การศึกษาอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ของ “酸” ในภาษาจีน

บทคัดย่อ

งานวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประเภทอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ของ “酸” ในภาษาจีนและวิเคราะห์อุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ของ “酸” ในภาษาจีน โดยใช้รูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้ทฤษฎีภาษาศาสตร์ปริชานตามแนวคิดของเลคอฟและจอห์นสัน มีการเก็บรวบรวมข้อมูลคำและสำนวนที่มี “酸” เป็นส่วนประกอบจากพจนานุกรม จำนวน 5 เล่ม และพจนานุกรมออนไลน์ 2 แหล่ง วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อคัดเลือกคำศัพท์และสำนวนที่มีการอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์จำนวนทั้งหมด 53 คำ และ 20 สำนวน และเก็บตัวอย่างประโยคจากเว็บไซต์คลังข้อมูลของมหาวิทยาลัยปักกิ่ง ผลการวิจัยพบว่า อุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ของ “酸” ในภาษาจีน สามารถจำแนกได้
10 ประเภท ได้แก่ 1) ความเศร้าโศกเสียใจ และความระทมทุกข์ 2) อิจฉา ริษยา 3) ความคร่ำครึ 4) ความปวดเมื่อยของร่างกาย 5) กลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ 6) สิ่งของที่เน่าเสีย 7) การถากถาง การเหน็บแนม และการเสียดสี 8) ความโอหัง อวดดี และหยิ่งยโส 9) ความหลากหลายของรสชาติชีวิต และ 10) การเสแสร้ง แกล้งทำ และจากการวิเคราะห์
อุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ของ “酸” ในภาษาจีน พบว่า มีการใช้การประสมคำเพื่อขยายขอบเขตของการใช้คำให้กว้างขึ้น มีแนวทางการอุปลักษณ์สู่สิ่งต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับมนุษย์ เช่น การได้ยิน การมองเห็น ลักษณะนิสัย ด้านจิตใจ และอารมณ์ความรู้สึก เป็นต้น ซึ่งมีความสัมพันธ์กับประสาทสัมผัสของมนุษย์ทั้งการสัมผัส การรับรส การได้กลิ่น การได้ยิน และการมองเห็น แสดงให้เห็นว่าส่วนใหญ่เป็นการอุปลักษณ์เกี่ยวกับมนุษย์หรือเรื่องราวที่เกี่ยวกับมนุษย์ อีกทั้งยังแสดงความหมายถึง สิ่งที่ทำให้ไม่มีความสุข