การสร้างสรรค์การแสดงเพลงเรือแหลมโพธิ์อัตลักษณ์ทุนทางวัฒนธรรมชุมชนบ้านแหลมโพธิ์ ตำบลคูเต่า อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการสร้างสรรค์การแสดงเพลงเรือแหลมโพธิ์สื่อสารอัตลักษณ์ของชุมชนบ้านแหลมโพธิ์ ตำบลคูเต่า อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เป็นวิจัยแบบผสมผสานวิธี ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ปราชญ์ชาวบ้าน นักวิชาการ ศิลปินพื้นบ้าน ผู้นำชุมชน ศิลปินแห่งชาติสาขาศิลปะการแสดงพื้นบ้าน เลือกแบบเจาะจง เครื่องมือการวิจัย ได้แก่ แบบสังเกตการณ์ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก เก็บรวบรวมข้อมูล ด้วยการสัมภาษณ์ เชิงลึกผู้ที่เกี่ยวข้อง จัดประชุมกลุ่มย่อย วิเคราะห์ข้อมูลและนำสู่การสร้างสรรค์การแสดง ผลการวิจัย พบว่า การสร้างสรรค์การแสดงเพลงเรือแหลมโพธิ์ เป็นการแสดงแนวละครที่ใช้ภูมิประเทศของชุมชนและให้ชาวบ้านร่วมแสดงในชุดวิถีทุนวัฒนธรรมอัตลักษณ์บ้านแหลมโพธิ์ มีแนวความคิดเพื่อถ่ายทอดอัตลักษณ์ประเพณีชักพระทางน้ำแหลมโพธิ์อันเป็นต้นกำเนิดของทุนทางวัฒนธรรมหลายมิติที่มีบทบาทสำคัญต่อวิถีชีวิตของผู้คนบ้านแหลมโพธิ์ ซึ่งเป็นพื้นที่ทางวัฒนธรรมและยังเป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ นำมาสร้างสรรค์เป็นการแสดงที่มีรูปแบบการแสดงแนวละครที่ผสมผสานการร้องเพลงเรือแหลมโพธิ์และระบำพื้นบ้าน โดยใช้ภูมิทัศน์ของแหลมโพธิ์เป็นฉากธรรมชาติ ประกอบไปด้วยบทบรรยาย และออกแบบให้ดูเข้าใจง่ายให้เข้าการใช้พื้นที่เฉพาะแหลมโพธิ์อันเป็นพื้นที่ทางธรรมชาติที่มีความงามของผืนน้ำเป็นฉากหลัง บทบรรยายการแสดงเริ่มจากการเกริ่นนำบริบททางสังคมของแหลมโพธิ์ ภูมิประเทศของแหลมโพธิ์ ภาพภูมิปัญญาการทำขนมต้ม ภาพประเพณีชักพระทางน้ำมีเรือพระพร้อมด้วยการตกแต่งเรือพระ ภาพการทำบุญวันออกพรรษาของชาวบ้านแหลมโพธิ์ ภาพการเล่นเพลงเรือแหลมโพธิ์บนบกเพื่อการเกี้ยวพาราสี