การพัฒนาตัวบ่งชี้ความฉลาดทางจริยธรรมตามแนวพระพุทธศาสนาของผู้บริหารโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ความฉลาดทางจริยธรรม 2) ศึกษาความสอดคล้องของความฉลาดทางจริยธรรมกับหลักพุทธธรรม 3) ตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลกับข้อมูลเชิงประจักษ์ และ 4) เสนอแนวทางการพัฒนาความฉลาดทางจริยธรรมตามแนวพระพุทธศาสนาของผู้บริหารโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี แบ่งออกเป็น 3 ระยะ ระยะที่ 1 ศึกษาองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ ยืนยันองค์ประกอบโดยการสัมภาษณ์ ระยะที่ 2 ตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลกับข้อมูลเชิงประจักษ์ และระยะที่ 3 สัมภาษณ์เชิงลึกเพื่อเสนอแนวทางการพัฒนา วิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรมสำเร็จรูป และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) ความฉลาดทางจริยธรรม มี 5 องค์ประกอบ 17 ตัวบ่งชี้ 2) ความฉลาดทางจริยธรรมตามแนวพระพุทธศาสนามี 3 องค์ประกอบ 18 ตัวบ่งชี้ 3) ผลการตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลกับข้อมูลเชิงประจักษ์ พบว่า โมเดลมีความสอดคล้องในระดับดีเยี่ยม โดยพิจารณาจาก Chi-Square (χ2) (0.075), Relative Chi-Square (χ2/df) (1.20), GFI (0.98), AGFI (0.95) และ RMSEA (0.018) ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด นอกจากนี้ค่าน้ำหนักของ องค์ประกอบทั้ง 3 ตัวและตัวบ่งชี้ทั้ง 18 ตัวมีค่าสูงกว่า 0.7 และ .03 ตามลำดับ ซึ่งแสดงถึงความแข็งแรงของโมเดล และ 4) แนวทางการพัฒนาความฉลาดทางจริยธรรมตามแนวพระพุทธศาสนา พบว่า ด้านความซื่อสัตย์ ผู้บริหารควรยึดมั่นในความจริงและความโปร่งใส ปฏิบัติตนตามหลักเบญจศีลและสัมมาวาจา และเป็นแบบอย่างที่ดี ด้านความยุติธรรม ผู้บริหารควรลดอคติ มีความเป็นกลาง ประยุกต์ใช้หลักทศพิธราชธรรมและพรหมวิหารธรรม และด้านความรับผิดชอบ ผู้บริหารควรตระหนักรู้ในตนเอง ไม่ประมาท ยึดหลักอิทธิบาทและธรรมาธิปไตย
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
ทองทิพภา วิริยะพันธุ์. (2550). ทักษะผู้บริหาร. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: CP Cyberprint.
นนทวัน นวมนิ่ม. (2551). บุคลิกภาพ ความสามารถในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรค และความฉลาดทางจริยธรรมของพนักงาน บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ .
ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี. (2559). เรื่อง แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560 - 2564). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 133 ตอนที่ 115 ก หน้า 8 (30 ธันวาคม 2559).
พระครูประโชติจันทวิมล. (2555). การส่งเสริมคุณธรรมและจริยธรรมนักเรียนโรงเรียนนวมินทราชูทิศหอวัง นนทบุรี อำเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2559). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ผลิธัมม์.
พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี. (2553). พุทธสันติวิธี: การบูรณาการหลักการและเครื่องมือจัดการความขัดแย้ง. กรุงเทพมหานคร: สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์.
พระมหาหรรษา ธมฺมหาโส. (2556). พุทธสันติวิธี: หลักคิดและเครื่องมือในการแก้ปัญหาความขัดแย้ง. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พูนทรัพย์ พ่วงนาคพันธุ์. (2548). การศึกษาคุณลักษณะของครูโรงเรียนอุดมศึกษาวิทยาตามแนวปฏิรูปการศึกษา อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี. ใน วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ภาณุวัฒน์ ภักดีวงศ์ และรักษิต สุทธิพงษ์. (2560). สถานการณ์คุณธรรมของสังคมไทยในภาคเหนือตอนล่าง 2559 - 2560. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน) ร่วมกับสาขาพัฒนศึกษา ภาควิชาบริหารและพัฒนาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร และวิทยาลัยการศึกษา มหาวิทยาลัยพะเยา.
