ผลการพัฒนาหลักสูตรธรณีพิบัติภัยท้องถิ่น เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงพื้นที่ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อ 1) ศึกษาความต้องการในการพัฒนาหลักสูตรธรณีพิบัติภัยท้องถิ่น สาระการเรียนรู้ด้านธรณีพิบัติภัยท้องถิ่น และแนวทางการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงพื้นที่ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย 2) เพื่อสร้างและตรวจสอบคุณภาพหลักสูตรธรณีพิบัติภัยท้องถิ่น เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงพื้นที่ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ดำเนินการวิจัยโดยใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนา 2 ขั้นตอน กลุ่มตัวอย่างได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนวังทองพิทยาคม จำนวน 39 คน ด้วยวิธีเลือกแบบแบ่งกลุ่ม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ หลักสูตรธรณีพิบัติภัยท้องถิ่นฯ เอกสารประกอบหลักสูตร และแบบสัมภาษณ์ความเป็นได้ของหลักสูตร โดยใช้สถิติ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัย พบว่า 1) ความต้องการในการพัฒนาหลักสูตร มีความต้องการให้หลักสูตรเน้นเรื่องการเกิด น้ำท่วม สาเหตุ และการป้องกัน 2) สาระการเรียนรู้ ได้แก่ ประวัติการเกิดธรณีพิบัติภัยท้องถิ่น การจัดการธรณีพิบัติภัยท้องถิ่น การประเมินและลดความเสี่ยง การอพยพ และการปรับตัวอยู่กับธรณีพิบัติภัยท้องถิ่น 3) แนวทางการจัดการเรียนรู้ ใช้เครื่องมือภูมิศาสตร์ในการสำรวจ สังเกตพื้นที่เสี่ยง ใช้การตั้งคำถาม เพื่อให้ผู้เรียนวิเคราะห์ และเข้าใจการเกิดธรณีพิบัติภัยที่สัมพันธ์กับพื้นที่ แล้วมองเห็นแนวทางการลดความเสี่ยงจากธรณี พิบัติภัย 3) หลักสูตร มี 8 องค์ประกอบ ได้แก่ หลักการและเหตุผล จุดมุ่งหมายของหลักสูตร สาระการเรียนรู้ของหลักสูตร คำอธิบายรายวิชา โครงสร้างรายวิชา แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ แนวทางการใช้สื่อและแหล่งเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินผล ผลการประเมิน ความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ( = 4.48, S.D. = 0.56) และมีความเป็นไปได้ในการนำหลักสูตรไปใช้จริง
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย. (2560). คู่มือประชาชนในการเตรียมตัวให้รอดปลอดภัยพิบัติ. (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพมหานคร: เวิร์ค พริ้นติ้ง จำกัด.
จักรกฤษณ์ จันทะคุณ. (2558). ภัยพิบัติศึกษา: แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อเตรียมความพร้อมรับมือภัยพิบัติ. วารสารศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยนเรศวร, 17(4), 188-201.
จักรกฤษณ์ จันทะคุณ. (2564). การพัฒนาหลักสูตรเสริมสร้างทักษะเอาชีวิตรอดจากภัยพิบัติธรรมชาติ: กรณีศึกษาถ้ำหลวง จังหวัดเชียงราย ด้วยกระบวนการโค้ช. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 23(2), 375-390.
บุญเลี้ยง ทุมทอง. (2554). การพัฒนาหลักสูตร. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พิมพันธ์ เดชะคุปต์ และพเยาว์ ยินดีสุข. (2560). ทักษะ 7C ของครู 4.0. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ไพฑูรย์ ฤทธิ์กระโทก. (2554). การพัฒนาหลักสูตรลูกเสือสามัญ ตามแนวคิดการผจญภัยศึกษาของลอร์ดบาเด็นพาวเวลล์ เพื่อเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจและทักษะการอยู่รอดของนักเรียนประถมศึกษา. ใน วิทยานิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาการสอนภาษาไทย. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เลเกีย เขียวดี. (2555). การพัฒนารายวิชาภูมิศาสตร์กายภาพสำหรับครูเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงพื้นที่ สำหรับนักศึกษาโปรแกรมวิชาสังคมศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สงัด อุทรานันท์. (2532). พื้นฐานและหลักการพัฒนาหลักสูตร. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2560). ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลางสาระภูมิศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และแนวการจัดกิจกรรมการเรียนรู้. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จํากัด.
สุดาพร ปัญญาพฤกษ์ และคณะ. (2565). การพัฒนาหลักสูตรภัยพิบัติแผ่นดินไหวสำหรับเยาวชนและประชาชน จังหวัดเชียงราย. วารสารราชพฤกษ์, 20(1), 128-141.
Bersea, K. B. et al. (2011). Beyond geo-spatial technologies: promoting spatial thinking through local disaster risk management planning. Procedia Social and Behavioral Sciences, 21(2011), 73-82, https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.07.037
Bodzin, A. M. (2011). The Implementation of a Geospatial Information Technology (GIT)-Supported Land Use Change Curriculum With Urban Middle School Learners to Promote Spatial Thinking. Journal of Research in Science Teaching, 48(3), 281-300.
Koc, T. & Topu, F. B. (2021). Using three-dimensional geospatial technology in primary school: students’ achievements, spatial thinking skills, cognitive load levels, experiences and teachers. opinions Education and Information Technologies, 27(4), 4925-4954.
Lee, J. & Bednarz, R. (2009). Effect of GIS Learning on Spatial Thinking. Journal of Geography in Higher Education, 33(2), 183-198, http://dx.doi.org/10.1080/03098260802276714
Mohadjer, S. et al. (2008). Earthquake Emergency Education in Dushanbe, Tajikistan. Journal of Geoscience Education, 58(2), 86-94.
Ridha, S. et al. (2019). Spatial Thinking and Decision-Making Abilities to Learn About Disaster Preparedness. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 630(12), 1-9.
Rusman & Rohman, A. (2017). Development of Training Curriculum in Improving Community-Based Geological Hazard Mitigation Competency. MIMBAR, 33(2), 416-425.
Taba, H. (1962). Curriculum Development: Theory and Practice. New York: Harcourt, Brace And World Nic.
Wahyuningtyas, N. et al. (2021). Forming spatial thinking skills of social studies students in phenomenon analysis geosphere through the Geographic Information System (GIS). Series: Earth and Environmental Science, 747(2021), 012005. http://dx.doi.org/10.1088/1755-1315/747/1/012005