การพัฒนาวัดให้เป็นศูนย์กลางความรู้ชุมชนของวัดโพธิ์งาม บ้านติ้วน้อย ตำบลนาโป่ง อำเภอเมือง จังหวัดเลย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารวบรวมภูมิปัญญาของชุมชน 2) ศึกษาแนวทางการพัฒนาวัดให้เป็นศูนย์กลางความรู้ชุมชน และ 3) วิเคราะห์รูปแบบการเรียนรู้ของชุมชนของวัดโพธิ์งาม บ้านติ้วน้อย ตำบลนาโป่ง อำเภอเมือง จังหวัดเลย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ปราชญ์ชาวบ้าน จำนวน 5 คน กลุ่มผู้นำชุมชน จำนวน 5 รูป/คน และกลุ่มเยาวชน จำนวน 20 คน ที่อาศัยอยู่ในชุมชนวัดโพธิ์งาม เลือกแบบเฉพาะเจาะจง รวมทั้งสิ้น จำนวน 30 รูป/คน เครื่องมือในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกแบบมีโครงสร้าง ผลการวิจัย พบว่า 1) ภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนวัดโพธิ์งาม ที่นำมาพัฒนาเป็นสินค้าชุมชนที่สำคัญ มี 5 องค์ความรู้ ได้แก่ (1) ความรู้เรื่องเกษตรอินทรีย์ (2) ความรู้เรื่องการทำปุ๋ยหมักมูลไส้เดือน (3) ความรู้การจักสาน (4) ความรู้การทอผ้า และ (5) ความรู้เกี่ยวกับประเพณีและพิธีกรรม ซึ่งเป็นภูมิปัญญาดั้งเดิมเป็นสืบทอดมาจากบรรพบุรุษจากรุ่นสู่รุ่น และมาจากความรู้ใหม่ที่ประยุกต์จากภูมิปัญญาท้องถิ่นที่รับการส่งเสริมและพัฒนาโดยหน่วยงานภาครัฐและชุมชน 2) แนวทางการพัฒนาวัดให้เป็นศูนย์กลางความรู้ชุมชนวัดโพธิ์งาม ต้องมีวิธีดำเนินการและการประเมินผลที่เหมาะสม มีกลไกในการบริหารงานของภาครัฐ ภาคเอกชนและการมีส่วนร่วมของประชาชนส่งเสริมและสนับสนุนอย่างจริงจัง 3) การวิเคราะห์รูปแบบการเรียนรู้ของชุมชนวัดโพธิ์งาม มีการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ของชุมชนเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ของชุมชนที่เหมาะสมกับบริบท วัฒนธรรม และภูมิปัญญาของชุมชน เป็นการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีผลต่อการเรียนรู้ของบุคคลและชุมชน และผลที่ได้รับนำไปสู่การขับเคลื่อนชุมชนแห่งการเรียนรู้ต่อไป