นวัตกรรมทางสังคมของพระสงฆ์ในสถานการณ์โควิด-19

บทคัดย่อ

          บทความวิชาการนี้เป็นเรื่องกี่ยวกับสถานการณ์โควิด-19 ทุกองค์การ สถาบันได้รับผลกระทบจากโรคระบาดนี้ รวมถึงสถาบันทางพระพุทธศาสนาที่มีบทบาทสำคัญต่อสังคมไทย ในด้านการเป็นศูนย์กลางบริการการศึกษา เป็นแหล่งส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม เป็นที่สร้างเสริมคุณธรรมจริยธรรม เป็นที่พึ่งทางใจแก่คนในชุมชนก็ได้รับผลกระทบเช่นกัน จากภาวะวิกฤตนี้จำเป็นที่สถาบันทางพระพุทธศาสนาต้องดำเนินการปรับตัวเพื่อให้สามารถดำเนินกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาของวัดและพระสงฆ์ให้เป็นไปด้วยความราบรื่นและให้สอดคล้องกับภารกิจตามหลักคำสอนขององค์สัมมาสัมพุทธเจ้า จากการศึกษาพบว่า สถานการณ์โควิด-19 ที่เป็นวิกฤตก่อให้เกิดนวัตกรรมทางสังคมของวัดหรือพระสงฆ์ในการปรับตัวและริเริ่มภารกิจในรูปแบบใหม่คือ ด้านศาสนศึกษามีการปรับเปลี่ยนรูปแบบการเรียน การสอนจาก Onsite มาเป็น Online ด้านสาธารณูปการ การส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม ก็เป็นการบูรณะซ่อมแซมโบราณสถาน โบราณวัตถุเตรียมความพร้อมเมื่อผ่านพ้นสถานการณ์โควิด-19 ด้านการเผยแผ่ปลี่ยนรูปแบบจากเชิงรับมาเป็นเชิงรุก เช่นกิจกรรมคุยกับพระ การเทศนาออนไลน์แบบสดโดยใช้เฟสบุ้ค การแจกหนังสือธรรมะผ่านทางเว็บไซต์ ด้านสาธารณสงเคราะห์ การเป็นที่พึ่งทางใจแก่คนในชุมชน มีการช่วยเหลือประชาชนที่เป็นรูปธรรม เช่นตู้ปันสุข การจัดทำโรงทานเดลิเวอร์รี่ โดยจัดหน่วยรถเพื่อจะนำทานนั้นไปมอบให้ที่บ้าน การใช้สถานที่วัดเป็นจุดคัดกรองและฉีดวัคซีน แต่ยังมีประเด็นที่ต้องพัฒนาอย่างต่อเนื่องโดยเฉพาะในด้านบุคลากร ควรมีการสนับสนุนพระสงฆ์ให้เรียนรู้เทคโนโลยีเพื่อการพัฒนา การเปิดใจเรียนรู้สิ่งใหม่ รวมทั้งแนวทางการบริหารจัดการในแต่ละวัด