฝึกปฏิบัติ สะท้อนผล ติดตาม และประเมิน 3) ผลการนำเสนอ พบว่า ผู้เข้าร่วมมีคะแนนความรู้เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ และมีความพึงพอใจในระดับมาก โดยเห็นว่ามีความสำคัญในการนำไปใช้พัฒนาคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบของผู้เรียนได้ และ 4) ผลการประเมินรูปแบบ พบว่า มีความเหมาะสม ( = 4.18, S.D. = 0.87) ความเป็นประโยชน์ (
= 4.13, S.D. = 0.94) และความเป็นไปได้ (
= 4.13, S.D. = 0.94) อยู่ในระดับมาก แสดงให้เห็นว่ารูปแบบสามารถนำไปใช้ในการพัฒนาคุณลักษณะความรับผิดชอบของผู้เรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
จักรกฤษณ์ ศักดิ์สุวรรณ และคณะ. (2564). พุทธวิธีการสอนเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียนในระดับมัธยมศึกษา. วารสาร มจร. พุทธปัญญาปริทัศน์, 6(3), 215-225.
ชัษษพณ จันวงค์เดือน และวริญรดา บรรหาร. (2565). หลักสูตรแกนกลางสู่หลักสูตรฐานสมรรถนะ. วารสารครุทรรศน์ (ออนไลน์) มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 2(2), 98-102.
ชาญชิต ทัพหมี. (2564). รูปแบบการพัฒนาการบริหารโรงเรียนคุณธรรม สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาในเขตภาคเหนือ. ใน วิทยานิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ณรงค์ชัย ธนกิจภาคิน. (2561). การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้นำนักเรียนระดับประถมศึกษาในศตวรรษที่ 21 ของสถานศึกษาเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล. ใน วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาผู้นำทางการศึกษาและการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์. มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่.
พระครูวินิตธรรมาทร (สมพร นิ่มนวล) และคณะ. (2568). รูปแบบการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา เขต 4 ตามหลักอิทธิบาท 4. วารสารวิจยวิชาการ, 8(2), 29-44.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2556). ความสำคัญของพระพุทธศาสนาในฐานะศาสนาประจำชาติ. (พิมพ์ครั้งที่ 19). กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิการศึกษาเพื่อสันติภาพ พระธรรมปิฎก (ป. อ. ปยุตฺโต).
เพ็ญวรา ชูประวัติ. (2565). การศึกษาคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของนักเรียนคุณภาพสำหรับสังคมโลกในอนาคต. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี, 33(3), 47-64.
ศุภวัฒน์ สุขดำ. (2562). รูปแบบการบริหารโรงเรียนวิถีพุทธ จังหวัดสงขลา. ใน วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยหาดใหญ่.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 - 2579. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค.
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ. (2552). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
อติพร เกิดเรือง. (2565). การจัดการการเรียนรู้ตลอดชีวิตเพื่อพัฒนาคุณลักษณะผู้เรียนไทยยุค 4.0. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 7(21), 164-185.
อุทัย วรเมธีศรีสกุล และคณะ. (2561). พุทธวิธีการเรียนการสอน. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 5(1), 71-81.
Chaw, L. Y. & Tang, C. M. (2023). Learner Characteristics and Learners’ Inclination towards Particular Learning Environments. The Electronic Journal of e-Learning, 21(1), 1-12.
Iqbal, S. et al. (2017). A Comparative Study of Moral Development of Students from Private Schools and Deeni Madrasah. Journal of Research and Reflections in Education, 11(2), 113-123.
Unar, N. & Hussain, N. (2021). Students’ Morality Development in Primary Public Schools of Sindh Province: An Application of Moral Foundation Theory. International Research Journal of Education and Innovation, 2(3), 231-248.
Wade, A. M. (2015). A study of moral reasoning development of teacher education students in northern Louisiana. In A Dissertation Doctor of Education in Educational Leadership. University of Phoenix.
