แนวทางการยกระดับคุณภาพโรงเรียนขนาดเล็ก สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ตามเกณฑ์รางวัลพระราชทาน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาการบริหารสถานศึกษาดีเด่นของโรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็กที่ได้รับรางวัลสถานศึกษาพระราชทาน 2) ศึกษาความต้องการจำเป็นในการบริหารจัดการโรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็กตามเกณฑ์รางวัลพระราชทาน 3) พัฒนาและประเมินแนวทางการยกระดับคุณภาพ โรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็กตามเกณฑ์รางวัลพระราชทาน ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี ได้แบ่งการวิจัยออกเป็น 3 ระยะตามวัตถุประสงค์ โดยระยะที่ 1 เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลด้วยแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างจากผู้บริหารและครู จำนวน 25 คน เลือกแบบเจาะจงจากโรงเรียนที่ได้รับรางวัลรางวัลพระราชทาน ระยะที่ 2 เป็นวิจัยเชิงปริมาณ ศึกษาความต้องการจำเป็นในการบริหารจัดการโรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็ก ประชากร คือ ผู้บริหารและครูในโรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็ก สังกัดศึกษาธิการภาคกลาง จำนวน 1,765 แห่ง กลุ่มตัวอย่าง 317 คน ได้จากการสุ่มแบบชั้นภูมิ เครื่องมือ คือ แบบสอบถามที่ผ่านการตรวจสอบ IOC เท่ากับ 0.969 ค่าความเชื่อมั่น 0.986 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ PNI ระยะที่ 3 การพัฒนาและประเมินแนวทางโดยผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 7 คน เลือกแบบเจาะจงจากผู้มีความรู้ความสามารถเกี่ยวกับรางวัลสถานศึกษาพระราชทาน ด้วยการสนทนากลุ่ม เครื่องมือ คือ แบบบันทึกและแบบประเมิน วิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) การบริหารของโรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็กที่ได้รับรางวัลสถานศึกษาพระราชทาน ดำเนินการครอบคลุม 5 ด้าน ตามเกณฑ์รางวัลพระราชทาน 2) ความต้องการจำเป็นในการบริหารตามเกณฑ์รางวัลพระราชทานสูงสุด คือ ด้านการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ในขณะที่ด้านความดีเด่นของสถานศึกษาอยู่ในระดับต่ำสุด 3) แนวทางที่พัฒนามีทั้งหมด 15 แนวทาง 38 แนวปฏิบัติครอบคลุมตามเกณฑ์รางวัลพระราชทานทั้ง 5 ด้าน ได้รับการประเมินความเหมาะสมและนำไปใช้ได้จริง
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
เลิศดาว กลิ่นศรีสุข. (2565). แนวทางการพัฒนาการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของครูผู้สอนในโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา จังหวัดสุรินทร์. Journal of Social Science for Local Rajabhat Mahasarakham, 6(1), 12-15.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2546). พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2546. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2562ก). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2562. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2562ข). มติ ครม.ด้านการศึกษา: เห็นชอบจัดสรรอัตราว่างเกษียณอายุฯ และแนวทางควบรวมโรงเรียนขนาดเล็ก. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2566ก). แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาคุณภาพการศึกษาขั้นพื้นฐาน ระยะที่ 2 (พ.ศ. 2566 - 2570). กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2566ข). เปิดวิสัยทัศน์ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ปี 2567 - 2570. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
กระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สพฐ.
ขจรศักดิ์ เขียวน้อย. (2565). การประเมินความต้องการจำเป็นของการบริหารจัดการสถานศึกษาขนาดเล็กเพื่อรับรางวัลพระราชทาน. วารสารสุโขทัยธรรมาธิราช, 35(1), 57-67.
ชูชาติ พ่วงสมจิตร. (2560). การสร้างความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับชุมชน. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 10(2), 1342-1354.
พูลพัฒน์ ประกฤติ และวรรณเศียร ดิเรก. (2557). รูปแบบการบริหารงานด้านความสัมพันธ์กับชุมชนสำหรับสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารสังคมศาสตร์สุรนารี, 8(1), 1-22.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2563). มาตรฐานและแนวทางการบริหารจัดการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2568). แผนพัฒนาการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2566 - 2570 (ฉบับทบทวน). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สุรพงศ์ โควงศ์ และคณะ. (2564). การศึกษาการบริหารหลักสูตรและงานวิชาการที่มุ่งสู่การเป็นสถานศึกษารางวัลพระราชทาน: กรณีศึกษาโรงเรียน มัธยมศึกษาขนาดใหญ่แห่งหนึ่งที่ได้รับรางวัลพระราชทานในปีการศึกษา 2562. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 10(4), 215-226.
Bell, J. (2010). Doing Your Research Project: A Guide for First-Time Researchers in Education, Health and Social Science. (4th ed.). Berkshire: Open University Press.
Creswell, J. W. & Poth, C. N. (2018). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. (4th ed.). Newbury Park: SAGE Publications.
Freeman, S. et al. (2014). Active learning increases student performance in science, engineering, and mathematics. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(23), 8410-8415.
Hirantrakul, T. & Indusuta, S. (2025). Collaborative school leadership and sustainable improvement in small primary schools. Asia-Pacific Journal of Education, 45(1), 1-17.
Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610.
Likert, R. (1932). A technique for the measurement of attitudes (Doctoral dissertation, Columbia University). Archives of Psychology, 3(8), 1-55.
Markula, A. E. & Aksela, M. (2022). The key characteristics of project based learning: How teachers implement projects in K 12 science education. Retrieved March 15, 2024, from https://diser.springeropen.com/articles/10.1186/s43031-021-00042-x
OECD. (2022). Improving rural education: Policy lessons for equity and quality. Retrieved March 15, 2023, from https://url.in.th/reXrx
Robinson, V. M. et al. (2025). Leadership for student participation in data-use professional learning communities. Education Sciences, 15(5), 548. https://www.mdpi.com/2227-7102/15/5/548
Savery, J. R. (2026). Overview of problem-based learning: Definitions and distinctions. Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, 1(1), 9-20.
Suriyankietkaew, S. & Hallinger, P. (2018). Empirical research on education for sustainable development in sufficiency-based schools. European Journal of Sustainable Development, 7(3), 205. https://ecsdev.org/ojs/index.php/ejsd/article/view/700
Tupthai, T. & Chansirisira, P. (2025). Needs assessment of participatory school management for academic effectiveness in Provincial Administrative Organization schools: A study of Northeast Thailand. Journal of Education and Learning, 14(5), 348. https://url.in.th/eojfV
UNESCO. (2015). Rethinking education: Towards a global common good? UNESCO. Retrieved March 19, 2023, from https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000232555
Vescio, V. et al. (2008). A review of research on the impact of professional learning communities on teaching practice and student learning. Teaching and Teacher Education, 24(1), 80-91.
Watthanawara, N. et al. (2020). Strategy of local curriculum development by participatory action research: A case study in multiracial school, Chiang Mai Thailand. Academy of Strategic Management Journal, 19(2), 2. https://url.in.th/mqvIx
