กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนในการสร้างอัตลักษณ์เพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์ ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผู้เลี้ยงชันโรงโรงเรียนชาวนา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์อัตลักษณ์และออกแบบตราสัญลักษณ์ผลิตภัณฑ์ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผู้เลี้ยงชันโรงโรงเรียนชาวนา อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ผ่านการเก็บข้อมูลจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 7 คน ประกอบด้วย ประธานและสมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชน เจ้าหน้าที่ภาคประชาสังคม ผู้นำที่เป็นทางการ เจ้าหน้าที่สภาเกษตร และแกนนำเครือข่าย การคัดเลือกผู้ให้ข้อมูลใช้กรอบทฤษฎี ร่วมกับการสังเกตแบบมีส่วนร่วม ทั้งนี้ได้วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการตรวจสอบสามเส้า และการวิเคราะห์เชิงอุปนัย เพื่อสร้างความถูกต้องและความน่าเชื่อถือ ผลการวิจัยพบว่า อัตลักษณ์ของผลิตภัณฑ์สามารถจำแนกออกเป็น 2 มิติสำคัญ ได้แก่ 1) มิติความเป็นมาของอำเภอแว้ง ซึ่งสะท้อนถึงรากฐานทางสังคมและวัฒนธรรมในท้องถิ่น และ 2) มิติพัฒนาการของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผู้เลี้ยงชันโรงโรงเรียนชาวนา ซึ่งเป็นผลจากการรวมพลังและการพัฒนาองค์ความรู้ร่วมกันของสมาชิกในพื้นที่ สำหรับการออกแบบตราสัญลักษณ์ผลิตภัณฑ์ พบว่า มี 4 ขั้นตอนสำคัญ คือ 1) การกำหนดชื่อแบรนด์หรือตรายี่ห้อ 2) การออกแบบตราสัญลักษณ์ 3) การกำหนดสีอัตลักษณ์ และ 4) การออกแบบบรรจุภัณฑ์ จากกระบวนการออกแบบก่อให้เกิดอัตลักษณ์ที่มีความชัดเจนภายใต้แบรนด์ “แว้ง” ซึ่งสื่อความหมายว่า “ผึ้งชันโรงแห่งเมืองแว้ง น้ำผึ้งของคนแว้ง” อันเป็นการตอกย้ำความภาคภูมิใจในถิ่นฐานและชุมชนท้องถิ่น ส่งผลให้บรรจุภัณฑ์ตรา “แว้ง” มีเอกลักษณ์ที่โดดเด่น แตกต่างจากผลิตภัณฑ์น้ำผึ้งชันโรงและน้ำผึ้งทั่วไปในท้องตลาด นอกจากนี้ การพัฒนาอัตลักษณ์และตราสัญลักษณ์ยังช่วยยกระดับมูลค่า เพิ่มศักยภาพการแข่งขัน และส่งเสริมการจดจำผลิตภัณฑ์ของชุมชน อันจะนำไปสู่การสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจและความยั่งยืนของวิสาหกิจชุมชนในระยะยาว
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กองแผนงาน กรมพัฒนาชุมชน. (2561). แผนปฏิบัติการประจำปี พ.ศ. 2563. เรียกใช้เมื่อ 28 ตุลาคม 2566 จาก https://anyflip.com/nqfgx/iajo/basic
ณัฐณัฏฐ์ อนิวรรตน์. (2558). มาตรฐานบังคับสินค้าเกษตร มาตรฐานเพื่อความปลอดภัยสินค้าเกษตร. วารสารอาหาร, 45(1), 24-25.
ธนิกานต์ ศรีจันทร์ และเสาวลักษณ์ โกศลกิตติอัมพร. (2566). ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี กับการพัฒนาประเทศไทย. Journal of Modern Learning Development, 8(1), 413-435.
นิรมล ขมหวาน. (2557). อัตลักษณ์ของชุมชนตลาดโบราณบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ. วารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์, 4(2), 1-13.
ประชิด ทิณบุตร และคณะ. (2559). การออกแบบและพัฒนาตราสัญลักษณ์และรูปลักษณ์บรรจุภัณฑ์เพื่อเชื่อมโยงการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมสำหรับผลิตภัณฑ์สุขภาพและความงามของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนจังหวัดชัยนาท. วารสารวิชาการศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 7(3), 84-94.
ปราณี เอี่ยมลออภักดี. (2550). การบริหารการตลาด. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: ธนาเพรส.
ปาริชาติ สว่างแก้ว. (2557). การออกแบบบรรจุภัณฑ์สำหรับการแปรรูปจากน้ำผึ้งของฟาร์มผึ้งเทพภักดี จังหวัดลพบุรี. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปกรรมศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาออกแบบผลิตัณฑ์และบรรจุภัณฑ์. มหาวิทยาลัยนเรศวร.
มรกต กำแพชร และธีระวัฒน จันทึก. (2562). การสร้างอัตลักษณ์ของผลิตภัณฑ์เพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชนเพชรสมุทรคีรี: โครงการเศรษฐกิจชุมชนครบวงจร “บ้านเพชรเพลินดิน”. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชูปถัมภ์, 13(2), 136-153.
มูฮัมหมัดซักรี ดาโอ๊ะ. (28 ต.ค. 2566). สภาพปัญหา และพัฒนาการกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผู้เลี้ยงชันโรงโรงเรียนชาวนา อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส. (คมวิทย์ สุขเสนีย์, ผู้สัมภาษณ์)
วรรณเฉลิม ทองพัด และปัญญณัฐ ศิลาลาย. (2559). การพัฒนาบรรจุภัณฑ์สินค้าน้ำผึ้งชันโรง: กรณีศึกษาผู้ประกอบการในเขตพื้นที่ตำบลรำพัน อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี. ใน รายงานการวิจัย. สำนักวัฒนธรรม การกีฬา และการท่องเที่ยว.
อมรรัตน์ บุญสว่าง. (2559). การออกแบบตราสินค้าและบรรจุภัณฑ์เพื่อส่งเสริมสินค้าอาหารเอกลักษณ์ของจังหวัดชายแดนภาคใต้. วารสารบริหารธุรกิจเทคโนโลยีมหานคร, 13(2), 1-15.
อิมรอน มีชัย และคณะ. (2563). สารพฤกษเคมีและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของน้ำผึ้งชันโรงและการเตรียมเจลสบู่เหลวผสมน้ำผึ้งชันโรง. วารสารวิชาการซายน์เทค มหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต, 4(2), 25-36.
Lewin, K. (1951). Organizational behavior. (10th ed.). New York: Prentice Hall.
