ศึกษาเชิงวิเคราะห์หลักปฏิบัติธุดงควัตรของพระสงฆ์ในจังหวัดสกลนคร

Main Article Content

พระครูธรรมญาณทิพยรัชต์ (จักรายุธ สมฺปตฺโต)
พระสุทธิวชิรเมธี .

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาธุดงควัตรในพุทธศาสนาเถรวาท วิธีการปฏิบัติธุดงควัตรของพระสงฆ์ และวิเคราะห์การปฏิบัติธุดงควัตรของพระสงฆ์ในจังหวัดสกลนคร วิธีวิจัยแบบการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qlanlitative Research) การสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interviews) และการสังเกต (Observation) ผลการวิจัยพบว่า 1) ธุดงควัตรในพุทธศาสนาเถรวาท เป็นวัตรแต่ไม่เป็นศีล ถือทรงผ้าบังกุกุล, เพียงไตรจีวร, เที่ยวบิณฑบาตไปตามลำดับ, นั่งฉัน ณ อาสนะเดียว, ฉันเฉพาะในบาตร,ห้ามภัตที่ถวายภายหลัง, อยู่ป่า, อยู่ที่แจ้ง, อยู่ป่าช้า, ถือในเสนาสนะแล้วแต่เขาจัดให้, และความเพียร 3 อิริยาบถ นั่ง ยืนและเดิน 2) วิธีการปฏิบัติธุดงควัตรของพระสงฆ์ ตามปัจจัยที่จะเอื้ออำนวย สมาทานในเรื่องการใช้ผ้าเพียง 3 ผืน การบิณฑบาต การอยู่เสนาสนะที่จัดไว้ไม่เลือกว่าสะดวกหรือไม่ อยู่ป่าเป็นวัตร สมาทานธุดงควัตรตามศรัทธาปฏิบัติตามวินัยที่ครูอาจารย์ปฏิบัติสืบต่อมา การอบรมข้อวัตรปฏิบัติเป็นขั้นตอน คือ การอบรมลูกศิษย์ แนะนำการเจริญจิตภาวนา สอนวิปัสสนากรรมฐาน และ 3) ธุดงควัตรของพระสงฆ์ในจังหวัดสกลนคร เป็นไปเพื่อขัดเกลากิเลสให้เป็นคนมักน้อย สันโดษ เลี้ยงง่ายอยู่ง่าย การปฏิบัติเป็นประจำเข้าสู่วิธีตามพุทธบัญญัติที่ครูบาอาจารย์ได้ให้การอบรมสั่งสอนถ่ายทอดต่อมา ดังหลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต ถือปฏิบัติตลอดชีวิตของท่านเป็นบูรพาจารย์ที่พุทธศาสนิกชนเคารพนับถือมีลูกศิษย์ปฏิบัติตามเป็นที่ยอมรับนับถือถึงปัจจุบัน ให้การอบรมแนะนำให้คำปรึกษา มีต่างกันบ้างแต่ละสำนักแต่ยึดตามหลักพุทธศาสนาเถระวาท พุทธวินัยที่เคร่งครัด

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
(จักรายุธ สมฺปตฺโต) พ. ., & . พ. (2025). ศึกษาเชิงวิเคราะห์หลักปฏิบัติธุดงควัตรของพระสงฆ์ในจังหวัดสกลนคร. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 12(1), 308–316. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JMND/article/view/284428
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

พระครูปลัดทินกร อิสฺสโร และคณะ. (2565). ธุดงควัตร : แนวทางพัฒนาศาสนทายาทในพระพุทธศาสนา. วารสารปรัชญาปริทรรศน์, 23(1), 80-93.

พระครูสิริกิจจาภรณ์เสริม กตกิจฺโจ. (2549). โสสานิกธุดงค์ในพุทธศาสนาเถรวาท : กรณีศึกษาหลวงพ่อเกษม. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระ ไพศาล พหุสุตฺโต (สุมาลี). (2558). วิธีการสร้างศาสนทายาทของพระสายปฏิบัติในจังหวัดสกลนครศิลปะศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสนศึกษา ภาควิชาปรัชญาและศาสนาคณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. วารสารปณิธาน, 11(16), 130-146.

พระมหาจรูญ ปญฺญาวโร. (2541). การศึกษาบทบาทของพระมหากัสสปเถระในการเผยแผ่พุทธศาสนาเถรวาท. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาสุชญา โรจนญาโณ. (2541). การศึกษาบทบาทของพระโมคคัลลานะเถระในการเผยแผ่พุทธศาสนาเถรวาท. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระสุทัศน์ กตสาโร. (2556). การศึกษาธุดงควัตรในพระพุทธศาสนา: กรณีศึกษาแนวปฏิบัติธุดงควัตรของวัดพระธรรมกาย ปทุมธานี. ใน ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิยาลัย.

พระอาจารย์มหาบัว ญาณสัมปันโน. (2551). ประวัติท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทตฺโต. กรุงเทพมหานคร: บริษัทศิลป์สยามบรรจุภัณฑ์และการพิมพ์ จำกัด.

มหามกุฏราชวิทยาลัย. (2525). พระไตรปิฎกภาษาไทย. ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย: พระสูตรและอรรถกถาแปล. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.

สมเด็จพระพุฒาจารย์(อาจ อาสภมหาเถร). (2547). คัมภีร์วิธิมรรค พระพุทธโฆสเถระ รจนา. (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพมหานคร: ประยูรวงศ์พริ้นติ้ง จำกัด.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุต.โต). (2561). การพัฒนาที่ยั่งยืน. (พิมพ์ครั้งที่ 21). นครปฐม: วัดญาณเวศกวัน.