วิลาวรรณ รพีพิศาล. (2549). การบริหารทรัพยากรมนุษย์. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์วิจิตรหัตถกร .
ศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน) และศูนย์สำรวจความคิดเห็น “นิด้าโพล” สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า). (2559). โครงการสำรวจสถานการณ์คุณธรรมของสังคมไทยภาคกลาง. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน).
สมภาร พรมทา. (2548). พุทธปรัชญา: มนุษย์ สังคม และปัญหาจริยธรรม. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุจิตรา บุณยรัตพันธุ์. (2557). ธรรมาภิบาลกับการบริหารงานภาครัฐแนวใหม่. กรุงเทพมหานคร: สถาบันพระปกเกล้า.
สุทธิธัช คนกาญจน์. (2547). การพัฒนาตัวบ่งชี้คุณภาพของสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ. ใน ดุษฎีนิพนธ์ศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการทดสอบและวัดผลการศึกษา. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
สุเทพ พงศ์ศรีวัฒน์. (2544). ภาวะผู้นำ: ทฤษฎีและปฏิบัติ. เชียงราย: สถาบันราชภัฏเชียงราย.
เสถียรพงษ์ วรรณปก. (2553). คำบรรยายพุทธธรรม. กรุงเทพมหานคร: มติชน.
อารีย์ เชื้อเมืองพาน. (2551). วิถีชีวิตแบบเศรษฐกิจพอเพียง: ทางรอดพ้นกับดักทางเศรษฐกิจและสังคม. วารสารแม่โจ้ปริทัศน์, 9(6), 9-11.
Bollen, K. A. (1989). Structural Equations with Latent Variables. New York: John Wiley & Sons.
Borba, M. (2001). Building Moral Intelligence: The Seven Essential Virtues that Teach Kids to Do the Right Thing. San Francisco, California: Jossey-Bass.
Cronbach, L. J. (1984). Essential of Psychology and Education. New York: McGraw Hill.
Farrell, A. M. & Rudd, J. M. (2009). The Role of Research in Enhancing Managerial Performance. Journal of Business Research, 62(1), 1-10.
Gilligan, C. (1982). In a different voice: Psychological theory and women's development. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Hair, J. F. et al. (2010). Multivariate Data Analysis. (7th ed.). Pearson Prentice Hall: Upper Saddle River, NJ.
Hart, D. & Carlo, G. (2005). Moral development in adolescence. Journal of Research on Adolescence, 15(3), 223-233.
Hu, L. & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
Kant, I. (1996). Groundwork of the Metaphysics of Morals. Cambridge UK: Cambridge University Press.
Kohlberg, L. (1984). The Psychology of Moral Development. New York: Harper & Row.
Lindeman, R. H. et al. (1980). Introduction to bivariate and multivariate analysis. Glenview, Illinois: Scott, Foresman and Company.
Narvaez, D. (2010). Moral complexity: The fatal attraction of truthiness and the importance of mature moral functioning. Perspectives on Psychological Science, 5(2), 163-181.
Noddings, N. (2003). Caring: A Feminine Approach to Ethics and Moral Education. (2nd ed.). Berkeley, California: University of California Press.
Rawls, J. (1999). A theory of justice. Cambridge, Massachusetts: The Belknap Press of Harvard University Press.
Siphai, S. (2015). Influences of moral, emotional and adversity quotient on good citizenship of Rajabhat University's students in the Northeast of Thailand. Educational Research and Reviews, 10(17), 2413-2421.
Tacq, J. (1997). Multivariate analysis techniques in social science research: From problem to analysis. Thousand Oaks, California: Sage Publications, Inc.
Tanner, C. & Christen, M. (2014). Moral intelligence-A framework for understanding moral competences. In C. van Schaik & A. van Schaik (Eds.), Empirically informed ethics: Morality between facts and norms (pp. 209-228). New York: Springer.
Treviño, L. K. et al. (2006). Behavioral ethics in organizations: A review. Journal of Management, 32(6), 951-990.
