การประเมินคุณภาพอาหารด้วยวิธีอย่างง่ายของอาหารที่จำหน่ายในโรงอาหาร กรณีศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้เป็นรูปแบบการวิจัยเชิงบรรยายมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินคุณภาพอาหารด้วยวิธีอย่างง่ายของอาหารในโรงอาหาร มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ดำเนินการสุ่มเลือกตัวอย่างอาหารแบบเจาะจง ได้แก่ ประเภทอาหารคาว 9 ตัวอย่าง เครื่องดื่ม 9 ตัวอย่าง และอาหารทานเล่น 6 ตัวอย่าง ข้อมูลการเลือกตัวอย่างอาหารมาจากการสังเกตของผู้วิจัยโดยมีหลักการเลือกเมนูอาหารที่มีการจัดจำหน่ายประจำวันที่ขายดีของแต่ละร้านจากการเลือกของร้านค้าร่วมด้วย ผู้วิจัยดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2567 ซึ่งเครื่องมือการวิจัยที่ใช้สำหรับประเมินคุณภาพอาหารด้วยวิธีอย่างง่าย ได้แก่ 1) การประเมินคุณลักษณะโดยรวมด้วยการสังเกตที่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่าด้านสีและเนื้อสัมผัส 2) การประเมินคุณภาพทางโภชนาการจากการวัดความเค็ม (% Salt) ด้วยเครื่อง Salt Meter Digital การวัดความหวาน (% Brix) ด้วยเครื่อง Refractometers 3) การประเมินด้านเคมีด้วยกระดาษลิตมัส และ 4) การทดสอบบอแรกซ์ในอาหารด้วยชุดทดสอบสารบอแรกซ์วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้สถิตเชิงพรรณนานำเสนอผลการวิจัยในรูปแบบค่าร้อยละและค่าเฉลี่ย ผลการวิจัยพบว่า คุณลักษณะโดยรวมสามารถแสดงถึงการคงสภาพของอาหารเพื่อบริโภคได้ ซึ่งไม่พบการบูดเสียหรืออาหารไม่สุก ด้านคุณภาพทางโภชนาการที่ประเมินจากค่าความเค็มและค่าความหวานอยู่ในระดับปานกลาง และอาหารทานเล่นยังคงพบการปนเปื้อนสารบอแรกซ์ ทั้งนี้ การใช้วิธีการอย่างง่ายเป็นการติดตามและควบคุมคุณภาพอาหารเบื้องต้นที่จัดจำหน่ายให้เป็นไปตามนโยบายโรงอาหารคุณภาพ สะอาด และปลอดภัย เพื่อเป็นแนวทางของสถาบันการศึกษาที่มีความจำเป็นต้องสร้างความตระหนักรู้แก่ผู้ประกอบการที่จำหน่ายอาหารในโรงอาหาร
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม. (2564). แนวทางการตรวจสอบคุณภาพอย่างง่าย. เรียกใช้เมื่อ 3 กรกฎาคม 2568 จาก https://shorturl.asia/2LPvt
กรมอนามัย. (2565). แนะ 5 ประเภทอาหารซ่อนโซเดียม แม้ไม่มีรสเค็ม แต่ยังเสี่ยงโรคไต ย้ำ กินเกลือไม่เกิน 1 ช้อนชาต่อวัน. เรียกใช้เมื่อ 25 กรกฎาคม 2568 จาก https://shorturl.asia/05IMV
ชลธิชา บุญศิริ และนงนุช วงศ์สว่าง. (2565). ผลของโปรแกรมส่งเสริมการบริโภคอาหารลดโซเดียมต่อความรู้ พฤติกรรมการบริโภคอาหารที่มีโซเดียม และปริมาณโซเดียมในปัสสาวะของประชาชน ตำบลคูบัว จังหวัดราชบุรี. วารสารพยาบาล, 71(3), 10-17.
ณัฏฐวี ชั่งชัย และคณะ. (2565). สภาวะสุขาภิบาลอาหารของร้านจำหน่ายอาหารในมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง จังหวัดสมุทรปราการ. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน, 8(1), 86-99.
รัตนา เตียงทิพย์ และคณะ. (2564) การตรวจสอบคุณภาพทางจุลินทรีย์ในอาหารพร้อมบริโภคจากโรงอาหาร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 29(6), 1021-1031.
สมาคมโรคหัวใจแห่งอเมริกา. (2567). Added Sugars. เรียกใช้เมื่อ 16 กรกฎาคม 2568 จาก https://shorturl.asia/xVriX
สรินทร พัฒอำพันธ์ และคณะ. (2567). การประเมินความปลอดภัยด้านเคมีและด้านจุลินทรีย์ของอาหารที่จำหน่ายรอบรั้วโรงเรียน พื้นที่เขตแห่งหนึ่ง กรุงเทพมหานคร. วารสารสาธารณสุขและสุขภาพศึกษา, 4(2), e268950. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/tjphe/article/view/268950
สำนักงานสุขาภิบาลอาหารและน้ำ กรมอนามัย กระทรงสาธารณสุข. (2561). คู่มือการดำเนินงานสุขาภิบาลอาหาร “สถานที่จำหน่ายอาหาร” ตามบทบัญญัติของกระทรวงสุขลักษณะของสถานที่จำหน่ายอาหาร พ.ศ. 2561. (พิมพ์ครั้งที่ 1). นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สำนักงานสุขาภิบาลอาหารและน้ำ. (2562). การพัฒนาโรงอาหารคุณภาพ สะอาด ปลอดภัย (GREEN Cangeen) สู่ GREEN For All เพื่อกลุ่มวัยทำงานสุขภาพดี. วารสารสุขาภิบาลอาหารและน้ำ, 10(2), 2-6.
สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2562). สุขภาพดี เริ่มที่...อาหาร ลด หวาน มัน เค็ม เติมเต็ม ผัก ผลไม้. (พิมพ์ครั้งที่ 8). กรุงเทพมหานาคร: บริษัทสามเจริญพาณิชย์กรุงเทพ จำกัด.
สำนักส่งเสริมและสนับสนุนอาหารปลอดภัย (สสอป.) สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2565). บอแรกซ์อันตรายต่อสุขภาพ. เรียกใช้เมื่อ 1 กรกฎาคม 2568 จาก https://shorturl.asia/2KYMg
อนุรักษ์ ศรีใจ. (2567). ผลกระทบของการบริโภคอาหารแปรรูปชั้นสูงต่อสุขภาพ: การทบทวนวรรณกรรม. วารสารสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย, 1(3), 66-82.
Ahmed, I. (2016). Comparative Study of Cottage Cheese Prepared from Various Sources of Milk. Proceedings of the Pakistan Academy of Sciences, 53(4), 269-282.
Singh, R. P. & Cross, H. R. (2025). Meat Processing. Retrieved July 2025, 12, from https://shorturl.asia/kB8X2
Ozer, B. & Akdemir-Evrendilek, G. (2014). Dairy Microbiology and Biochemistry: Recent Developments. (1st ed.). Boca Raton: CRC Press.